Сандық-ағаш
Қоржын-мата
Ер-тоқым-ағаш, темір
Табақ-темір
Домбыра-ағаш
Бесік-ағаш
Қасық-темір
Объяснение:
А остальное я не знаю.
Етістіктің шақтары – іс-қимылдың уақытын білдіретін етістіктің тұлғасы. Олар 3-еу:
1) Осы шақ – сөйлеп тұрған кездегі іс-әрекетті білдіреді.Оның 2 түрі бар:
1. нақ осы шақ – дәл сөйлеп тұрған кездегі іс-әрекетті білдіреді. Жалаң н.о. ш жатыр, отыр, жүр, тұр салт етістіктерінің жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы:жатырмын, отырсыз, тұрмыз. Ал күрделі н.о.ш (-а, -е, -й,-ып,-іп, -п )+(жатыр, отыр, жүр, тұр) + жіктік жалғауы жалғануы арқылы жасалады. Мысалы : бара жатырмын, келіп отырсыз.
2. ауыспалы осы шақ – күнделікті дағдылы болып жатқан іс-қимылды білдіреді. Етістік+(-а, -е, -й)+ жіктік жалғауы. Мысалы: Күнде сабаққа бар+а+мын.
2) Келер шақ – сөйлеп тұрған уақыттан кейін болатын іс-әрекетті білдіреді.3 түрі бар:
1. Болжалды келер шақ – іс-қимылдың келешекте болатынын дәл көрсетпей, болжай ғана білдіреді. Жасалу жолы:етістік+(-ар, -ер, -р) + жіктік жалғауы. Мысалы: Ертең сабаққа бар+ар+мын.
2. Мақсатты келер шақ – іс-қимылдың келешекте мақсат етіле орындалатынын білдіреді. Жасалу жолы:етістік + (-мақ, -мек, -пақ, -бақ, -бек)+(-шы, -ші)+жіктік жалғауы. Мысалы:Ертең сабаққа бар+мақ+шы+мын.
3. Ауыспалы келер шақ – алдағы уақытта болатын іс-қимылды білдіреді. Жасалу жолы:етістік + (-а, -е, -й)+жіктік жалғауы. Мысалы:Ертең сабаққа бар+а+мын.
3) Өткен шақ – сөйлеп тұрған уақыттан бұрын біткен іс-әрекетті білдіреді.Оның да 3 түрі бар:
1. Жедел өткен шақ – іс-қимылдың жуық арада болғанын білдіреді.Жасалу жолы:етістік + (-ды, -ді, -ты, -ті)+жіктік жалғауы. Мысалы:Кеше сабаққа бар+ды+м.
2. Бұрынғы өткен шақ – іс-қимылдың жалпы болғанын көрсетеді. Жасалу жолы: етістік + (-ған, -ген, -кан, -кен, -ып, -іп, -п)+жіктік жалғауы. Мысалы :Кеше сабаққа бар+ған+мын.
3. Ауыспалы өткен шақ – сөйлеп тұрған уақытқа дейін дағдылы болып тұрған іс-қимылды білдіреді. Жасалу жолы:етістік +(-атын, -етін, -йтын, -йтін)+жіктік жалғауы. Мысалы:Күнде сабаққа бар+атын+мын.
Домбыра - агаш будет, дерево