Мезолитте мамонт, мүйізтұмсық сияқты ірі және табын болып жүретін аңдар жойылып кетті. Жеке жүретін бұғы, қабан секілді аңдарды қуып жүріп аулау қажеттігінен аңшылар садақ пен жебені ойлап тапты. Садақ аңды алыстан атуға мүмкіндік берді. Сондықтан мезолит дәуірінің басты жаңалығы садақ пен жебе болып есептеледі.
Бұл дәуірдің үлкен жаңалығының бірі — ұзындығы 1-2 см ұсақ жаңқа тастан жасалған құрал (микролит).
Археологтардың қазба жұмыстары кезінде мезолиттік ескерткіштер аз табылды. Қазақстан аумағында 20-дан астам мезолиттік тұрақ белгілі. Бұл дәуірде аңшылар бір жерде ұзақ мекендемегендіктен, олардың баспаналары да тұрақты болмады. Мезолит дәуіріндегі адамдар үнемі жайылымдарын ауыстырып, өрістеп отырған аңдардың соңынан ілесіп көшіп жүрді. Аңшылар Ертіс, Есіл, Тобыл, Торғай, Жайық өзендерінің бойын мекендеген.
Мезолиттік баспаналар тұрақты болмады. Баспаналар жеңіл қос секілді, ағаштан айқастырыла құрылып, үстінен аң терісі жабылатын. Есіл өзені аңғарынан қабырғалары терең көмілген, көлемі 40-60 шаршы метр болатын осындай баспана табылды.
Современником Юстиниана Великого в Персии был Хосров Ануширван. т. е. Справедливый, один из самых выдающихся государей: во внутреннем управлении Персией он поправил финансы, строил мосты, проводил каналы и т. д.
Сильная централизация, самодержавие помогали Византии сохранить свою целостность. Но византийская имперская власть проявляла не только силу и могущество, но и слабость.
Общее с Западной Европой
Отличие от Западной Европы
Превращение свободных в общинников в зависимых крестьян
Лишение крестьян земли и переселение на земли феодалов
Образование в провинциях крупных земельных владений
Соперничество столичной знати и провинциальных землевладельцев
Феодальная эксплуатация в поместьях
Сохранение государственных налогов
Возрастание независимости крупных феодалов в провинциях
Не сложились сословия, не сложилась феодальная лестница
Появление военных дружин
Не сформировалось рыцарское войско
Сохранение сильной центральной власти
Те процессы, которые происходили в Византии, шли независимо от государственной власти, выходили из-под ее контроля. Власть использовала свою силу лишь для того, чтобы препятствовать появлению нового.