Анамыз бізді қалай аялап, бағып қақса, Жер ана да бізді солай бағып жатыр. Ата – бабамыз осы жер үшін сан ғасырлар бойы қан төгіп, басын қатерге тіккен. Сондықтан да, біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет. Барша адамзат өкіліне ауа, су, жер ортақ. Сондықтан жердің қадірін, байлығын бағалай білу, жалпы табиғатты қорғау – бәріміздің міндетіміз. Адамзат Жер ананы өз қолынан жасады. Мысалы: ағаш отырғызып, гүлдер егіп, жалпы айтқанда өсімдіктер отырғызу арқылы, Жер ананың пайда болуына үлкен үлес қосты.
1. Дыбыстық талдау
Мойнақ – 2 буын, 2 дауысты, 4 дауыссыз дыбыс
М – дауыссыз, үнді
о – дауысты, жуан, ашық, еріндік
й – дауыссыз, үнді
н – дауыссыз, үнді
а – дауысты, жуан, ашық, езулік
қ – дауыссыз, қатаң
Күшік – 2 буын, 2 дауысты, 3 дауыссыз дыбыс
К – дауыссыз, қатаң
ү – дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік
ш – дауыссыз, қатаң
і – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік
к – дауыссыз, қатаң
2. Зат есім және етістікті табу (3 сөйлем).
Күшік шеңберден қарғымады.
Күшік - зат есім, кім? деген сұраққа жауап береді
қарғымады – етістік, не істеді? деген сұраққа жауап береді
3. Жалқы есімдерді табу.
Мойнақ – күшіктің аты. Осы диктантта 1 жалқы есім бар.
Жалқы есім — жеке заттың, құбылыстың атауы болатын сөз, сөз тіркесі. Жалқы есімге адам аттары (антропонимдер), географиялық атаулар (топонимдер), діни атаулар (теонимдер), жануарлар атаулары (зоонимдер), аспан денелерінің атаулары (астронимдер), тарихи уақиғалармен байланысты мезгіл атаулары (хрононимдер), рухани нысандар атаулары (идеонимдер) т. б. жатады.
Сенің кітабің
Сіздің кітабіңіз
Оның кітабі
- менің досым
Сенің досың
Сіздің досыңыз
Оның Досы
- Менің сумкам
Сенің сумкаң
Сіздің сумкаңыз
Оның сумкасы