Адамға бәрліқ мүше қажет. Мысалы көз бізге көруге көмектеседі. Көзіміз болмаса біз ештенені де көре алмас едік, түстерді айыралмас едік. Ал мұрын болса бізге иіс жағынан қатты көмектеседі, ал ауыз сөйлеуге. Ал мысалы тұмау болып қалсақ біз иіс сезбейміз. Ал құлақ есту жагынан бізге қатты көмек көрсетеді. Ал мысалы құлағымыз естімесе жан-жақтан естіліп жатқан дыбыстарды естімес едік. Ал саусақтарымыз болса бізге жазу, ұстау, көтеру ретінде көмектеседі. Аяқ бізге жүгіруге, секіруге, жүруге көмектеседі. Аяғымыз болмаса біз жүре алмас едік. Қол бізге ұстау, көтеру жағынан көмектеседі.
- ассалаумағалейкүм, Наталья Никитична!
- здравствуй, Яночка! Еш көмектесу біл-?
- мен оқып таста- жаужұмырларды тапсыру қалайтын. Олар маған үлкен емес керек.
- олай, қараймыз, не мұнда бас біздің... Ага, Иван Тургенев, "аушының жазбахаттары"... Ал екі кітап?
- міне, ал-. Сол Салтыкова-щедрина әңгімеле- жаужұмырының. Бізге оларды ша мектептің бағдарламасының оқы- тапсырма берді. Ал "аушының жазбахаттарын" мен өзі алдым.
- және сияқты, саған понравилось?
- маған өте оқу сүйкімді Тургенева. Мынадай сезім, сияқты жазушының даусын естисің, қарамастан және ол өзі саған дауыстап оқиды. Міне сияқты жөн жазып қой-. Ал екі автор маған понравился. Бас оның мақам мынадай... күйдіргіш, не ма.
- Яна, сен тағы әлдеқандай жаужұмырды алу қалайсың?
- иә, сәл емес ұмытты!Бас сіздің "қызық биология бала-шағалар" болады?
- болады, ақырғы. Міне ол. Автор-құрастырушы Л. Мохина. Саған осы автор керек?
- ал маған автор емесмаңызды. Маған басты, чтобы қызықты әңгімеледі! Мен осы жаужұмырды аламын.
- жөн, жазып аламыз. Сен ұмытпайсың, не керек бізге тағы бір жаужұмырды?
- иә, ұмытпаймын, "әлемнің жағрафиясының". Бірақ
оянады
Ол кар устынде жалан аяк журып корыпты
Коршаган ортамыздын бары табигат дуниесы бола бермейды
Даулеттын бузыктыгы тузеле бастады