Усясла́ў Брачысла́віч Чарадзе́й (1018 14красавіка 1101) — князь полацкі (1044—1101), вялікі князь кіеўскі (1068—1069). Сын Брачыслава, унука Рагнеды, і невядомай (імя маці гісторыя не захавала). Паводле легендаў, паходжаньне князя прыпісвалася чарадзейным сілам (імаверна, таму яго і празвалі «Чарадзеем»).
Пры Ўсяславе адзначаецца найвышэйшы ўздым і тэрытарыяльнае пашырэньне Полацкага княства. За ўвесь час ад сьмерці Яраслава Ўладзімеравіча ў 1054 годзе да Мангольскай навалы ў 30—40-я гады XIII ст. ён быў адзіным князем, які заняў кіеўскі вялікакняскі пасад, ня будучы Яраславічам.
гомеровский период