3-тапсырма. қосымша ақпарат көздерінен қазақстанның сауда қатынасы туралы ақпарат жина. жинаған ақпаратың бойынша тұсаукесер дайындап, оны сыныпта қорға.
Әл-фараби дүниенің білім және ой тарихынан құрметпен орын алған ұлы түрік ғалымы, ойшылы. , , медицина, ғылымдарында және философияда жеткен нәтижелерімен еуропа мәдениетінде үлес қосқан, кітаптары xviii ғасырдың соңына дейін еуропа университеттерінде оқылған түрік дарыны.шын аты –махмұт. фараби түркістанда, фараб (отырар) қаласында 870 жылы дүниеге келді. әкесі- қорған басшысы махмұт тұрпан. батыстың білім әлемінде оны әл-фарабиус атымен таниды. фараби оқып –жазуды туған қаласында үйреніп, заманының ең атақты ғұламаларынан сабақ алды.тәлімін кеңейту үшін әуелі иранға,кейін бағдатқа кетті.фараби бағдадта болған кезінде кілең атақты кісілерден дәріс алған және өзі де сабақ оқытқан. әсіресе логика және грамматика пәндері мен араб тілін меңгеруді осы қалада жалғастырды. өзі діншіл еді.исламның ақылға негізделген дін екеніне сенетін.ол парсы,араб,латын және грек тілдерін үйренді.әсіресе грек ойшылдары аристотель мен платон пікірлерінің синтезін жасауға және сократ философиясының негізін жарыққа шығаруға көп еңбек етті.сондықтан да өзін «хадже-и-сани»,яғни «екінші ұстаз» деп аталады.941 жылы алеппоға келді.ол жылдары алеппо сейфуддевле әлидің қол астында еді.бұл түрік әкімі түрік оқымыстысы фарабиге үлкен сый-құрмет көрсетіп,оны сарайына алды.кейбір деректер фарабидің өзіне ұсынылған шенді алмай,күндіз көкөніс өсіріп,түнде шам жарығымен философиялық ойлар жазумен айналысқандығын көрсетеді.фараби-алғашқы ислам философы және ислам философиясын қалаушы.кейбір зерттеушілердің пікірінше,фарабидің «ат-талисмус-сани» атты ең-бегірек философиясына еліктеушілік.олай болса бұл өте жемісті елік-теушілік,өйткені ол өзінен кейінгі бүкіл дүние ой-пікіріне құрмет көрсеткен ибн сина осы кітаптың арқасында грек философия- сын үйренген.ибн-сина былай деген еді: «бір кітап дүкенінен сатып алған фарабидің кітабын оқы-ғанда,бұрын еш түсіне алмаған грек толығымен осы кітаптан үйрендім».фараби музыкамен де айналысқан, тіпті «канун» деп аталған аспапты (домбыраға ұқсас) өзі ойлап шығарған және осы аспаппен бірнеше әндер де шығарған.оның «музыка- кітабы»-музыка жөнінде жазылған алғашқы ғылыми зерттеу.фараби алепподан шамғ каирге сапар шеккенде жұрт арасына өзінің пікірлерін таратқан,білімге қызмет еткен.ол алеппода 950 жылы январь айында қайтыс болып,шам қаласының жанындағы баб-ул-сағыр деген жерде жерленді. фарабидің ойы,қөз қарастары,өте жемісті еңбектері, түсіндіргісі келген ойын өте жеңіл түсіндіре алатын қасиеті шығысты да,батысты да таң қалдырды. әбу насыр әл-фараби (870— 950) — қыпшақ даласынан шыққан ұлы энциклопедист ғалым, астролог, музыка теоретигі. ол әскербасының отбасында дүниеге келген. отырар медресесінде, шам, самарқан, бұқара, кейін харран, мысыр, халеб (алеппо), бағдат шаһарларында білім алған. ол түркі ойшылдарының ең атақтысы, әлемдегі екінші ұстаз атанған ғұлама. оның заманы “жібек жолы” бойындағы қалалардың, оның ішінде отырардың мен мәдениетінің ған кезіне дәл келеді. орта азия, парсы, иран, араб елдері қалаларына жиһанкездік сапарлар жасап, тез есейген ол көптеген ғұламалармен, ойшыл-ақындармен, қайраткерлермен танысып, сұхбаттасады. тарихи деректер бойынша 70-ке жуық тіл білген. өздігінен көп оқып, көп ізденген ойшыл. философия, логика, этика, , тіл білімі, жаратылыстану, , , медицина, музыка салаларынан 164 трактат жазып қалдырды. шығармаларында көне грек оқымыстыларының, әсіресе, аристотельдің еңбектеріне талдау жасады. (аристотельдің “”, “категория”, “бірінші және екінші аналитика” сияқты басты еңбектеріне түсіндірмелер жазған.)