қоршаған ортамен тығыз байланыста өмір сүреді. «не ексең, соны орасың» дегендей, қоршаған ортаға келтірген зияның өз денсаулығыңа әсер етеді.
өркениет пайда болған кезден бастап ауаға кездейсоқ заттар қосыла бастады. оған дейін ауа табиғи жолмен ғана ластанатын. мысалы: жанартаулар атқылағанда, ауаға бу күйіндегі заттар, улы газдар араласады. жел арқылы шаң, тозаңдар ұшып шығады. орман өртенген кезде, көп мөлшерде газдар ұшады. өсімдіктер мен жануарлардың қалдығышірігенде, түзілетін газ заттары да ауаға тарайды. мұның бәрі табиғи ластануға жатады. заттар айналымы кезінде ауа табиғи ластанудан өзін-өзі тазартады.
қазіргі кезде қоршаған ортаның ластануы ң іс-әрекеті салдарынан жиілеп отыр. мысалы: жылу электр станциясынан, мұнай өңдеуден, металл өндіруден, көліктерден шығатын қалдықтар ауаны ластайды.
өзіңіз демалатын саябақты, емделетін , орманды жерлерді ұқыпсыз, жауапкершіліксіз пайдалансаңыз да, қоршаған ортаға зиян келтіресіз. жан-жағыңызға қоқыс лақтырып, орманда от жағу салдарынан қаншама келеңсіз оқиғалар туындайды.
сондықтан, әрбір саналы азамат қоршаған ортаны қорғауға ат салысу қажет. қоршаған ортаны қорғау сенің бойыңдағы ұқыптылықтан басталады. өз аулаңды таза ұстап, жан-жағыңа орынсыз қоқысты лақтырмау керек.
қазақстан республикасында қоршаған ортаны қорғау үшін, арнайы шаралар жүзеге асырылуда. атап айтсақ, зауыттарға арнайы тазартқыш қондырғылар орнатылады. автокөліктерден шығатын түтіннің жолына сүзгі қойылады. сұйық отын газбен алмастырылады.
ауаны тазартудың ең тиімді жолы- көгалдандыру. бұл іске өздерің де қатыса аласыңдар. сенің еккен әр ағашың ауаны тазартуға қосқан үлесің болып табылады.
Аралас құрмалас сөйлем — құрмалас сөйлемнің бір түрі. Кемі үш жай сөйлемнен құралады. Олар өзара синтаксистік байланыстың ерекше түрі — аралас байланыс арқылы құрмаласқан. Мысалы: Жалма-жан от жағылып еді, үй еңсесі көтеріліп, туырлықтың оюлары көзге шалынды (Ғ.Мүсірепов). Бұл — тиянақты-тиянақсыз-тиянақты тұлғалы аралас құрмалас сөйлем. Аралас құрмалас сөйлем енді бірде тиянақсыз-тиянақты-тиянақты тұлғалы болып келіп, әр сыңарының өзіндік басыңқы сыңары болады. Мұнда алғашқы тиянақсыз тұлғалы сыңар өзінен кейінгі сыңардың бағыныңқысы сипатында жұмсалады, ал екінші сыңар тиянақты тұлғалы бола тұра, келесі сыңардың бағыныңқы бөлігі болып табылады. Үшінші сыңар ортаңғы сыңарға басыңқы сипатта тұрса да, бірінші сыңармен мағыналық байланысқа түспейді. мысалы: Көк қалың болғанмен, жерде әлі сыз бар, қар суын бойына тартып, дегди қоймаған-ды (Ә.Нұрпейісов). Аралас құрмалас сөйлемнің айтылу ырғағы да кең. Онда салаласқа тән тиянақты,сабақтасқа тән тиянақсыз ұласпалы ырғақ орын ауысып, бірде тиянақты-тиянақсыз, бірде тиянақсыз-тиянақты түрде келеді. Аралас құрмалас сөйлемнің мағыналық топтастырылуында өзгешелік бар. Бірінші топ қатарын бірыңғай қатынастағы түрлер құрады да, екінші топ қатарын әрыңғай қатынастағы түрлер түзеді. Ал бұл екеуінің мағыналық жігін танытуда бір-бірінен өзгешелік жоқ, қойылған талап бір. Оның үстіне мағыналыққатынастардың белгіленуі жеке сыңарлардың тұлғалануына тәуелді емес. Ең алдымен алғашқы екі сыңар аралығындағы, соңынан соңғы екі сыңар аралығындағы мағыналық қатынас айқындалады. Осы мағыналық қатынастардың сәйкес келіп, бір атаумен аталуы оның бірыңғай қатынастағы сөйлем екенін көрсетеді. Оның ыңғайлас мәнді, себеп мәнді, шарт мәнді, салыстырма мәнді, түсіндірме мәнді, мезгіл мәнді түрлері бар. Ал сөйлемдегі алғашқы екі сыңар аралығындағы және соңғы екі сыңар аралығындағы мағыналық қатынастар екі түрлі болған жағдайда әрыңғай қатынастағы Аралас құрмалас сөйлем болып қосақталған түрде белгіленеді. [1]
қоршаған ортамен тығыз байланыста өмір сүреді. «не ексең, соны орасың» дегендей, қоршаған ортаға келтірген зияның өз денсаулығыңа әсер етеді.
өркениет пайда болған кезден бастап ауаға кездейсоқ заттар қосыла бастады. оған дейін ауа табиғи жолмен ғана ластанатын. мысалы: жанартаулар атқылағанда, ауаға бу күйіндегі заттар, улы газдар араласады. жел арқылы шаң, тозаңдар ұшып шығады. орман өртенген кезде, көп мөлшерде газдар ұшады. өсімдіктер мен жануарлардың қалдығышірігенде, түзілетін газ заттары да ауаға тарайды. мұның бәрі табиғи ластануға жатады. заттар айналымы кезінде ауа табиғи ластанудан өзін-өзі тазартады.
қазіргі кезде қоршаған ортаның ластануы ң іс-әрекеті салдарынан жиілеп отыр. мысалы: жылу электр станциясынан, мұнай өңдеуден, металл өндіруден, көліктерден шығатын қалдықтар ауаны ластайды.
өзіңіз демалатын саябақты, емделетін , орманды жерлерді ұқыпсыз, жауапкершіліксіз пайдалансаңыз да, қоршаған ортаға зиян келтіресіз. жан-жағыңызға қоқыс лақтырып, орманда от жағу салдарынан қаншама келеңсіз оқиғалар туындайды.
сондықтан, әрбір саналы азамат қоршаған ортаны қорғауға ат салысу қажет. қоршаған ортаны қорғау сенің бойыңдағы ұқыптылықтан басталады. өз аулаңды таза ұстап, жан-жағыңа орынсыз қоқысты лақтырмау керек.
қазақстан республикасында қоршаған ортаны қорғау үшін, арнайы шаралар жүзеге асырылуда. атап айтсақ, зауыттарға арнайы тазартқыш қондырғылар орнатылады. автокөліктерден шығатын түтіннің жолына сүзгі қойылады. сұйық отын газбен алмастырылады.
ауаны тазартудың ең тиімді жолы- көгалдандыру. бұл іске өздерің де қатыса аласыңдар. сенің еккен әр ағашың ауаны тазартуға қосқан үлесің болып табылады.