Қазақстанның орманды даласында, шөлді жерлері мен таулы аймақтарында кездесетін 4 түрі: дала cуыры (Marmota bobak), сұр cуыр (Marmota baibacina), ұзынқұйрық суыр (Marmota caudata) және Мензбир суыры (Marmota menzbieri) бар. Дене тұрқы 30 – 60 см, құйрығының ұзындығы 10 – 25 см, салмағы 3 – 8 кг. Түсі қызыл қоңыр, сарғыш жирен, кейде қара қоңыр түкті шұнақ құлағы болады. Ашық алқапта тереңдігі 3 м, ін жолдары 8 м-дей, бірнеше (1 – 6) аузы бар, ін қазады. Онда топтанып тіршілік етеді. Жылына 7 айдай ұйқтайды. Шөптесін өсімдіктермен қоректенеді. Жылына бір рет наурыз – сәуір айларында көбейіп, 15 – 20 жыл тіршілік етеді. Дала суыры мен ұзынқұйрық суырдың кәсіптік маңызы бар. Олардың бағалы терісінен бас киім, сырт киім тігіледі. Суыр майы халық медицинасында әр түрлі ауруларға ем ретінде пайдаланылады
ле Алатауында өсетін кордицепс саңырауқұлағы адам өмірін 150 жылға дейін ұзартуға мүмкіндік береді.
«Іле Алатауында, 3 мың шақырымға жуық биіктіктегі жәндіктердің бойынан кордицепс деп аталатын қызықты саңырауқұлақ табылды. Оның құрамындағы көптеген микроэлементтер саңырауқұлақтың фармацевтикалық құндылығын арттыра түседі. Кордицепс жеп өлген жәндіктердің тіні шірімейді және оған бактерия қонбайды. Бұл саңырауқұлақ құрамындағы кордицепин деп аталатын табиғи антибиотиктің арқасында болатын құбылыс», - дейді А.Сағитов «Казахстанская правда» басылымының бейсенбідегі санында жарияланған сұхбатта.
Ғалымның айтуынша, кордицепс жазық жерлерде де өседі, бірақ, таудың ұшар басында өсетін саңырауқұлақтар ғана емдік қасиетке ие.
«Бұл жағынан алғанда біздің еліміздің жолы болып отыр: адамның өмірін 150 жылға дейін ұзартуға болады, мұндай мүмкіндікті жіберіп алу бассыздық болар еді», - дейді академик.
Оның айтуынша, кордицепс бүйректердің қызметін қалпына келтіреді, тромбоцит пен лейкоцит тапшылығын емдейді, жүрек-қан тамырлары аурударында; ұйқысыздық пен жүйке тозғанда; ерте қартаю, өткір және созылмалы гепатит, әртүрлі ісіктердің, тыныс алу жолдары ауруларының алдын алуға, қант диабеті мен ұйқы безі сырқаттарын емдеуге көмектеседі.
Караван жаңалықтары - https://kaz.caravan.kz/zhangalyqtar/
Объяснение: