Заттың іс-әрекетін, қимылын білдіреді. Сұрақтары: не істеді? не қылды? қайтті?
Етістіктің негізгі үш түрі бар: тұйық етістік, көсемше, есімше.
Тұйық етістік - у – ю (й+у) жұрнақтары арқылы жасалады.
Бұл түрді «қимыл есім» деп те атайды. Тұйық етістік зат есімге өзгере алады, шақпен, жақпен байланысы жоқ. (Эту форму также называют «имя действия». Неопределенная форма легко преобразовывается в имя существительное, не выражает лицо и время.) Мысалы: оқу,қолдау,бақылау (читать-чтение, защищать-защита, контролировать-контроль).
Біздің халқымыздың құрметті кісілерге ұсынатын кәделі, әрі орны бөлек тағамдарының ең бастысы – қазақша ет немесе бешбармақ. Қазақтар сыйлы қонақтарға мал басын көрсетіп, табақ-табақ ет тартқан. Табақ тарту да үлкен өнер. Әр табақ қонақтың дәрежесі мен жасына, іліктік жолына (нағашы, жиен, құдағи, қыз, бала, т.б.) сәйкес келуі керек. Осыған орай табақ тарту – бас табақ, сый табақ, күйеу табақ, келін табағы, жастар табағы, жай табақ болып бөлінеді. Аталған табақтарға сай ет (сүйек) мүшелері болады. Ол мүшелерді ауыстыруға болмайды. Бас табаққа бас, жамбас, омыртқа, қазы, қарта, жал, жая сияқты кәделі мүшелер салынады. Іліктік қатынасқа қарай: қарттарға жамбас, орта жастағыларға ортан жілік, омыртқа, күйеу мен қыздарға асықты жілік, төс, тағы сол сияқты рет-ретімен беріледі. Мойын омыртқа, тоқпан жілік, ірі малдың жамбасының шұқыршағы, жауырын, сирақ қонақтарға тартылмайды
Іле Алатауы, Өткен ғасырдың екінші жартысына дейін Солтүстік Тянь-Шань жотасы «Аспанды таулар» деп аталды.
«Таулар аспанда ілініп, жарықпен жарқырап көрінді, - деп жазды Орта Азия мен Қазақстанның танымал саяхатшысы және географы Семенов Тянь-Шанский. Өткір шыңдар, ауыр пирамидалар, үлкен күмбездер, сынған және дөңгеленген өткелдер жердің шетіне салынған берік қабырға сияқты болды ».
Шынында да, мұндай әсер Алма-Атаға жақындаған Іле Алатауын көргенде пайда болады. Қарлы-ақ шыңдары бар күшті жотамен ол қаланың үстінде орналасқан.
Егер сіз Тянь-Шань тауларының схемасын қарасаңыз, онда жотаның қазіргі атауы бірден анық болады.