Галоўным героем аповесці “Сірочы хлеб” з’яўляецца Данік Малец. Хлопчык у хуткім часе застаецца сіратой.Аднак яму пашанцавала сустрэцца з вельмі выдатным чалавекам Міколам Кужалевічам.Мікола быў намнога старэйшы за Даніка, аднак Данік лічыў Кужалевіча сваім лепшым сябрам.Кужалевіч абараняў Даніка ад ворагаў Палуянчыкаў. Таксама Мікола адкрыў хлопчыку свет друкаванага беларускага слова, абудзіў у Даніку нацыянальную годнасць.Адным словам, Мікола стаў настаўнікам юнака.Мікола Кужалевіч распаведаў Даніку пра творчасць народнага пісьменніка Беларусі Янкі Купалы. Прыпадаў хлопчыку заняткі беларускай мовы.Даніку падабаўся яго настаўнік, бо з ім заўсёды было прыемна гутарыць на любыя тэмы і на любое пытаннем Даніка, Мікола заўсёды находзіў адказ.Мікола Кужалевіч адносіцца да той катэгорыі людзей, якія жадаюць людзям дабра і уносяць вялікі уклад у развіццё краіны і роднай мовы. Іменна Кужалевіч дапамог сіраце сфарміравацца у жыцці. Ён заўважыў адароннасць Даніка і вельмі дапамог яму. Разам з Данікам Мікола іскаў жыццёвую праўду, раіўся, адстаіваў свой погляд і усё жыццё жыў дзеля другіх.
Пажылы мужчына і аддаў яму торбу, а сам пайшоў... Бедны зноў нічога не зразумеў і вырашыў адкрыць сумку, а там былі мільёны. На гэтыя грошы ён купіў сабе дом, машыну, памяняў імя.. Аднойчы днём ён ехаў на сваёй машыне і сустрэў шыкоўную дзяўчыну, яна была вельмі прыгожай. Яны пазнаёміліся, сталі мець зносіны і ў далейшым яна пераехала да яго жыць. Як то раніцай у дзверы патэлефанавала пажылая жанчына, яна прасіла ў яго папрацаваць хатняй гаспадыняй за бясплатна, але ён стаў казаць, што ў яго ёсць грошы і ён можа заплаціць, яна стала ў іх працаваць.Праз некаторы час ён вырашыў ажаніцца на гэтай дзяўчыне і паклікаў на вяселле свайго сябра. На вяселлі ўсе весяліўся, усе рады, і тут багаты сябар узяў мікрафон і кажа: ... БРАТ, а памятаеш як мы сябравалі? а памятаеш як я забіў чалавека, а ты ўсю віну ўзяў на сябе? а я ўсё памятаю брат... БРАТ, а памятаеш, калі ты прыйшоў да мяне ў дом, а я цябе прагнаў? а ведаеш чаму? так ведай брат, таму што ў мяне дома былі мянты... брат, а памятаеш таго старога які пакінуў цябе сумку з грашыма? гэта мой бацька...А памятаеш тую жанчыну, якая прыйшла да цябе працаваць за бясплатна хатняй гаспадыняй? гэта была мая маці...БРАТ,а гэтая дзяўчына, што сёння стала тваёй жонкай - гэта мая сястраТАК БРАТ, Я АДДАЎ ТАБЕ САМЫХ ВАЖНЫХ У МАІМ ЖЫЦЦІ.ЯНЫ-ГЭТА МАЁ ЖЫЦЦЁ. Я АДДАЎ ТАБЕ СВАЁ ЖЫЦЦЁ, БРАТ!
Кожны з нас у тым ці іншым ўзросце задумваецца над пытаннем: што ж такое сапраўдная дружба? Большасць людзей, якіх мы лічым сваімі сябрамі, на самай справе ўсяго толькі нашы знаёмыя, гэта значыць тыя, каго мы вылучаем з навакольнага нас грамадства. Нам вядомыя іх клопаты, іх праблемы, мы лічым іх блізкімі нам людзьмі, звяртаемся да іх за дапамогай і самі ахвотна дапамагаем ім у цяжкія часы. Здавалася б, выдатныя адносіны - але ўсё-такі няма поўнага адкрыцьця. Мы не давяраем ім свае самыя патаемныя думкі. Калі да іх прыходзіць поспех, мы не радуемся за іх так, як за саміх сябе. Гэта не староннія нам людзі, паміж імі існуе пэўная блізкасць. Але ці можна назваць гэта сяброўствам? Статус дружбы можна прысвоіць толькі сумленным, шчырым адносінам, калі ў іх ёсць ўзаемнае пачуццё дабра адзін да аднаго і гатоўнасць бескарысліва дапамагчы ў любую хвіліну плюс душэўная блізкасць. Пра сяброўства можна разважаць вечна, як, напрыклад, пра сэнс жыцця ці пра каханне ... Можна назіраць яе, але мала каму дадзена яе шчыра прачуць. Скажу проста: "Дружба патрэбна!" Дружба дае шчаслівую магчымасць прыняць іншага чалавека такім, Кокаў ён ёсць, не спрабуючы перарабіць яго пад сябе, прыстасаваць да ўласных патрэб. Сяброўства - гэта радасць зносін, заснаваная на даверы і ўпэўненасці ў надзейнасці аднаго ... А яшчэ хочацца сказаць, што памыляюцца тыя, хто сцвярджаюць, што дружба, якая існавала ў далёкім мінулым, знікла ў сучасным свеце. Свет заўсёды будзе напаўняцца сябрамі, якія будуць пастаянна дарыць нам радасць. Шануеце сяброў, бо гэта найпрыгажэйшыя людзі! Яны будуць з вамі на працягу ўсяго жыцця!
