Менің сүйікті үй жануарым.
Менің ойымша, үй жануарын асырау үлкен жауапкершілік пен дайындықты талап етеді. Себебі, жануар деген де тіршілік иесі, ойыншық емес, оған да көңіл бөліп, серуендету керек, тазалығын сақтап, ауырса емдеу керек дегендей. Мен бұл жауапкершілікті толықтай түсініп, дайын боғандықтан ата - анам менің туған күніме көптен күткен арманым, жеті қазынаның бірі саналатын - ит сыйлады. Сыйлығымды көргенде менің қуанышымда шек болмады, себебі жай ит емес, нағыз қазақтың тазысы. Өзіміз жер үйде тұратындықтан, күшігіме де қолайлы болды.
Күшігіме ат қоймас бұрын, көп ойландым, атына заты сай болсын деп. Сонымен біраз уақыт бақылап жүріп, ақырында Саққұлақ деп қоюды шештім, себебі өзі әлі кішкентай күшік болғанымен, елеңдеп, сақ жүреді екен. Екеуміз бірер күннің ішінде – ақ бір – бірімізге бауыр басып, әбден үйренісіп қалдық. Қайда барсам да, мейлі аулада шаруа істеп жүрсем де, кішкене күшігім құйрығын бұлаңдатып соңымнан қалмайды. Күшігім шамалы өскен соң, оны жттықтырып нағыз тазы қылып өсіремін. Ит адамның досы демекші, менің ең жақын серігім болды. Сабақтан келген соң, ата - анама үй шаруасына көмектсіп болған соң міндетті түрде бос уақытымды Саққұлақпен өткізіп, ойнауға асығып тұрамын.
Миновали годы. Хан умер, дети выросли. Раз ханская дочь говорит брату:
— Я красивее всех. И ты красив. Будь моим мужем. Юноша в ужасе отшатнулся от сестры и скорей заткнул
пальцами уши.
— Как твой язык не истлел, прежде чем ты произнесла такие слова, бесстыдница! Был бы жив отец, он отрекся б от тебя и прогнал с глаз долой. Ты мне сестра, сестрой и останешься.
Рассвирепела ханская дочь:
— Нет, не сестра я тебе отныне, а смертельный враг! Тут она накинулась на брата и выколола ему глаза.
— Покоришься ли теперь моей воле?—кричала распутница.
— Не покорюсь!
Тогда злодейка вырыла яму, столкнула в нее брата и засыпала — живого — землей.
С той поры и до наших дней, прорывая ходы, бродит он, незрячий, в своей богатой шубе под землей, и зовут его люди кортышкан.
А бессердечная его сестра превратилась в ползучую змею. Язык ее стал жалом, голос — шипением. Все живое ненавидит ее и проклинает. Она таится в камнях и зарослях, боится солнца и света и каждый год меняет платье, чтобы скрыться от возмездия. Но всякий, кто не трус, увидев гадину, считает долгом своим убить ее, помня пословицу: «Убей змею — сотворишь праведное дело!»