Үндестік заңы дегеніміз – сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы.Үндестік заңының 2 түрі бар:буын үндестігі және дыбыс үндестігі.
1) Буын үндестігі – сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан не жіңішке болып үндесуі.Түркі тілдері,оның ішінде қазақ тілі буын үндестігіне негізделеді,яғни қазақтың төл сөздері не бірыңғай жуан не бірыңғай жіңішке болып келеді.
Мынадай сөздерде:
1.қос сөздерде (аман-есен,асты-үсті т.б.)
2.біріккен сөздерде (шекара, ба з,кәсіпорын т.б) буын үндестігі сақталмайды.
Буын үндестігі сөз бен қосымша арасыңда да сақталады,яғни сөзге жалғанатын қосымша сөздің соңғы буынының жуан-жіңішкелігіне қарай жуан не жіңішке жалғанады.Мысалы:тас-қа (тас-ке емес),үй-лер (үй-лар емес),құс-ты (құс-ті емес) т.б.
Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалармен қатар (-мен,-бен,-пен,-нікі,-дікі,-тікі,-паз,-қор,-қой т.б.),кірме сөздерде де буын үндестігіне бағынбайтын жағдайлар болады (кітап,алгебра,цехтан,рульді т.б.).
2) Дыбыс үндестігі дегеніміз – қатар келген екі дыбыстың бір-біріне ықпал етіп үндесуі.Оның 3 түрі бар: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
1.Ілгерінді ықпал – қатар келген екі дыбыстың алдыңғысының соңғысына әсер етуі.Мысалы:қаш-са (қашша),көзқарас (көзғарас),ақ балық (ақ палық) т.б.
2.Кейінді ықпал – қатар келген екі дыбыстың соңғысының өзінен бұрынғы дыбысқа әсер етуі.Мысалы:бас+шы (башшы), Есенгелді (Есеңгелді),он бес (ом бес) т.б.
3.Тоғыспалы ықпал – қатар келген екі дыбыстың бір-біріне ілгерінді-кейінді ықпал етіп, екеуінің де өзгеріске ұшырауы.Мысалы:Досжан (Дошшан),Жиенқұл (Жиеңғұл),тас жол (ташшол) т.б.
ответ: ғылым (лат. scientia — білім) — уақыт пен кеңістікте бар, зерттеуге болатын шынайы нақты нәрселердің заңдары мен қағидаларын, тәртібі мен құрылымын объективті түсіндіретін, эксперимент пен бақылауға негізделіп, қ есептеуді қолданып, жүйелі түсінік қалыптастыратын таным саласы. жалпы тұрғыда ол жүйелі білім мен ғылыми тәжірибені, ал, арнайы мағынада ғылыми әдістер арқылы жинақталған логикалық білім жүйесі.
ғыдымның арғы тамыры 3500-3000 жыл бұрынғы ежелгі мысыр мен месопотамия өркениеттеріне барып тіреледі. олар , астрономия, медицина секілді ғылымдардың алғашқы кейпін жасап, 2600 жыл бұрын басталған грек табиғат философиясына, антикалық классикаға арқау болды. олар қ дүниені ондағы оқиғалардың табиғи себептері арқылы түсіндіретін дәстүр қалыптастырды. әсіресе ғылым тарихында түрлі ғылымдардың ең алғашқы зерттеу объектін бекітіп, жүйелі пайымдаудың алғашқы сынағын жасаған ұлы ойшыл аристотель дәуір бөлгіш рөл ойнады. бірақ рим империясының христиан дінін қабылдауы еуропада ғылымның құлдырауына алып келіп, қараңғы орта ғасыр 5 ғасырдан 15 ғасырға дейін жалғасты. осы тұста шығыстағы түркі, парсы, араб жұртынан шыққан ойшыл ғалымдар - әл кинди, әл-фараби, ибн сина, ибн рушд, омар хаиям секілді ұлы тұлғалар сол ежелгі ғылым мен аристотель салған жолды жылғастырып, ғылымды жаңа кезеңге шығарды. бірақ шыңғыс хан жорықтарынан кейін бұл талпыныс негізінен өшіп, мұсылман әлемі де ғылымы құлдыраған қараңғы орта ғасырға кірді.
15ғ бастап еуропада ренессанс сана жаңғыруын жасап, ғылымға жаңа көк жиек ашты. әсіресе астрономиядағы католик шіркеуінің мың жылдық өтірігін ашқан гелиоцентризмнен кейін ғылымның тасқынын ендіқайтып ешкім тоса алмастай болды. өнеркәсіп революциясының ғылым мен техникаға мұқтаждығы ғылымға жаңа күш бітірді.
хьюстонның жаратылыстану мұражайында динозаврлар көрмесі
заманауи ғылым үш негізгі тармаққа бөлінеді: жаратылыстану ғылымы (биология, , ұлы табиғатты зерттейді; қоғамдық ғылымдар (, психология, ә жеке мен қоғамды зерттейді; формалды ғылым (философия, логика, , теориялық компьютер ғ негізінен абстаркт ақылдық ұғымдарды зерттейді. мұнда формал ғылымды эмприкалық ғылымдар арасына қосуға қарсы пікірлер бар, кезінде аристотель оларды құралдық ғылымдар деп атаған. егер ғылыми білім практикалық қажетті көздесе, мысалы медицина инженерлік секілді, оларды қолданылмалы ғылым деп атайды.
ғылым зерттеуден тұрады, онда сәуегейлік, эмоция, қалау секілділер қабылданбайды. қазір академиялық ірі зерттеулерді мемлекеттік ұйымдар ірі қаржымен ұжымдық жүргізетін болды. ғылымның ілесіп, оның табиғаттағы ықпалының артуына ілесіп, ғылымның өзін қайта қарап, қа экологиялық тұтастық тұрғысынан жағымды нұсқасы қарастырыла бастады.
объяснение:
Құстар да жетер ән салып.
Көктер де шығар,
Көгілдір нұрға тамсанып.
Сулар да тасар,
Кетпесе екен деп тіле,
Мұхиттар көлге қарсы ағып.