Астрономия ғылымы туралы қазақ тілінде шыққан тұңғыш кітапты Алаш қайраткері Әлихан Бөкейханов жазды. Ол, 1926 жылы Мәскеудегі «Кеңес Одағындағы елдердің кіндік ба төте жазумен жарияланған «Дүниенің құрылысы» (Астрономия) оқулығы еді. Орыстың академик жазушысы Д.Грабенің еңбегін қазақшаға аударған. «Әлихан Бөкейхановтың «Қыр баласы» деген лақап атпен жариялаған «Дүниенің құрылысы» еңбегін таза аударма деуге де болмайды, негізінен қазақ оқушыларының талап-тілегіне лайықталған кезеңдік оқулық деуге әбден болады. Онда Әлихан Бөкейхановтың өзіндік дүниетанымы мен қазақ халқының дүниетанымына тән түсініктерді баяндайтын тұстар жиі ұшырасады», - деп жазады филология ғылымдарының кандидаты Гүлжиһан Көбденова өзінің зерттеу еңбегінде.
Барлық құқықтар қорғалған. inform.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз https://www.inform.kz/kz/astronomiya-gylymdarynyn-zharyk-zhuldyzyna-aynalgan-kazak-galymy_a2784975
Х (км/ч) - скорость по проселочной дороге х+2 (км/ч) - скорость по шоссе 3 (ч) - время по шоссе х+2 6 (ч) - время по проселочной дороге х Так как все время 2 часа, составим уравнение: 3 + 6 = 2 х+2 х Общий знаменатель: х(х+2) 3х+6(х+2)=2х(х+2) 3х+6х+12=2х²+4х 2х²-5х-12=0 Д=25+4*2*12=25+96=121=11² х₁=(5-11)/4=-6/4=-1,5 - не подходит по смыслу задачи, так как скорость не может быть отрицательной. х₂=16/4=4 (км/ч) - скорость по проселочной дороге. ответ: 4 км/ч.
2) х (км/ч) - скорость лыжника на первом участке пути. х+2 (км/ч) - скорость лыжника на втором участке пути. 5-2 = 3 (ч) - время на первом участке х х 2 (ч) - время на втором участке х+2 Так как на весь путь лыжник затратил 2 ч, то составим уравнение: 3 + 2 =2 х х+2 Общий знаменатель: х(х+2) 3(х+2)+2х=2х(х+2) 3х+6+2х=2х²+4х 2х²-х-6=0 Д=1+4*2*6=49=7² х₁=(1-7)/4=-1,5 - не подходит по смыслу задачи, так как скорость не может быть отрицательной. х₂=8/4=2 (км/ч) - скорость лыжника. ответ: 2 км/ч.
Астрономия ғылымы туралы қазақ тілінде шыққан тұңғыш кітапты Алаш қайраткері Әлихан Бөкейханов жазды. Ол, 1926 жылы Мәскеудегі «Кеңес Одағындағы елдердің кіндік ба төте жазумен жарияланған «Дүниенің құрылысы» (Астрономия) оқулығы еді. Орыстың академик жазушысы Д.Грабенің еңбегін қазақшаға аударған. «Әлихан Бөкейхановтың «Қыр баласы» деген лақап атпен жариялаған «Дүниенің құрылысы» еңбегін таза аударма деуге де болмайды, негізінен қазақ оқушыларының талап-тілегіне лайықталған кезеңдік оқулық деуге әбден болады. Онда Әлихан Бөкейхановтың өзіндік дүниетанымы мен қазақ халқының дүниетанымына тән түсініктерді баяндайтын тұстар жиі ұшырасады», - деп жазады филология ғылымдарының кандидаты Гүлжиһан Көбденова өзінің зерттеу еңбегінде.
Барлық құқықтар қорғалған. inform.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз https://www.inform.kz/kz/astronomiya-gylymdarynyn-zharyk-zhuldyzyna-aynalgan-kazak-galymy_a2784975