Тәуелсіздігіміз енді ғана қолымызға тиіс, әрі қарай жүрер жолымызды, барар бағытымызды айқындап ала бастаған шағымызда-ақ Президент елдің берекесі мен қуатының бастауы - ел ішіндегі тыныштық, біртұтастық деген еді. Біз соңғы жылдары беттерін аршып, ашып, ақтара бастаған тарихымызды қауіпті де қатерлі сәттер, кезеңдер аз болмаған. Екі жүз жылға созылған қазақ-жоңғар соғысы секілді ұзақ қырғын әр халықтың тарихында бола бермеген. Сол соғысты ақыры жеңіспен аяқтап, өз елін түбегейлі азат етіп құтқарып қалған күш - қазақтардың өз ауызбірлігі, өз ішіндегі ынтымақтастығы мен тұтастығы еді.
Бейбіт заман болса да қиыншылықтары аз болмай тұрған мына уақытта осы қазақтардың тұтастығын, өз ішіндегі туыстығын сақтау - қастерлі бір дәстүр. Сондай қиямет-қайым жылдарда бірде Ордабасыға, бірде Ұлытауға жиналып үш жүз билері мен батырлары бас қосқанда келген бәтуа, берген бата бірлікті сақтау, бірлесіп қимылдау еді. Сондау келісімдерден кейін 1721 жылы Бұланты бойындағы, 1729 жылы Аңырақай аумағындағы қалмақтарды қырған айқас-соғыстар ылғи жеңіспен аяқталып отырған. Қиын сәттерде Президент осы тарих тағылымдарын еске алады, еске салады. Және сол дәстүрді ұстап келе жатыр. Бұл - өте нәзік нәрсе.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаетың күнделікті қиындық-қарбаластар арасынан ел тағдыры, мемлекет болашағы үшін аса маңызды, ерекше орны бар мәселе - проблемаларды үнемі есінде ұстап, көзден таса қалдырмай отырғаны ұнайды. Ғылымды бағалаған ғалымды қадірлейді. Президенттік сыйлықтардың қалам қайраткерлеріне берілетіндігі де оның терең ойлы, салиқалы шығарма-туындыларды бағалайтынын білдіреді. Өнердің ішінде музыкаға ерекше мән беріп, көңіл аударып отырады.
Осыдан жиырма жыл бұрын егемендігімізді жариялап, тәуелсіздікке қол жеткіздік. Бұл ғасырлар бойы біздің, яғни қазақ халқының аңсаған арманы еді. Менің Отаным осы күнге жеткенше үш жүз жылға жуық бодандықтың бұғауында, жетпіс жылдан аса кеңестік кезеңнің шырмауында болды.
Жер бетінде елінің тәуелсіздігін, халқының бостандығын ойламайтын жұрт жоқ шығар. Бұл тәуелсіздік – біз үшін басқа қонған бақ, астыға тиген тақ. Бақты бағалаған халықты бастайтын тақ иесі де болуы керек. Бұл – ежелден келе жатқан өмір заңы. Осыған байланысты ата тарихты ақтарсақ, ежелден ел басқарған ер жүрек батыр бабаларымызды, ұлы хандарды кездестіруге болады. Күллі қазақ халқын өз туының астына жинап, үш жүздің басын қосқан Абылай ханды, елінің азаттығы үшін аянбай қан мен тер төккен Кенесары атамызды айтсақ та жеткілікті болар.
Мәдени өсімдіктер [1](plantae cultae) – адамдар өздерінің әр түрлі қажеттілігін (азықтық, талшықты, дәрілік, бояғыш, эфир майы, мал-азықтық, т.б.) қанағаттандыру мақсатында өсіретін өсімдіктер. Мәдени өсімдіктердің пайда болуы адамзат мәдениетінің қалыптасуымен тығыз байланысты. Қытай мен Жапониядан күріш,қонақ тары, қытай капустасы, бұршақ түрлері, құрма, апельсин, мандарин, шай, т.б. өсімдік түрлері; Индонезия менҮндіқытайдан нан ағашы, манго, лимон, банан, қант пальмасы, эвкалипт, темекі,мақта; Австралиядан қант қамысы, қияр,кенеп, кокос пальмасы, күріштің 2 түрі, қара бұрыш; Орталық Үндістаннан қара бидайдың 2 түрі, бұршақтың 5 түрі, зығыр, мақсары,қарбыз, сәбіз, алма, алмұрт, өрік, шие, бадан, жеміс ағашы; Орта Азиядан бидай, қара бидай, арпа, сұлы, бұршақ, жоңышқа, қант қызылшасы, алма, жүзім, анар; Алдыңғы Азиядан зәйтүн, лавр, жеміс ағашы, т.б.;Африкадан мақтаның 4 түрі, қарбыз, кофе;Америкадан жүгері, картоп, қызанақ,асқабақтың бірнеше түрі, какао, арахис,топинамбур, т.б. мәдени өсімдіктер таралған. Адамзат үшін мәдени өсімдіктердің маңызы зор. Бау-бақшадағы, егін алқабындағы өсіп тұрған өсімдіктер азық-түліктің, дәрі-дәрмектің, мал азығының негізгі көзі болып табылады. Қазақстанда мәдени өсімдіктердің түрі көп және олар әр түрлі. Олар – бидай, сұлы, жүгері, күріш, тары, арпа, түйебұршақ, соя, асбұршақ, жержаңғақ, жасымық, картоп,күнбағыс, мақта, қызылша, қарбыз, таңқурай, жүзім, т.б. Мәдени өсімдіктердің жаңа сорттарын шығарумен селекционер ғалымдар айналысады.[2]
