І
и
лии
ширсанини
1-тапсырма. Үзіндіні оқып, жалқы есімдерді дәптерге жаз.
Бір атаның балалары
Уа, халайық! Мені тыңдаңыздар! Біздің Бұлғыртау ауданында 9 колхоз бар. Үкімет сол 9
колхозға 54 баа берді. Мен мына ббаланы алып келдім, таныс болыңыздар, - деді
Баскарма. — Стройдын басында тұрған Ертай мен Нартай – азайындылар, ұлты — казак
Содан кейін тұрған бала — Рашид, жеті жаста ұлты — татар. Рашидтен кейін тұрған
кыз — Оля алты жаста ұлты – дүнген немесе калмак Олядан кейін тұрған бала – Яков
тоғыз жаста, ұлты — орыс. Яков сөйлей алмайды, мылқау. Яковтан кейін тұрған бала
жеті жаста. Ұлты – неміс. Алмай кояйын деген едік балалар үйіне, бірак экесі мен
шешесі жок, жетім бала, - деді Баскарма.
Ахмет шал барлық баланың басынан сипады да, неміс балаға келіп:
- Мен осы баланы аламын. Баламның атын айт, - деп, колынан ұстады.
- Зигфрид Вольфганг Вагнер. Айтып кeрiнiз атын, - деп күлді Дәуренбек.
Үйге келген сон тамак ішіп, жылы төсекте ұйықтап капан Зигфрид келесі күні Зекен Ахметұлы
Бегімбетов болып оянды.
Шығарма
Халық ауыз әдебиеті.
Халық ауыз әдебиеті – халқымыздың талай ғасырлық жемісі.Оны бізге халық жыраулары,жыршылары,ертекшілері осы сонау ықылым заманнан рухани асыл қазына ретінде сақтап,ұрпақтан-ұрпаққа мұра етіп,бүгінгі біздің дәуірімізге жеткізген.Әсіресе,халық ауыз әдебиеті,аты айтып тұрғандай,ауыздан-ауызға тарағаны белгілі.Ауыз әдебиетінің шығарушысы да, таратушысы да, тыңдаушысы да — халық. Сондықтан ол, шын мәнінде, халықтың өз еншісі болып табылады."Біз ескі әдетімізді сүйеміз,сүюіміз дәлелсіз емес.Құрметтейміз, құрметіміз орыныз емес.Себебі,әдебиетімізде өзге жұрттың әдебиетінде жоқ нәрселер табылып отыр" деп қазақ жазушысы Мұхтар Әуезов бекер айтпаған деп білемін.Себебі,расында,біздің әдеби қорымызда көптеген баға жетпес туындылар бар.
Тұрмыс-салт жырларынан бастап,эпостық жырларға дейінгі бай мұра халық ауыз әдебиетінің жанрлық бейнесін көрсетеді.Тұрмыс-салт жырларының өзі бірнеше түрге бөлінеді.Мақал-мәтелдер,жұмбақтар мен жаңылтпаштар,лиро-эпостық жырлар,айтыстар,тарихы жырлар мен шешендік сөздер сол заманның бейнесін біздің көз алдымызға әкеледі.Халық ауыз әдебиетінде бәрі-бәрі баян етілген.Халықтың тұрмыс-тіршілігі,арманы,қиялы,мақсаты,көрегенділігі бәрі де ұштасқан."Алпамыс батыр",'Қобыланды батыр" жырларынан бабаларымыздың ерлігін,батырлығын,"Қозы Көрпеш - Баян Сұлу","Қыз Жібек" лиро-эпостық жырларынан махаббатты,қайсарлықты көреміз.Жаңа өмірге келген сәбиден еңкейген қартқа дейін өткізілетін түрлі салт-дәстүрлерді біз тұрмыс-салт жырларынан көреміз.Ал ертегілер сені өзге әлемге сапар шектіреді.Мақал-мателдер,жұмбақтар мен дана би-шешендерімізден қалған шешендік сөздерде таусылмас ақыл дариясы жатыр.Ия,бұның бәрі бір қазақ халық ауыз әдебиетінде жатыр.Халық ауыз әдебиеті - ол шығармалар жиынтығы ғана емес,кешегіге апаратын көпір,бізді тарихымызбен байланыстырушы.
"Әдебиет пен өнер ұлы болмаған жерде - ұлт та ұлы бола алмайды" деп Ғ.Мүсірепов айтқандай,төл әдебиетімізді төрде ұстап, мәңгі қастерлейік!