Марко Поло(15 қыркүйек 1254ж. — 9 қаңтар 1324ж.) — Венецияда, саудагер Нико Полоның отбасында туылған италян көпесі және саяхатшысы. Алайда кейбір деректер бойынша Марко Поло поляк делінеді, бұл жерде Поло кішкентай әріппен жазылады және бұл оның тегі емес, ұлтын білдіреді, бірақ бұл көзқарастың өтірік-шыңдығы белгісіз.
Өзінің «Алуан түрлі әлем туралы кітап» атты еңбегінде өзінің Азияға сапары туралы жазған. Марко Полоның еңбегіндегі ақпараттар күмәндік туғызсса да, бұл ақпараттар ортағасырлық: Иран, Қытай, Моңғолия, Индонезия және т.б. елдер туралы аса маңызды ақпарат көзі болып табылады. Бұл кітап 14 — 16 ғасырдағы саяхатшыларға, картографтарға, жазушыларға ірі әсерін тигізген. Сонымен қатар Үндістанға жол іздеген Христофор Колумб осы кітапты қолданған.
13 ғасырда Жерорта теңізінде үстемдік орнатқан венециялық және гэнуздық саудагерлер Орталық Азия, Қытай, Үндістан жерлеріне көз тігеді, ал бұл жаңа елдерді зерттеудің бастамасы болады. Сол себепті екі ірі венециялық саудагерлер Шығыс Азияға жол тартады. 1260 жылы Марконың әкесі — Николо өзінің ағасы Маффеомен, Крымда сауда үйі бар ағасы — Маркоға аттанады. Крымнан 1253 жылы Гийом де Рубрук жүріп өткен жолмен Сарай-Батуға жолға шығады. Сарай-Батуда 1 жыл болып, әрі қарай Бұхараға барады. Сол кездегі Батыйдың ағасы Берекенің әскери іс-әрекеттерінің қауіптілігіне байланысты, Николо мен Маффео Бұхарада 3 жыл қалып қалады. 3 жыл өткеннен кейін Хулагудың Ханбалықтағы ағасы және моңғол ханы Хубилайға жіберген парсы керуеніне қосылады. 1266 жылдың қысында Ханбалыққа жетеді және ағайындыларды Хубилай хан кездестіріп алады. Ағайындылардың айтуы бойынша Хубилай хан оларға алтын беріп және рим папасынан Йерусалимнен Иссус Христостын қабірінен май және христиан монархтарың жіберуін сұрайды. Сөйтіп Николо мен Маффео Ватиканға моңғол елшісімен жолға шығады, бірақ елші ауырып, жолда қалып қалады. Жолда Николо әйелінің қайтыс болғаның және 1254 жылы Марко атты баласының туылғаның естиді. 1269 жылы ағайындылар Венецияға оралып, Папа Климент IV – нің қайтыс болғаның естиді, жаңа рим папасы сайланбағандықтан, ағайындылар Хубилайдың тапсырмасың орындамақ болып 1271 жылы өзімен Марконы алып, Йерусалимге аттанады.
ответ карагандинская, жамбылская, Д