Орындау уақыты: 20 минут. 1.Ағзалардың қоректену типтеріне сипаттама беріңіз
Қоректену типі
Автотрофты Гетеротрофты
2.а)Оқушының дұрыс тамақтану рационына не жатады және оның мөлшері
б) Тамақтану пирамидасынан дәрумендерге бай қандай тағамдарды таңдар едіңіз?
3. Өсімдік өзіне қорек ететін суды, минералдарды, тасымалдау жолдары анықтаңыз
Тірек сөздер: жапырақ, сабақ , минералды қоректену , тамыр .
Өсімдік топырақ құрамындағы сулар мен минералды заттарды алдымен арқылы топырақтан сорады, сабақтан жеткізеді. Осы мүшелер арқылы жүреді.
4.Адамның қан тамыры тасымалдау қызметін атқарады.
Сіздің таңғы аста жеген бәлішіңіздің құрамындағы қанттың жүрген жолын сипаттаңыз. Ол үшін берілген мәтінге керек сөздерді қойыңыз.
Тірек сөздер: ас қорыту, ұлтабар, аш ішек, бүйрек
Бәліштің қанты ауызға түскеннен кейін жүйесі мүшелерінің бойымен
жылжиды. қант глюкозаға дейін ыдырайды, сіңіріліп,
қан тамырлары арқылы денеге тарайды, қан құрамындағы қант қалдықтары
фильтрациядан өтіп, ағзадан сыртқа шығарылады.
.
5) Бөліп шығару барлық тірі ағзаларға тән қасиет. Жануарлар бөліп шығару өніміндерін арнайы мүшелер арқылы сыртқа шығарады. Ал өсімдіктерде ондай мүшелер жоқ. Өсімдіктер жапырақ және тамыр арқылы қандай өнім және оларды қалай бөліп шығарады?
6) Энергия көздерін сипаттаңыз. Бірінші баған үлгі үшін толтырылған.
Газ жел су Тас көмір
Жер қойнауынан алынады Ия
Жылу энергиясына айналады Ия
Электр энергиясына айналады Жоқ
Жаңартылған энергия көзі бола
алады Жоқ
7)Бір ай бойы тұтынылған энергия құны 2000 теңгені құрады. Электр энергиясының тариф бойынша құны 13,06 теңге. Ай бойы тұтынылған энергия мәнін анықтаңыз.
8)Елімізде табиғи пайдалы энергия қоры таусылып келе жатқаны белгілі. Қандай энергия көздері олардың орынын толықтыра алады?
9)Жасушаның негізгі құрамбөліктері қанай? Суретінен белгіле:
10) Механикалық қозғалыс дегеніміз не? Ережесі қандай? Мысалдар келтір.
(Жалпы 20,әр дұрыс жауапқа )
ответьте
Для князя Ивана, который родился в 1440 году, когда никто еще не помышлял, что окончательно можно избавиться от ордынского давления, когда продолжались набеги (самый разрушительный случился в 1408 году), татарское иго было не пустым звуком. Его отец, князь Василий Темный, после одного из сражений с ордынским войском попал в плен и год в заложниках. Вся Русь собирала выкуп за своего неразумного князя. В 1460 году молодой Иван возглавил московское войско, которое преградило дорогу наступавшему на Русь хану Ахмату. Через 20 лет они встретятся на реке Угре, но а пока Иван только начинает борьбу с вековым хозяином.
От Золотой Орды к началу правления князя (1462 год) остались лишь отделившиеся независимые ханства и малый кусок империи, называвший себя громко Большой Ордой. Появились Сибирское, Крымское (будущий вековой враг Русского государства), Казанское ханства. Последнее не давало спокойной жизни восточным пределам Руси, поэтому в 1469 году по нему был нанесен ряд ударов, осаждена Казань и освобождены русские пленники.
С Большой Ордой князь Иван Третий к 70-м годам 15 века разорвал все отношения: прекратил выплачивать дань, стал укреплять связи с западными государствами и врагом Орды - Крымским ханством. Пиком разлада, как гласит предание, стал инцидент с ордынскими посланниками, которые приехали требовать выплаты дани, но взамен этого были казнены.
Иван Третий разрывает ханскую грамоту
Иван Третий разрывает ханскую грамоту
Тогда сам хан Ахмат решил начать поход на непокорных русских. Наши войска встретились с ордынскими ближе к осени 1480 года на реке Угре. Ни одна из сторон не решалась перейти реку. Все ждали момента, когда она покроется льдом и можно будет спокойно переправиться на другой берег. Татары пытались было форсировать реку, но получали отпор русских войск. Наступили холода. В войске Ахмата начался голод, потому как неоткуда было получить подкрепление. После нескольких попыток переговоров ордынское войско во главе с ханом Ахматом отступило. Забегая вперед скажем, что совсем скоро хан будет убит в степи своими врагами из Ногайского ханства. Это событие получило в истории название "Стояния на реке Угре" (интересный факт: в 1408 году на реке Угре было такое же стояние, но против литовцев). Так на Руси закончилось татаро-монгольское иго. И хотя для нас точкой стал именно 1480 год, то люди того времени еще долго привыкали к новому статусу свободного и независимого государства.
"Стояние на реке Угре"