На другі дзень, калі бацька і маці сядзелі на канапе, да іх падбег Толя, вясёлы, шчаслівы. Ён праціснуўся паміж каленяў бацькі, прытуліўся да яго і сказаў:
А веласіпед сапраўды мне купіш?
Куплю, сынок, куплю. Толькі пакуль што няма дзе ку-піць, — адказаў бацька, а потым звярнуўся да жонкі: — Аку-рат таксама той хлопчык прытуліўся да мяне і прасіў машыну. Ён так быў упэўнены, што перад ім яго татка...
Маці сказала:
Ведаеш, што я думаю: ці мае права наш Толя быць такім іпчаслівым, калі столькі дзяцей засталося без бацькоў?
Чаму ж не? — адказаў бацька. — Ён нічыё месца не зай-мае. А вось мы займаем месца забітых бацькоў, таму не маем права забываць пра іх дзяцей.
Так Максімка, сам таго не ведаючы, увайшоў у жыццё гэтай сям'і. Увайшоў і заняў пэўнае месца ў сэрцы не толькі бацькі, але і маткі, якой часта здавалася, нібы яна сама прысутнічала пры той сустрэчы: пры кожным выпадку яны з замілаваннем успаміналі незнаёмага, далёкага хлопчыка Максімку.
...Была ўжо восень. Дрэвы вакол дзіцячага дома пажоўклі. Апусцелі пясчаныя распрацоўкі. Пранізлівы вецер без пера-шкоды гуляў па пералесках і ўзгорках. 3 зачыненага дома ішоў гул, як з устрывожанага вулля.
Малыя перанеслі сваё будаўніцтва ў памяшканне. Замест пяску ў іх цяпер былі бярвенні, фермы, блокі, кубікі. Як і ра-ней, яны чакалі, што заўтра прыедзе татка і прывязе нешта та-кое, такое...
— А мой татка прывязе мне сто кубікаў!
А мой татка прывязе мне поўны дом кубікаў!.. Раптам падышла цёця Каця:
Максімка, ідзі сюды! Да цябе татка прыехаў!
Нельга сказаць, каб Максімка вельмі здзівіўся: ён і без таго ведаў, што калі-небудзь ды татка прыедзе. Але ўсё ж такі ён за-хваляваўся і пачырванеў.
Цёця Каця ўзяла яго за руку і павяла. А ззаду ніхто не звяр-таў увагі. Хутка Максімка ўбачыў высокага дзядзьку і адразу пазнаў, што гэта той самы татка, які прывёз яму машыну, але тады чамусьці не захацеў узяць яго з сабой. Затое цяпер ён сам падышоў да Максімкі, узяў яго на рукі і сказаў:
— Ну, Максімка, збірайся: едзем дадому, мама чакае.
I зноў Максімка ўбачыў той самы светлы, прыемны твар, зноў адчуў цеплыню на сэрцы і зноў шчыра прытуліўся да гру-дзей таткі.
Але адно вока яго глядзела на таварышаў хітра-хітра.
Объяснение:
Вобраз Лаўрука ў апавядання З.Бядулі “На каляды к сыну” упершыню паўстае праз успаміны яго маці. Старэнькая бабуля Тэкля засталася адна на сталым веку, і адзіная пацеха яе сэрца – успамін пра сына, які з’ехаў у горад. Яна сядзіць каля старой сваёй хаткі і думае пра яго, спрытнага і прывабнага хлопца. Такім і мы бачым Лаўрука – падлеткам, здатным да вучобы. Ягоныя здольнасці заўважыў пан і дапамог хлопчыку атрымаць адукацыю, паехаць у горад і зрабіцца там паважаным чалавекам.
Не гледзячы на тое, што жыццё ў Лаўрука склалася добра, ён у апавяданні – адмоўны персанаж. Вобраз ягоны выклікае прыкрасць. Толькі маці ягоная ганарыцца ім, бо матуліна сэрца не заўважае нічога, любоў ягоная бязмежная. Аднак, праўду пра свайго сына казаў яшчэ бацька, пакойны Цыпрук. Ён заўважыў, што сын заганарыўся і цураецца сваіх простых, вясковых бацькоў.
З самім Лаўруком чытач сустракаецца ўжо напрыканцы апавядання. Маці не вытрывала адзіноты ў сваёй хатцы і вырашыла выправіцца на Каляды да свайго сына. Мы бачым, як ідзе яна праз лес, ночыць у незнаёмай вёсцы, як чакае яна сустрэчы і распавядае ўсім, які добры ў яе сын. Яна марыць, як выпрастае ногі, пагрэецца, пабачыць роднага сыночка. Але мы ўжо разумеем, што спадзевы старой не спраўдзяцца. Аўтар паказвае нам, што маці не ведае нават, дзе жыве яе сынок, ці ёсць у яго дзеці. Ні воднага пісьма не напісаў адзіны сын да сваёй маці за доўгія гады.
Наступае момант доўгачаканай сустрэчы. І тут мы бачым Лаўрука – паніча “у чорным сурдуце”. Ён пазнаў яе, але засаромеўся. Бразнуў дзвярыма і нават не абняў Тэклю. Ягонай любові да роднай маткі хапіла толькі, каб перадаць ёй са служкай некалькі трохрублёвых купюраў. Сэрца Лаўручка ачарсцвела. Ён паўстае перад намі выпеставаным улюбёным сыночкам, які адмовіўся ад бацькоў дзеля фанабэрыстасці. Засаромеўся свайго паходжання, бо “выбіўся ў людзі”.
З.Бядуля супроцьпастаўляе ягонае дзіцячае імя “Лаўручок” афіцыйнаму “Лаўрэнцій Кіпрыянавіч”, як называюць яго ў канторы. Такім чынам, падкрэслівае, што вобраз, які пестуе ў сваім сэрцы Тэкля, ужо даўным даўно перастаў адпавядаць ганароваму чыноўніку, у якога пераўтварыўся яе сын.
Объяснение: