Tabiatda yaratilgan barcha ne’matlar juda mukammaldir. Ayniqsa suv! Biz kundalik hayotimizda erkin, muammosiz ishlatayotgan bu ne’mat - ajoyib bir mo‘jiza desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Bu ne’matdan har sohada tejamli foydalanish, isrofgarchilikka yo‘l qo‘ymaslik har birimizning asosiy vazifamizdir. Bugun institutimizning “Irrigatsiya va melioratsiya” kafedrasi dotsenti Mamataliev Adham Boymirzaevich 3 bosqich talabalariga “Sug‘orish tarmoqlarining hisobiy suv sarflari. Sug‘orish tarmoqlarida suv isrofgarchiligi va unga qarshi kurash” mavzusida Ochiq ma’ruza o‘qidi. Ma’ruzada O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi bosh mutaxassisi Farxod Qo‘ziev, Gidrologiya va gidrogeologiya kafedra mudiri Dilshod Nazaraliev, Irrigatsiya va melioratsiya kafedrasi professor-o‘qituvchilari hamda institut O‘quv-uslubiy boshqarmasi hodimlari ishtirok etishdi. Ma’ruzani boshida o‘qituvchi talabalarga: sug‘orish tarmoqlaridagi suv sarflarining turlari haqida tushunchalar berish bilan boshladi. Har bir reja bo‘yicha bosqichma-bosqich ma’lumotlar berib o‘tdi. Ma’ruzada talabalar va ma’ruzachi o‘zaro fikr-almashinib, savol-javob tarzida, qiziqarli hamda faollikda o‘tkazildi. O‘qituvchi talabalarga “Suv isrofgarchiligiga qarshi qo‘llaniladigan tadbirlarning samaradorligi” jadvalini o‘rganib, anglab kelishlari vazifa qilib berildi.
Эбел йиго жив-жив инсанасул цохIо гурони йикIунарей, сунцаниги, сундухъниги хисуларей хазина. Эбелалъ гьитIинаб къоялдаса нахъе балугълъиялде щвезегIан лъимералъе хъулухъ гьабула. Щиб миллаталъул ватаниги, кинаб ракьалда ватаниги инсанасе бищун хирияб жо щибилан гьикъани жаваб цо буго «Эбел». Киниялда бугеб лъимералъги, гIолилазги, херазги, рохаразги хIинкъаразги, къварилъаразги абула гьеб къокъаб амма магIна гъваридаб гьеб рагIи. Дидаги дица нахъе тараб гьитIинабго лъалкI эбелалъул бухIиги, чIухIиги, ургъелги, анищги гъорлъ жубараб бугилан ккола дида. Дун налъулав вуго кидаго ва кив вугониги эбелалда цеве.
Дун кодой вачарай, каранде къарай,
Керен дие кьурай, гIезе гьавурай,
Кинидахъ гIодой чIун ахх бачунаго,
Чанги сардал дие гIолон рорчIарай.
Баба бокьиларо дур беразда дий,
Рохалил гурони магIу хулизе,
Баба бокьиларо дур гIиналдаги,
Гьуинаб гурони калам рагIизе.
Эбелалъул гIадаб гIажаибаб ракI батилин кколаро дида. Гьелда гIадин лъималазда гурхIизеги, ургъел гьабизеги, йохизеги, гIодизеги, тIалаб гьабизеги цогидазухъан бажарулеб батилин кколаро. «Эбелалъул хIатIикь букIуна алжан »,- ан абула. Батизеги гьедин батила гьеб. Эбелалъул адаб-хIурмат рехун тарав чи гьев ккола хIалихьат, квешаб гIамалалъул чи. Амма гьединал гIемер гьечIо.
Гьаниб дие бокьун буго бицине дирго эбелалъул хIакъалъулъ. Эбел ккола дие бищунго кIудияб хазина. Эбелалъ дида малъула лъазе тIадабщинаб. Дир эбел йиго цIодорай, гIакъилай, пагьму кIудияй, гIадамазда гъорлъ берцинго кIалъазе ва йикIине лъалей. Дие бокьилаан гьелъ жиндирго сахлъи цIунизе, халатаб сонилаб гIумру гьелъул букIине, гьелъул рекIелъ ругелщинал мурадал тIуразе ва нижедаса йохун йикIине. Дир гIадинай хIеренай, хIасратай, калам гьуинай эбел лъилго йигодай? Эбелалъ абураб нухда хьвадани гьев чи киданиги мекъи ккезе гьечIо, гьеб дидаго бихьараб жо буго. Дие дирго эбел ккола ракI бащадай гьудуллъунги. Гьелъие дица рекIел ургъалаби рикьула, цинги гьелъ дидаги бицуна кин-щиб гьабилебали. Эбелалъе лъимер ккола бищунго кIудияб хазина. Эбелалъул лъикIлъиялъулги гьелъул хIеренлъиялъулги бицун бахъунаро.
Дица умумузе гьарула чорхое сахлъи, халатаб гIумру, рохалилаб гуреб хабар рагIугеги гьезда. Эбелалъ лъимералда квешаб жо малъуларо.
Дир хIеренай эбел, хIасратай эбел,
ГIакълу-лъай нижеда малъарай эбел,
Эбел, дур берцинлъи борцунеб роцен
Жеги бахъун гьечIин тола нижеца.