1.Сұраулық шылауды көрсетіңіз:
Д) Ма,ме (Ол кітабын берді ме?)й
2. Сөйлемде берілген шылаудың түрін көрсетіңіз.
Кітапта Жанкелдіқызы Ұлбике мен Көшерұлы Күдерінің айтыстарына орын берілген.
Д) Жалғаулық. ( Жалғаулық шылау – сөздер мен сөйлемдерді салаластыра байланыстырады ).
3. Септеулік шылауды анықтаңыз.
В) кейін. (Сабақтан /шығыс септігі/ кейін біздің үйге соқ)
4. Көмектес септігіне қатысты септеулік шылауды анықтаңыз.
А) Бірге. (Мен әкеммен бірге кешке шейін жұмыс істедім)
5. Берілген сөйлемдегі септеулік шылауды табыңыз: Мен кітаптан той туралы оқыдым.
Д) Туралы. (Септеулік шылау)
6. Қажетті септеулікті көрсетіңіз. Үш ай қыстан … көктем келеді.
В) Соң.
7. Көңіл-күй демеулікті анықтаңыз.
Д) –міс, -мыс.
8. «Бірақ» жалғаулығының түрін анықтаңыз.
С) Қарсылықты. (Оның ойлағаны болды,бірақ мәселе шешіле қоймады)
9. Берілген сөйлемді шылаумен толықтырыңыз.
Қыста … күзде күн суық болады.
В) Және.
10. «Дейін, шейін, кейін» шылауларының түрін ажыратыңыз.
В) Септеулік шылаулар. (Түске дейін,мектептен кейін)
11. Мына сөйлемге қай шылау лайық , көрсетіңіз.
Кейбір өсімдіктердің өзінен сүт бөліп шығаратыны ертеден- … белгілі.
С) –ақ .
12. Ыңғаластық қатынасты білдіретін жалғаулық шылауды көрсетіңіз.
С) Марат (пен) Қанат келді.
13. Жалғаулық шылау арқылы байланысып тұрған сөзді көрсетіңіз.
В) Мал мен бас. (Мен – жалғаулық шылау)
14. Септеулік шылаумен байланысып тұрған тіркесті көрсетіңіз.
Д) Жиналыстан кейін.
15. Жалғаулық шылауды көрсетіңіз.
Е) Қарыз бен парыз. (Бен – жалғаулық шылау)
16. Шылау қатысқан сөйлемді белгілеңіз.
Д) Олар туралы бұдан кейін де еститін шығармыз.
17. Барыс септікпен келген шылаулы сөйлемді анықтаңыз.
В) Қазақша жүзге дейін санайды.
18. Мына сөйлемге қай шылау лайық , көрсетіңіз.
Алтынсары қадалған … , оның кескіні құбыла бастады.
Д) Сайын.
19. Себеп –салдар салаластың шылауларын табыңыз.
А) Өйткені, сондықтан, сол себепті.
20. Шылауды табыңыз.
Д) Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек. (-ақ – демеулік шылау)
21. Сұраулық шылау қатысып тұрған қатарды көрсетіңіз.
С) Сенейін(бе), сенбейін(бе).
22. «Дейін, шейін, таман» шылаудың қай түрі екенін белгілеңіз.
В) Септеулік.
23. Демеулік шылаулы тіркесті көрсетіңіз.
А)Жүйрік-ақ екен.
24. Шылау сөздер қатарын табыңыз.
С) Үшін, және, ғана, түгіл.
25. Мен, бен, пен тұлғасымен келген шылауды табыңыз.
А) Қайрат(пен) ақыл жол табар, қашқанға да қуғанға.
Біз «қазақ киносының тілі өте кинематографиялық» деп мақтанамыз. Бірақ, бұл, «кино лайым классикаға ұқсағысы келіп тұруы керек» деген сөз емес. Мойындайық, өз-өзімізді ұмытып, бәріміз «кинематографиялық» киноның соңынан кетсек, қазақ көрермені Голливудтың жемтігі бола береді. Қазір бұқараның санасы үшін күрес жүріп жатыр. Зеңбірекке қарсы ақберенмен шығуға болмайды. Бұқаралық киноға қарсы авторлық киномен қарулана алмайсыз. Биік өнер, эстеттік кино – ол да керек, бірақ, бұқара үшін «сторителлинг» немесе қарапайым сюжет баяндаушы фильмдер басымдықта болатынын жасыра алмаймыз. Ақан Сатаевтың бұл фильмі – нағыз сол тұрпатты дүние.
Көріп отырғанымыздай, қазақ киносының қазіргі келбеті – бүкіл қазақ қоғамының келбетіндей ию-қию. Мемлекет өзіне ұнайтын киноға ақша бөледі, кейде өзіне ұнамайтын киноға да мүмкіндік береді. Ал, «кино арқылы табыс тапсам, танымал болсам, абырой жинасам» дейтін жеке студиялар, кейде кино еместі кино деп түсіріп, өз бетімен «дамып» жатыр. Жалпы талғамды көтеретін дүниелердің зәрулігі өкінішті. Авторлық фильмдер кинотеатрларға жетпейді, жетпеуіне мұндай сипаттағы киноны көрсеткісі келмейтін билік өкілдері де, көргісі келмейтін көрермен де кінәлі шығар. Бірақ, көрермен көргісі келетін киноны деңгейлі түсіру камера ұстаған ағайынға да серт пе дейміз?!
