Себебі: 17 ғ. ислам діні дамып, Батысқа дейін жетіп жатырды. Одан соң Рим папасының иелігі орнай бастады. Бұл христиан дінін жоғалуын жақындатты. Бұған қарсы болған батыс халқа қолдарына қару алып, басқа дін адамдарын Йерусалимнен қуып шығарды.
Салдары: Бұл соғыстар дүниежүзілік өркениеттің дамуына едәуір кедергі келтірді. Жорықтар Еуропа елдерінің ғана емес, Шығыстағы мұсылман елдерінің де шаруашылығына, мәдениетіне орны толмас зиян әкелді. Көптеген өнер туындылары қирады, кітаптар мен құнды деректер жойылып кетті. Дегенмен бұл жорықтардың Батыс Еуропа елдері үшін біраз пайдалы жақтары да болды. Біріншіден, Жерорта теңізіндегі сауданың қыза түсуіне ықпал етті. Бұл саудада Солтүстік Италия қалалары үстемдікке ие болды. Екіншіден, Батыс Еуропа халықтары Шығыстан жоғары дәрежеде дамыган мәдениеттің үлгісін игерді.
Объяснение:
Причины
Последствия
Желание Ивана IV править единолично без вмешательства Избранной Рады.
Укрепление режима личной неограниченной власти Ивана IV
Сохранение пережитков удельного прошлого (удельные князья имели свои дружины, отряды с воеводами, полусамостоятельное положение).
Хозяйственный кризис - запустение сел, деревень, городов, гибель огромной массы людей - «великое разорение».
Недовольство дворян, служивших в армии, тем, что бояре владеют многими землями и холопами.
Опричнина способствовала утверждению крепостного права.
Сохранение остатков вольностей Новгорода и Пскова (право воевод на сношение со Швецией, особое деление земли на пятины).
Опричнина стала одной из причин Смутного времени.