Ол математикадан жазылған теориялық алғашқы трактаттың авторы, Александрия қарамағындағы мектептің тұңғыш математигі. Оның өмірі жайлы деректер жоқтың қасы. Евклидтің басты еңбегі – «Негіздер». Онда планиметрияның, стреометрияның кейбір мәселелері талданған. Сөйтіп, ол өзінен бқрынғы грек математикасының одан әрі дамуының ірге тасын қалаған. Евклидтің «Негіздерден» басқа «Фигураны бөлу туралы», «Канустың қималары» деп аталатын еңбектері бар. Ол астраномиядан, музыкадан, т.б. салалардан да еңбектер жазған. Евклидтің бізге жеткен шығармалары мына басылымда жинақталған: «Еұдідіс Опера Менге». Онда грекше түр нұсқасы, латыннан аудармасы және кейінгі авторлардың түсініктемелері берілген. Евклид «Негіздерінің» математиканы дамытуда әсері орасан зор болады. Бұл еңбектен тәлім алмаған ірім-ұсақты математик жоқ деуге болады. «Негіздер» орыс тілінде тұңғыш рет 1739 жылы аударылып басталып шықты, ал ең кейінгі жаңартылған аудармасы 1948-1950 жылдары жарық көрді. Математиканы сүйетін әрбір талапкердің ғылымының классикалық бұл еңбегімен танысып аса пайдалы болар еді.
Позначимо всю роботу через 1
х год - час виконання роботи І робітником
у год - час виконання роботи ІІ робітником
1/х - швидкість виконання роботи І робітником
1/у - виконання роботи ІІ робітником
Маємо рівняння:
1/х + 1/у = 1/8
х/3 год - час виконання третьої частини роботи І робітником
у/4 год - час виконання четвертої частини роботи ІІ робітником
Маємо рівняння:
х/3 - у/4 = 5
Складаємо систему:
х/3 - у/4 = 5|·12
1/х + 1/у = 1/8|·8xy
4х - 3у = 60
8x + 8y = xy|·4
4х = 3у + 60
32x + 32y = 4xy
8(3у + 60) + 32y = (3у + 60)y
24у + 480 + 32y = 3у² + 60y
3у² + 60y - 56y - 480 = 0
3у² + 4y - 480 = 0
D = 16 + 12·480 = 16(1 + 12·30) = 16·361; √D = 4·19 = 76.
y₁ = (-4 + 76)/6 = 12; y₂ = (-4 - 76)/6 < 0 - не задовольняє умову задачі.
Якщо у = 12, то 4х = 3·12 + 60; х = 3·4 + 15 = 12 + 15 = 27.
Отже, І робітник може виконати роботу за 27 годин, а ІІ - за 12 годин.
Відповідь: 27 годин, 12 годин.