Складаны лёс чалавека ва ўмовах фашысцкай акупацыі даследуецца пісьменнікам ў аповесці "У тумане" (1989). Пасля аварыі на чыгунцы немцы арыштавалі пуцейцаў, якія развінцілі рэйкі. Траіх пакаралі смерцю, а Сушчэню, які не захацеў супрацоўнічаць з ворагам, адпусцілі. Адпусцілі, узвёўшы паклёп, быццам той выдаў сваіх сяброў. Сушчэня трапіў у тупік, партызаны збіраюцца яго "пусціць у расход". Жыццё страчвае сэнс, бо пляма кладзецца на сям’ю і радню. Герой Васіля Быкава разумеў ўвесь трагізм становішча, наканаванне смерці, страчвае надзею. Адзінае, што яму застаецца, дык гэта зрабіць самому выбар: "Ягоная вольная воля — можа, тое адзінае, што засталося непадлеглым нікому. Усё ж ён памрэ на свой выбар…". Сушчэня не жадае жыць несумленна, пакутліва ўсведамляе, што бессэнсоўна супрацьстаяць бязлітасным абставінам ваеннага часу. "Сумленна, як усе, на роўных правах з людзьмі жыць ён не мог, а несумленна не хацеў… Што ж яму яшчэ засталося?.. Чалавек не ўсё можа". Знікае надзея на паратунак у свеце, дзе жахлівая рэальнасць вайны з яе неразбярыхай і хаосам укрыжоўвае чалавека, робіць яго кволым, бездапаможным, адчужаным. Сушчэня прымае смерць як наканаванне, востра адчувае непазбежнасць таго, што мусіць здарыцца. Быкаўскі герой свядома ідзе на ахвяраванне дзеля іншых людзей, у імя дабра і будучыні.
Велізарныя скрыпучыя дзверы закінутага ангара павольна адчыніліся перад невялікай групай людзей, якія пасяліліся тут некалькі дзесяцігоддзяў назад.
У наступную хвіліну некалькі тонкіх пальцаў пашырылі шурпатую шчыліну праходу, цемная цень хутка слізганула ў пакоі і, праз некалькі крокаў, ужо павісла над бестурботна спячай дзяўчынай.
Вецер напружанага чакання павольна калыхаў восеньскую траву, бледна-рудую, як і апошнія прамяні сонца, якія запомнілі жыхары гэтых месцаў яшчэ да таго, як неба пакрылі шэрыя хмары.
І пасля доўгага тысячагоддзя чаканняў вам усе роўна трэба было яшчэ цэлых дзевяць дзен для таго, каб забраць тое, што па праве належыць вам.
У чалавека былі вялікія і моцныя рукі і чорны плашч па-над беласнежнай формы, толькі гэта і засталося ў галаве хлопчыка праз столькі гадоў: рост, чорны плашч і рукі...
На яго паглядзела дзяўчына, твара якой быў выбелены для надання ей больш арыстакратычнага выгляду.
Зрабіў ён крок наперад і апынуўся ў палацы. А там стаіць вялікі стол, за якім сядзяць дзве сястры Сінтаксіс і Пунктуацыя. Яны спрачаюцца наконт таго, хто з іх патрэбнейшы. Прывітаўся бусел і спытаў: - Куды гэта я трапіў? - У краіну Сінтаксіс і Пунктуацыя. Куды ты ляціш? - запыталі гаспадары. - Я вандраваў па свеце і згубіўся. Калі вы ведаеце шлях назад, дапамажыце мне калі ласка. - Мы табе пакажам дарогу дамоў, калі ты нам адкажаш: хто з нас галоўны? - Добра.- Адказаў бусел. Тут бусел задумаўся на хвілінку, паразважаў і кажа: - Ты, Сінтаксіс, пішаш прыгожыя тэксты. А ты, Пунктуацыя, вельмі ўмела расстаўляеш у іх знакі прыпынку. Таму вы не можаце існаваць адна без адной. Пераглянуліся яны між сабой: - Але ж, бусел кажа праўду! Падзякавалі яны яму і паказалі шлях дадому. Бусел прыляцеў на Радзіму і расказаў сваім сябрам пра незвычайную вандроўку па краіне Сінтаксіс і Пунктуацыя.
Складаны лёс чалавека ва ўмовах фашысцкай акупацыі даследуецца пісьменнікам ў аповесці "У тумане" (1989). Пасля аварыі на чыгунцы немцы арыштавалі пуцейцаў, якія развінцілі рэйкі. Траіх пакаралі смерцю, а Сушчэню, які не захацеў супрацоўнічаць з ворагам, адпусцілі. Адпусцілі, узвёўшы паклёп, быццам той выдаў сваіх сяброў. Сушчэня трапіў у тупік, партызаны збіраюцца яго "пусціць у расход". Жыццё страчвае сэнс, бо пляма кладзецца на сям’ю і радню. Герой Васіля Быкава разумеў ўвесь трагізм становішча, наканаванне смерці, страчвае надзею. Адзінае, што яму застаецца, дык гэта зрабіць самому выбар: "Ягоная вольная воля — можа, тое адзінае, што засталося непадлеглым нікому. Усё ж ён памрэ на свой выбар…". Сушчэня не жадае жыць несумленна, пакутліва ўсведамляе, што бессэнсоўна супрацьстаяць бязлітасным абставінам ваеннага часу. "Сумленна, як усе, на роўных правах з людзьмі жыць ён не мог, а несумленна не хацеў… Што ж яму яшчэ засталося?.. Чалавек не ўсё можа". Знікае надзея на паратунак у свеце, дзе жахлівая рэальнасць вайны з яе неразбярыхай і хаосам укрыжоўвае чалавека, робіць яго кволым, бездапаможным, адчужаным. Сушчэня прымае смерць як наканаванне, востра адчувае непазбежнасць таго, што мусіць здарыцца. Быкаўскі герой свядома ідзе на ахвяраванне дзеля іншых людзей, у імя дабра і будучыні.