ң өз болмысын өзі танып-білуіне философиялық тұжырымдар жасаған. бұл мәселені логика, этика, педагогика тұрғысынан кеңінен саралап, өзара сабақтастықта қарастырады. ол рухани бастауларды жан-дүние үндестігінен, әдеміліктен, қанағаттанудан, бақыттан іздестірді. “қайырымды қала тұрғындарының көзқарасы”, “мемлекет қайраткерлерінің қанатты сөздері” және т.б. еңбектері бар.ғылымдардың шығуы” деп аталатын трактатында ң шығу тегі мен себептерін ашуға тырысады. астрономияға байланысты еңбектеріне “алжебрге түсініктеме”, “қ фигуралардың егжей-тегжейі жөнінде табиғи сырлары мен рухани әдіс-айлалар кітабын” жатқызуға болады. арифметика саласында “теориялық арифметикаға қысқаша кіріспе”, саласында “вакуум туралы”, медицина саласында “ ағзалары жөніндегі аристотельмен алшақтығы жөнінде галенге қарсы жазылған трактат”, музыкаға байланысты “музыканың ұлы
Менің өз замандастарыма көзқарасым, қатынасым қандай, олар маған ұнайды ма, жоқпа- деген сұраққа біржақты жауап бере алмаймын. Бір жағынан мен өз замандастарымды ұната қоймаймын, екінші жағынан құрметтеймін. Ұнатпайтыным- алдыңғы буындағыларға қарағанда жан байлығы аздау сияқты, ұнататыным- олар жаңа технологияларға тез үйренеді, күрделі ақпараттарды тез қабылдайды. Қазіргі ұрпақтарды алдыңғылармен салыстыра отырып, қазір байлар мен кедейлерге бөліну қатты білініп тұр деуге болады, бұл жаман. Қарама қарсы топтағы екі адам бір-бірін түсінбейді, олар тек өте қажет жағдайда ғана араласуы мүмкін. Менің көзқарасымда менің замандастарыма тәрбие жетіспейтін сияқты. Олар көпшілік жағдайда өздерін ешқандай кедергілер мен шектеулер жоқтай ұстайды. Көпшілік -қазіргі жастар қайырымсыз деп есептейді. Бұны мен былай түсіндіремін, қазір бәрі интернетке кіре алады, ал интернет кейде адамның психикасын бұзады. Ертеде адамдар бұндай ақпараттан қорғалған еді. Қатыгездіктің тағы бір түсініктемесі- киноэкрандарда, жалпы ақпарат құралдарында, компьютерлік ойындарда: қатыгездік бір шектен шығушылық емес, күнделікті қалыпты әдетке айналуда. Мен барлық ұрпаққа бірдей мінездеме беру дұрыс емес деп ойлаймын, әр адам өзінше ерекше. Біз ұрпақ туралы жалпы айтқанда әр түрлі адамдарды қосып жібереміз, мейірімділер мен қатыгездерді, салмақтылармен жеңіл ойдағыларды, ақылдылармен онша ақылды еместерді. Адамзат мыңдаған жылдардан бері өсіп, дамып келеді және барлық заманда ұқсас сынақтардан өтеді, сонда да әркезде бір тырманы басады. Сатқындық, жалқаулық, махаббат-бұның бәрі жаңалық емес. Айырмашылық тек қоршаған жағдайда. Жағдай өзгерсе- адамдар қарым-қатынасы өзгереді. Мысалы: біздің ғасыр, жоғарғы технологиялар ғасыры, адамдар қатынасына көп өзгеріс енгізді: біз бір-бірімізге қонаққа аз барамыз, балалармен жасөспірімдер аулада ойнамайды. Осының нәтижесінде, бір-бірімізбен қатынасымыз бізден бұрынғылардан өзгеше.
