Қарасай Алтынайұлы (1589-1671) — қазақтың қаһарман батыры, әйгілі қолбасшысы, есімі шапырашты руының ұранына айналған аса көрнекті тарихи тұлға. Қарасай батыр Алматы облысының Жамбыл ауданына қарасты Суықтөбе тауының етегінде Қарасаз деген жерде дүниеге келіп, Арқа жерінде Көкшетау үшін болған шайқаста ауыр жараланып дүние салған. Топырақ Көкшетау алабындағы Айыртау сілемінің Құлшынбай деп аталатын төбесінен бұйырған. Қасына өзінің қанды көйлек досы арғын Ағынтай батыр жерленген. Қос арыс — шапырашты Қарасай мен арғын Ағынтай батырға және олармен бірге қанды шайқаста қаза болған сарбаздарға қос күмбезді кесене орнатылған (1999). Қарасай батырдың шыққан тегі ұлы жүз шапырашты. Шежіре дерегі бойынша, Шапырашты Шам (Ыстық), одан Малды, Желді, Қалды есімді үш ұл туады. Малдыдан Екей, Еміл, Емілден Жайық пен Есқожа туады. Есқожадан Алысай, Алтынай, Шуаш есімді үш ұл туған. Алтынайдың үшінші әйелінен Қарасай батыр туған. Сөз орайында айта кеткен жөн, Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев осы Қарасай батырдың тікелей ұрпағы. Атап айтқанда Қарасайдан Көшек, одан Айдар, одан Мырзатай, одан Кенбаба, одан Еділ, одан Сапақай, одан Назарбай, одан Әбіш, одан Нұрсұлтан туады.
Объяснение:
Кірме сөзді көрсетіңіз:
1. С) сандықша;
2. Тұрақты сөз тіркесін көрсетіңіз:
С) талағы тарс айрылу
3. Жай септеу үлгісіндегі сөздерді белгілеңіз:
Д) балалықтың
4. Етістіктен жасалған сын есімді табыңыз:
Д) тершең;
5. Қашанғы? Қайдағы? – қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?
Е) пысықтауыш
6. Синонимдік қатарды табыңыз.
Д) Уәде, серт, ант;
7. Антонимдік жұпты табыңыз.
Е) Күйлі-көтерем
8. Термин сөзді табыңыз.
А) Толықтауыш;
9. Қазақ тілінің үндестік заңына бағынбайтын сөздерді көрсетіңіз.
С) Құрмет, қызметке
10. Ілгерінді ықпалды табыңыз.
Е) Тұзсыз
11. Сөз тудырушы жұрнақты табыңыз.
Е) Тыңайтқыш
12. Сапалық күрделі сын есімді табыңыз.
В) Сап- сары;
13. Болжалдық сан есімді табыңыз.
Д) Жиырмадай
14. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.
Е) Мұсаның атасы ұста болған.
15. Тек тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлем түрі.
А) Жақсыз В) Атаулы С) Толымды Д) Жалаң Е) Жайылма
16.Бірыңғай еріндік дауысты дыбысы бар сөзді табыңыз.
Д) тоғай
17.Болжалдық сан есімді анықтаңыз:
Д) қырық шақты
18.Сілтеу есімдігін табыңыз:
Е) Осыны ұғып алғын.
Осыны
19.Тұйық етістікті табыңыз:
Е) Тілегің орындалсын.
20.Түбір сөзді көрсетіңіз:
А) жүз
21.Зат есімді табыңыз:
Д) жиын
22.Қосарлама қос сөзді белгілеңіз:
Е) алыс-жақын
23.Сапалық сын есімді көрсетіңіз:
В) жасанды
24.Күшейткіш буын арқылы жасалған күшейтпелі шырайды табыңыз:
Е) тым көк
25.Неологизм дегеніміз не?
В) қолданысқа жаңадан енген сөздер
26.Барыс жалғаулы сөзді көрсетіңіз:
Е) әкесіне
27.Атаулы сөйлемді көрсетіңіз:
А) кең зал В
28.Қосымша арқылы жасалған сөзді табыңыз.
Д) шөлейт
29.Жедел өткен шақты белгілеңіз:
В) жиған
30.Жақсыз сөйлемді табыңыз:
А) Оның жақсы оқығысы келеді.
