түркістан (қаз. تركستان) — қазақстандағы қала. [4]. облыс орталығына дейінгі қашықтық: 225 км[1]. түркістан – v-vі ғасырларда іргетасы қаланған. есім ханнан бастау алып, xіv-хviiі ғасырларда қазақ хандығының астанасы болған. оңтүстік қазақстан облысында орналасқан. хіv ғасырда ақсақ темір іргетасын қалаған қожа ахмет ясауи кесенесі бар. бұл қалада қожа ахмет ясауи өзінің уағызшылық қызметін жүргізген. кесене аумағында қаз дауысты қазыбек би, абылай хан, есім хан, хақназар хан, тәуке хан, қанжығалы қарт бөгенбай батыр тағы басқалар жерленген қаланың іргетасы біздің заманымыздың 1-мыңжылдыктың бас кезінде каланған. археологтар түркістан қаласының тарихы тереңде жатқанын дәлелдеп отыр. түркістан қаласының айналасындағы аймақта тас дәуірі ескерт¬кіштері — шоқтас, қошқорған бұл өңірде әуелгі кем дегенде 550 мың жыл бұрын мекен еткенін көрсетеді. біздің заманымыздан бұрынғы 1-мыңжылдықтан түркістан қаласы төңірегінде қазақстанның басқа да өңіріндегідей андронов мәдениетін жасаушылар тұрған. түркістанның ежелгі аты — ясы. архео¬логтар ертедегі ясының орны қазіргі күлтөбеге сәйкес келетінін дәлелдеп отыр. 7—12 ғасырлар- да түркістан төңірегі шауғар өңірі атанған. бұл өңір түрік қағанатына қарады. 9 ғасырда қарлұқтар мен оғыздардың қол астында болды. бұл өңірге 809-819 жылы аралығында хорасан билеушісі әл-манун, 10 ғасырдың соңында саманилік билеуші наср жаулаушылық жорықтар жасаған. 12 ғасырдың 1-ширегінде қидандар шабуылынан шауғар құлағаннан кейін, ясы өлкенің орталығына айналды. қожа ахмет ясауи осында келіп қоныс тепкен кезде атақ-даңққа бөленді. қожа ахмет ясауи қайтыс болғаннан кейін оның қабірі басы¬на мазар тұрғызылды. ол касиетті орын деген атқа ие болды. қаланың ұлы жібек жолының бойында, дешті қыпшақ пен орта азияның аралығында болуы, қ жағдайдың қолайлылығы, сонымен бірге ң мазарға төуөп етуі, сауданың қызу жүруі елді мекеннің өркендеуіне ықпал етті.
Причина - геополитическое противостояние двух империй, морской (Англии) и континентальной (России)