Синоним (гр. 'synonymos' — мағыналас, мәндес) — тұлғалары әртүрлі, мағынасы жақын сөздер. Тілдердің дамып жетілуі, оның сөз байлығынан, оралымдағы синонимдерінің молдығынан көрінеді. Синоним ретінде жұмсалатын мәндес сөздер тобы синонимдік қатар немесе синонимдік ұя деп аталады. Синонимдік қатар құрамындағы мағыналық тұрғыдан ұйыстырып тұрған сөзді тірек сөз не доминант дейміз.
Синонимдік қатарға енген сөздердің мағыналық тұрғыдан айырмасы болады.МысалыСиноним сөздерді үш түрлі белгілері арқылы тануға болады:мағыналық реңк (бала — перзент, ұстаз — мұғалім);стильдік реңк (еліру — желпілдеу, ақсақал — қария);сөз қолданысындағы реңктер (өмір — ғұмыр, биік тау — бойшаң адам).Синонимдер мынадай жағдайларда қолданылады:мәтінде бір рет пайдаланылған сөзді қайталамау үшін;бір ұғымды түрлі белгілермен жан-жақты сипаттау мақсатында;мағыналас екі сөз қатар келсе, алдыңғысы соңғысын анықтап, мағынасын күшейтеді. Мұндай сөз қолданысын плеоназм дейді. Мысалы,заңғар биік тау, құр бекер жүру;Синонимдер і. Мысалы, Бармақ шайнап, сан соғып, құсамен өткен өмір ғой — бұл да бір.Сөздің орнына оның жеке түсінігінперифраза тәсілімен сипаттау арқылы;Мысалы, Астана деудің орнына Қазақстанның астанасы;Мағынасы жағымсыз сөздердіэвфемистік тәсілмен жұмсартып, жеңілдетіп айту. Мысалы, өлді — о дүниелік болды, қартаю — жасы ұлғаю, т.б.
Стилистикалық синонимдер — стилистикалық жағынан ерекшеленетін синоним сөздер.
Кыздын жиган жугиндей - истеген иси тиянакты, барин дурыс истейди деген соз. Ат тонын ала кашты - тез кашты, алды артына карамай кашты дегенди билдиреди. Бети булк етпеди - отирик айтса немесе урлык жасаса да, уялмай-кызармай, ештене истемегендей болып журетинди айтады. Ат шаптырым жер - оте алыс, коп кундик жер. Агынан жарылды - сырын биреуге сенип, ашты дегенди билдиреди. Тайга танба баскандай - анык, айкын деген соз. Шашы тик турды - катты корыкты, шошып кетти деген магынада. Су журек - коркак. Тас журек - сезинбеу, ешкандай сезим билдирмеу немесе аямау дегенди билдиреди. Таска танба баскандай - катты бекитилген, турактанган.
-Сәлем
-Сәлем
-Сен жұма күні қандай жоспарың бар
-Мен достарыммен қалалық тазалық акциясына қатысамыз
-Ол қандай акция? Мен де қатыссам бола ма?
-Ия, әрине. Жер біздің ортақ үйіміз атты шара. Халықты үйімізге жақсылап қарауға үндейді.
-Керемет екен. Мен де қатысайынб менің де үйім ғой.