1. Тәжірибе географиялық білімнің көзі болып саналады. Тәжірибе жасау ұзақ уақытты қажет ететіндіктен, үйірмеде, фа-
культатив сабақтарында жасалғаны дұрыс.
Мектепте география кабинетінде қандай тәжірибе жүргізуге болады?
«Литосфера» бөлімі бойынша мына келтірілген тәжірибелердің бар-
лығы мұғалімнің қатысуымен жүргізіледі.
1-тәжірибе. Минералдар және оның қасиеттері
Құрал-жабдықтар: шөлмектің сынығы, тау хрусталі (горный хру-
сталь), парафин немесе гипс, кристалл, ине, спирт шамы.
Шөлмектің сынығына және тау хрусталінің қырларына (немесе
гипсті) парафин жағыңдар. Қыздырылған инемен парафинді түртіп
көріңдер. Қандай өзгерісті байқадыңдар? Шөлмектің біршама жақсы
қызған бөлігі парафиннен ажырайды. Яғни парафин буланып кетеді.
Шөлмектің бұл бөлігінде дұрыс пішінді дөңгелектер пайда болады, яғни
ине арқылы берілген жылу шөлмектің және парафиннің бойымен жан-
жағына бірдей жылжиды.
Кристалмен жасаған тәжірибеде эллипс тәрізді пішіндер пайда бола-
ды. Бұдан шығатын қорытынды.
Тәжірибе арқылы байқағанымыз, аморфты денелерде жылудың бір-
келкі, ал кристалды денелерде әртүрлі бағытта әр алуан жылдамдықта
тарайтынын байқаймыз.
Үйге тапсырма. Кристалдардың табиғи жолмен қырланатынын білу
үшін мыс купоросының немесе кварцтың қаныққан ерітіндісінен үйде
кристалды өсіріп көріңдер. Тәжірибенің қорытындысын дәптерлеріңе
Б) Природные зоны Австралии: 1) постоянно влажные леса; 2) саванны; 3) пустыни и полупустыни, 4) жестколистные вечнозелёные леса и кустарники.
В) Южная Америка: 1) Постоянно влажные тропические и экваториальные леса; 2) Саванны и редколесья; 3) Переменно-влажные муссонные леса; 4) степи; 5) Жестколистные вечнозелёные леса и кустарники; 6) Тундра и приокеанические луга; 7) Полупустыни и пустыни.
Г) Северная Америка: 1) Арктическая пустыня; 2) Тундра и лесотундра; 3) Тайга; 4) Смешанные и широколиственные леса; 5) Степи (прерии); 6) Переменно-влажные леса; 7) Саванны; 8) Пустыни и полупустыни.
ОТВЕТ: А) Антарктида