Шілдехана шілделік, шілде күзет – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. мал шаруашылығымен айналысқан қазақ халқы өмірге келгеннен кейін, жақындарына сүйінші сұрап жаушы жібереді. сүйінші хабарды жеткізгендер ұл туса – “ат ұстар” немесе “жылқышы”, қыз туса – “көйлек тігер”, “қырық жеті” немесе “сауыншы туды” деп хабарлаған. одан кейін туған-туыстар, көршілер және алыс-жақын ағайындар шілдеханаға жиналады да “бауы берік болсын” деп тілек айтып, шашу шашып келеді. шілдехана мәні алғаш нәрестені жын-періден қорғап, “күзету” деген сенімге саяды. сондықтан оны “шілде күзет” деп те атайды. бұл ғұрыптың түпкі мәні мен ананы тіл-көзден сақтау, жын-шайтандардан қорғау дегеннен туындаған. “шіллә” (“чілле”) парсы “қырық” деген мағына береді. дәстүрлі қазақ қоғамында үшін туылғаннан 40 күнге дейін қауіпті кезең саналған, оған дейін нәрестеге көп жолатпай, мен анасын жақсылап күткен (қ. қырқынан шығару). әсіресе, жас нәресте жатқан үйде үш (кейде 40 күнге дейін) күні бойы шам жағылып, “күзетілген”. кейіннен шілдехана ұлттық ойын-сауық кешіне айналған
Эти весенние каникулы я провела на Южном Урале около города Магнитогорска. Мы жили в пансионате на озере Банном около горнолыжного центра. Первый день. Приехали очень рано. Поселились. А потом поднялись на подъемнике на гору. В этот день было облачно, и мы видели только лыжников, ныряющих в туман туч. После обеда мы ходили в бассейн. Второй день. Я пробовала кататься на горных лыжах. Оказалось очень тяжело. После обеда гуляли по берегу озера. Там мы видели огромную голубую льдину, вмерзшую в берег. Третий день. Утром мы катались на тюбинге (большие круги с дном) с горки, а на верх заезжали с маленького подъемника. После обеда мы ездили в аквапарк Абзаково. Он небольшой, но очень хороший. Пока мы ждали маршрутку, мама купила печенье. Тут прилетела стаясиниц и стала садиться на руки. Пришлось отдать им наше печенье. Они ели с рук. Четвертый день. Мы ездили в горы на конную базу. Там нас завели в конюшню и провели маленькую экскурсию. Затем я училась ездить на пони и каталась на санях по лесу. Мы очень замерзли и пошли греться в баню. Там я побила себя еловым веником и остужалась в сугробе. После мы играли в бильярд. Пятый день. Мы ездили в Магнитогорск в аквапарк. Мне там не очень понравилось, так как там было много людей, зато там был водный пионербол. Шестой день. До обеда мы катались на тюбинге, а после ходили в бассейн. Вечером мы катались на коньках. Седьмой день. Мы играли в пейнтбол. Нас одели в военную форму, дали каски и автоматы. Потом мы ползали по сугробам и стреляли друг друга резиновыми шариками, наполненными жидкой краской. Было весело. А вечером мы сели на поезд и поехали домой.
белгілі, атақты
ана, шеше
тамақ, ас, тағам
жануар, мал
тез, шапшаң
антонимы
ыстық--суық
асты--үсті
ұқыпты-ұқыпсыз
қалың--жұқа
күн--түн
аз--көп
биік--аласа
жінішке--жуан