Абай Құнанбаев (1845-1904). Абай 1845 жылы Шығыс Қазақстан облысында (бұрынғы Семей облысы) орналасқан қазіргі Абай ауданындағы (бұрынғы Қарқаралы) Шыңғыс тауының түбінде дүниеге келген.
Ол белгілі қазақ ақыны, ұлы ойшыл, композитор, философ, жазба қазақ әдебиетінің негізін қалаушы және оның алғашқы классигі болды.
Оның өз ұлтынан қалдырған мұрасы әндер мен өлеңдерге, аудармалар мен прозаларға бай. Оның Пушкин, Лермонтов, Крылов сияқты орыс жазушылары мен ақындары жазған поэзияға аудармалары Қазақстанның ұлттық патронатына айналды. Ол Шиллер, Гете, Байрон шығармаларын қазақ тіліне аударды.
Ұлы ойшыл жасаған «Қара сөздер» [Сөздер кітабы] (проза) этникалық философиялық шығарманы құрайды. Оның бұл туындысы - 19 ғасырдың екінші жартысындағы қазақтың ұлттық өмірін зерттеу. Ол өзі өмір сүрген елдің әлеуметтік мәселелеріне әсер етті.
Ол сонымен бірге елді басқаруға қатысып, күрделі мәселелерді әділ шешуге тырысуда белгілі бір рөл атқарды.
Абайдың есімі бүкіл әлемге әйгілі Шекспир, Гете, Пушкин сияқты көптеген елдерде танымал, өйткені оның ұлы сөздері бір халықтың ғана емес, бүкіл адамзаттың рухани қамқорлығына айналды.
Объяснение:
Отан отбасынан басталады деп бекер айтпаған. Әрбір адамзаттың — алтын ұясы десе алдымен отбасы ойымызға орала кетеді. Бала отбасында әкеден ақыл, анадан мейірім алады. Мен өз отбасымды мақтан тұтамын. Біздің отбасын үлкен отбасы десе де болады. Мен өз отбасым жайлы толығырақ айтқым келеді. Менің отбасымда жеті адам бар. Олар: атам және әжем, анам мен әкем, тәтем мен інім және мен. Біздің отбасымыз бақытты. Отбасының тірегі — сүйіспеншілік, бірлік және сенім. Отбасы жоқ адам қанатсыз құспен тең. Ал бір-бірін сыйлап, бірін-бірі сүйіспеншілікке бөлеп отырған отбасысы, бар адамдар өте бақытты жандар. Себебі қандай да бір қиыншылық болған жағдайда, отбасыңның ауызбіршілігі мықты болса, кез келген қиыншылықтан жұмылған жұдырықтай өте шығасың. Ал мен өзімді ең бақытты жанға теңеймін. Себебі менің отбасым қасымда. Маған ақылын айтып отыратын атам, маңдайым иіскеп айналып отыратын әжем бар. Отбасының барлық жағдайын жасап қамқорлық көрсететін әкем, дәмді асын дайындап, күннің шуағындай мейірімге бөлейтін анам бар. Білмегенімді үйрететін тәтем, меніңде кішкене болса да ересек екенімді еске жиі түсіретін інім бар. Біздің отбасының ерекшелігі дастарқан басында әрдайым атамның асты бастауымен және тамақтан кейін бата берген соң ғана орнымыздан тұрамыз. Әжем бір бірімізге сөйлегенде жылы да мейіріммен сөйлеуімізді әрдайым айтып отырады. Сендер бір біріңе қонақсыңдар. Әрдайым бір біріңді бірінші көргендей және ұзақ уақытта сағынып көргендей бағалаңдар дейді. Мен отбасымның осы қалпынан таймай, бақытты ғұмыр кешкенін қалаймын.
