XIX ғасырдың екінші жартысында білімді қазақтардың тұтас бір тобы туған өлкенің тарихы мен этнографиясын зерттеуге белсене араласты. Атап айтқанда, Ресей географиялык қоғамының Семейдегі бөлімшесінде Ә. Бөкейханов, Ш. Құдайбердиев, Ж. Ақбаев, М. Шорманов, С. Жантөреев, Б. Дауылбаев және басқалары жемісті еңбек етті.
Шоқан Уәлихановтың әкесі Шыңгыс Уәлиханов (1811—1901) өз ұлының ісін одан әрі жалғастырды. Ол Сібір әкімшілігіне қажетті тарихи-этнографиялық материалдар жинастырды. 1867 жылы Мәскеуге көрмеге қою үшін қазақтардың өмірі мен тұрмыс-тіршілігін бейнелейтін ауқымды экспонаттар кешенін жіберді. Белгілі қазақ этнографы Мұса Шорманов (1819-1884) маңызды этнографиялық зерттеулер қалдырды. М. Шорманов Омбы кадет корпусында оқиды. Оқуын бітіргеннен кейін болыс, Баянауыл сыртқы округының аға сұлтаны лауазымды қызметін атқарды. Орыс ар- миясының полковнигі шенін алады. Ол «Батыс Сібір қырғыздарының мал өсіру кәсібі туралы», «Қырғыздардың ұлттық дәстүрлері», «Павлодар уезінің қырғыздары туралы жазбалар» деген макалалар жариялады. Қазақтардың тарихы мен этнографиясын зерттеумен көрнекті қоғам және мемлекет қайраткерлері Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Дулатов, Ә. Ермеков, М. Жұмабаев, К. Кемеңгеров, А. Сейітов және басқалар шұғылданды. Өз елінің тарихы мен мәдениетін зерттеуге қатысу олардың халықтың аянышты ауыр халін неғұрлым тереңірек түсінуіне жәрдемдесті.
Многие слова не знаю
- Пусть, порадовало!
- Один из десяти световых лет за два месяца «айт» овец, видели, наверное, и есть этот день, есть и, наверное, не видели...
I
О цвет. Горячей тихого океана в безветренную погоду. Тень села скот со двора каждый топтанып немного, большинство комаров дымом... ызындаған ықтасында строительстве, сона, шіркей есінді тандырғандай...
Все қыбырлап села должностного лица, (далее-закон) в проехались. Одеты все. На лицах әлденедей куаныштың один знак. В большинстве очаг октября а. земельного варенная, мясо жирных Старых... бұрқылдап кипит активная пена-шалдар құртаң, две самые интересные-две тени
-Яркость-месяц, день в день, что есть у незрячих и слабовидящих людей-ау!..
Села перед шапкой одного среднего дома по месту-при жүйме человек. В течение кәрілеу самые интересные, единичные шалдау есть люди, которые...
Қайрап один нож, один парень в красной семіздеу өгізді руках.
Человек приезжих:
- Жертва кабыл болсын, - говорит.
- Лучшие, пусть айтқаның! - шалдар говорит.
- Почему вечер остается жатырсындар?
- В том, что скота- края, где бывший удержания забоя эры
В стороне от центральной площади, стоит поговорить с Зәйкүлмен...
- Ты шалсайшы, и кәйтейін.
- Овцы, ой, ты заходи, и ренжімеймін.
- Заходи, баба-яга, Жұмекең его разрешения, тоқталасың, это точно.
- Да, говорю искренне. Ведь недоношенный, какое бы положение тебя бог... я ведь и раньше позвонить махрұм қылмас кабыл...
- Овец, қылма меня волокиту...
- Почему?
- Как шалатынын, не знаю, как учатся, пятеро в тяжелом состоянии.
* * *