Жеті атасын білмеген — жетімдіктң белгісі.Если до седьмого колена своей родословной не узнаешь — сиротой прослывешь.Жақсы болса алғаның, үйіңнен кісі кетпейді. Жаман болса алғаның, шын досың да шеттейді.Если жена хорошая, гости не переводятся в доме; если жена плохая, даже друг обходит твой дом.Жақсы әйел жарының жақсысын асырар, жаманын жасырар.Достоинства мужа прославит добрая жена, и недостатки сгладит она.Әкені көріп ұл өсер, шешені көріп қыз өсер.Cын берет пример с отца, дочь - с матери.Бала – көңiлдiң гүлi, көздiң нұры.Дети – цветы души и свет для глаз.Жақсы әке – жаман балаға қырық жылдық ризық.Добрая слава отца сорок лет служит непутёвому сыну.Жақыныңды жат етсең, Жатқа күлкі боларсың.Сторониться своих – стать посмешищем для чужихЖақсы келін – қызыңдай, жақсы күйеу – ұлыңдай.Хорошая невестка, как дочь родная; хороший зять, как сын роднойБесіксіз үйде береке жоқ.В доме, где колыбель не качают, уюта не бывает.Алты ұл туған ананы — ханым десе болады, кезек сыйласқан ағайынды — жаным десе болады.Мать, родившую шестерых сыновей, называй царицей; хорошую родню называй души частицей.
Тәуелсіздігіміз енді ғана қолымызға тиіс, әрі қарай жүрер жолымызды, барар бағытымызды айқындап ала бастаған шағымызда-ақ Президент елдің берекесі мен қуатының бастауы - ел ішіндегі тыныштық, біртұтастық деген еді. Біз соңғы жылдары беттерін аршып, ашып, ақтара бастаған тарихымызды қауіпті де қатерлі сәттер, кезеңдер аз болмаған. Екі жүз жылға созылған қазақ-жоңғар соғысы секілді ұзақ қырғын әр халықтың тарихында бола бермеген. Сол соғысты ақыры жеңіспен аяқтап, өз елін түбегейлі азат етіп құтқарып қалған күш - қазақтардың өз ауызбірлігі, өз ішіндегі ынтымақтастығы мен тұтастығы еді.
Бейбіт заман болса да қиыншылықтары аз болмай тұрған мына уақытта осы қазақтардың тұтастығын, өз ішіндегі туыстығын сақтау - қастерлі бір дәстүр. Сондай қиямет-қайым жылдарда бірде Ордабасыға, бірде Ұлытауға жиналып үш жүз билері мен батырлары бас қосқанда келген бәтуа, берген бата бірлікті сақтау, бірлесіп қимылдау еді. Сондау келісімдерден кейін 1721 жылы Бұланты бойындағы, 1729 жылы Аңырақай аумағындағы қалмақтарды қырған айқас-соғыстар ылғи жеңіспен аяқталып отырған. Қиын сәттерде Президент осы тарих тағылымдарын еске алады, еске салады. Және сол дәстүрді ұстап келе жатыр. Бұл - өте нәзік нәрсе.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаетың күнделікті қиындық-қарбаластар арасынан ел тағдыры, мемлекет болашағы үшін аса маңызды, ерекше орны бар мәселе - проблемаларды үнемі есінде ұстап, көзден таса қалдырмай отырғаны ұнайды. Ғылымды бағалаған ғалымды қадірлейді. Президенттік сыйлықтардың қалам қайраткерлеріне берілетіндігі де оның терең ойлы, салиқалы шығарма-туындыларды бағалайтынын білдіреді. Өнердің ішінде музыкаға ерекше мән беріп, көңіл аударып отырады.
Осыдан жиырма жыл бұрын егемендігімізді жариялап, тәуелсіздікке қол жеткіздік. Бұл ғасырлар бойы біздің, яғни қазақ халқының аңсаған арманы еді.
Менің Отаным осы күнге жеткенше үш жүз жылға жуық бодандықтың бұғауында, жетпіс жылдан аса кеңестік кезеңнің шырмауында болды.
Жер бетінде елінің тәуелсіздігін, халқының бостандығын ойламайтын жұрт жоқ шығар. Бұл тәуелсіздік – біз үшін басқа қонған бақ, астыға тиген тақ. Бақты бағалаған халықты бастайтын тақ иесі де болуы керек. Бұл – ежелден келе жатқан өмір заңы. Осыған байланысты ата тарихты ақтарсақ, ежелден ел басқарған ер жүрек батыр бабаларымызды, ұлы хандарды кездестіруге болады. Күллі қазақ халқын өз туының астына жинап, үш жүздің басын қосқан Абылай ханды, елінің азаттығы үшін аянбай қан мен тер төккен Кенесары атамызды айтсақ та жеткілікті болар.