Сөз мәдениеті — әдеби тілдің ауызша түрлеріне тән нормаларын игеру, тілдік амал-тәсілдерді айтылатын ойдың мақсатына сай орнымен қолдана білу, сөйлеуде мәдениеттілік, әдептілік таныту.
«Сөз мәдениеті» қазіргі әдеби тілдің жұртшылық таныған, үлгі тұтқан нормаларын жеке адамдардың сақтауын талап етеді.
Қазақ тіліндегі «Сөз мәдениетінің» дамуына ауыз әдебиетінің өкілдері және Абай, М. Әуезов, Ғ. Мүсірепов, т.б. шығармаларының ықпалы зор болды. Қазақ тіл білімінде Сөз мәдениетінің мәселелерін А. Байтұрсынұлы, М. Балақаев, Р. Сыздықова т. б. ғалымдар зерттеді.
Қазақ ұлттық мәдениетінің ең байырғы, аса құнды салаларының бірі - қолөнері, оның ішінде ою өрнек болып табылады
Объяснение:
Қазақ ұлттық мәдениетінің ең байырғы, аса құнды салаларының бірі - қолөнері, оның ішінде ою өрнек болып табылады. Ою өрнектер әсемдікпен, сәнділіктің белгісі ғана емес, сонымен бірге халықтың арман- ойының, тілек мүддесінің нышаны, осы тұрғыдан алып қарағанда ою өрнектің мазмұндылық ерекшеліктері сан алуан. Бүгінгі ұрпақ өзінің ұлттық сезімдерін, өнерін жоғалтпауы қажет. Өнер адамға жақсы әсер ететін және оны тәрбиелейтін нәзік дүние.Оның құндылығы орасан зор. Сонау жазу-сызу шыға қоймаған ерте заманда адам өз ойын тасқа , сүйекке, ағашқа ойып, қашап түсіріп отырған. Қазіргі қолөнер саласындағы «сүйек ою өнері», «ағаш ою өнері» деген сөздер сол ерте заманда қалыптасқан ұғымдар. Қолөнердің сала-саласында кең қолданылып келген, өнердің өте көне әрі күрделі түрі- ою-өрнек өнері. Қазақтың қол тума сәндік өнерінің барлық түрлеріне де оюлар мен өрнектер алғашқы элемент ретінде қолданылады. Ою мен өрнек қолөнер бұйымдарының тұтынушылық және эстетикалық мәнін аша түседі. Сондықтан да қолөнер заттарының әр қайсысындағы оюлау мен өрнектеуге, әшекейлеуге жіті зер сала білу керек. Бір кезде тасқа, ағашқа , сүйекке түсірілген ою-таңбалар келе-келе киізге, алаша, кілем тағы басқа заттарға салынатын болған. Ол белгі таңбалар арқылы халық белгілі бір ұғым түсініктерді аңғартып, біліп отырған. Бұдан ою-өрнек белгі таңбалары өмір қажетінен туғанын байқауға болады. Мысалы, қазақ халқының ерте кезден бергі әдет-ғұрп салты бойынша, бөтен жерге, алыс ауылға күйеуге ұзатылған қыз баланың белгілі бір уақыттан кейін төркін жағына сәлемдеме жіберуі тиіс екен. Сәлемдемеде жас келіншек өзінің күйеуге шыққаннан кейінгі тұрмыс жағдайын ою-өрнекпен бейнелеп жіберуі шарт болған. Қазақтың ұлттық ою-өрнектері мен оның атаулары көп. Ою-өрнек тарихына ой жіберсек, көп мағлұмат аламыз, даму кезеңдерін байқаймыз, уақыт өткен сайын жетіле бергенін көреміз. Сонымен, ою-өрнек дегеніміз геометриялық және бейнелеу элементтерінің жүйелі ырғақпен қайталанып , үйлесімді құрылуы.
Бұрын Қазақстан территориясын сақ тайпалары мекендеген. Грек авторларының еңбектерінде олар «скифтер» деген атпен кездеседі. Бұл атау тарихқа көшпенділердің синонимі ретінде енген. Жазбаша дереккөздер сақтарды келесідей бөледі:
- тиграхауда сақтары (үшкір бас киімдер кигендер);
- хаомоварга сақтары (хаома сусынын жасайтындар);
- парадарайя сақтары (өзен арғы жағындағылар);
- аримаспа сақтары (тазқара құстарының алтынын күзететіндер)
Өткен соғыстар
Сақтар тарихта жауынгер тайпалар ретінде танымал. Сонымен, Геродот және басқа авторлар парсылар мен сақтардың соғыстары туралы, сақтардың Ахеменидтер патшасы Кирді жеңуі туралы жазады. Оларды бағындырып үлгерген Дарий I-нің парсы әскеріндегі сақтар Мысырда, Грекияда соғысып, Термопила шайқастарында өздерін ерекше көрсетті. Сақтар тарихындағы ең жарқын парақтардың бірі ұлы бағындырушы Александр Македонскийдің шығысқа қарай жылжуын тоқтатумен байланысты. Талас, Шу, Іле жағалауларында, қырғыз және жоңғар Алатауының, Кеген мен Нарынкөлдің таулы алқаптарында сақ қорымдарының орындары табылды. Жетісудағы сақ ескерткіштерінің бірі - Алматыдан шығысқа қарай 50 км жерде орналасқан Есік қорғаны. Сақ мәдени бірлестігін жерлеу құрылымдары мен рәсімдерінен, қыш бұйымдарының түрлерінен, тұрмыстық заттардан, өнерден, идеологиядан, қару-жарақтан, ат жабдығынан және т.б. байқауға болады. Жалпы сақ немесе сақ - скиф «аң стилі» сақ тайпаларының дүниетанымының логикалық көрінісі, олардың бейнелеу өнеріндегі мифологиясы мен көшпенділер идеологиясын білдірудің ерекше белгі жүйесі ретінде қалыптасты.