Абай деген- терең ой,терең арман,
Жарқыраған жұлдыз бір алыстағы
Абай деген халқының бір белесі,
Оқтайболып зулаған сұр жебесі.
Мектеп-кеме,білімді-теңіз десек,
Сол білімге бастайтын бір кемесі.
Ол ай мен күн,олжарық аспандағы,
Елестетер көзіне жас баланы
Білім менен ғылымның бәйшешегі
Тек Абайдан бүр жарып басталады.
Әрқашан жақсылық жасар жақсы адам болу үшін аталар өсиетін,ақылын көп оқыған, көңіліне тоқыған,соны үнемі орындап жүретін оқушы болуымыз керек. «Жақсылардың үлгісі-жанып тұрған шамдай» — дегендей Абай ата туралы оқушыларды тыңдайық.
Дана десең болады,
Дара десең болады
Қазағымның кемтігі
Абайменен толады
Қара сөзі құрандай
Өлеңдері тұмардай
Биіктейді ұлы Абай
Шыңға шыққан шынардай
Үргеніш: Өлеңі-ақыл, өзі-аңыз,
Абай- біздің бабамыз.
Өсиетін сондықтан,
Санамызға жазамыз.
Шен-шекпенге жасыңнан
Құмар болма депті Абай
Милары жоқ масылға
Сыңар болма депті Абай.
Бүкіл абзал адамның,
Атаң менен анаңның
Панасы бол депті Абай
Өсиетін Абайдың,
Орындап жүр кім қалай?
Абай атамыздың жыл мезгілдерінде арнап жазған өлеңдерін тыңдап көрейік.
Ғылым таппай мақтанба
Ғылым таппай мақтанба,
Орын таппай баптанба,
Құмарланып шаттанба,
Ойнап босқа күлуге.
Бес нәрседен қашық бол,
Бес нәрсеге асық бол,
Адам болам десеңіз.
Тілеуің, өмірің алдыңда,
Оған қайғы жесеңіз.
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Еріншек, бекер мал шашпақ –
Бес дұшпаның, білсеңіз.
Талап, еңбек, терең ой,
Қанағат, рақым, ойлап қой –
Бес асыл іс, көнсеңіз.
Объяснение:
2) Эпитет – заттың, не құбылыстың айрықша белгісін, қасиетін білдіретін бейнелі сөз. Эпитет ұғымға, нәрсеге бейнелілік, нақтылық сипат береді. Мысалы, алма мойын, бота көз, қолаң шаш, қоңыр, дауыс, ақша бет деген сияқты бейнелі сөздерді алсақ, мұндағы сипаттамаларда қазақ поэзиясындағы, сөз өнеріндегі көркем ойлау жүйесіне тән өзгешелік бар. Мысалы, «Күйші» поэмасында Ілияс күйді алуан түрлі эпитеттермен сипаттайды. Жалынды күй, сарынды күй, ыныранған күй, ырғалған күй, жынданған күй, жандырған күй, жылатқан күй, жұбатқан күй, жорға күй, тәтті күй, шерлі күй деген сияқты ондаған сөз тіркесіндегі эпитеттер мейлінше мағыналы, әсерлі келеді.
