Дауыссыз дыбыстардың дауы.
Баяғыда Ауыз атты патшалық болыпты. Оның халқы дыбыстар екен. Дыбыстар бір-біріне ұқсас. Қызметтері де бірдей болыпты. Олардың тіршілігі бірқалыпты әрі қызықсыз.
Бір күні бәрінен жалыққан С дыбысы бәрін жинап алыпты. Көптен көкейінде жүрген ойын, қалауын айтты. С дыбысы:
– Мен бұлай өмір сүргім келмейді. Саяхаттағым келеді. Басқа қалаларға, патшалықтарға барғым келеді. Мысалы: Тіл, Тіс, Көмей тағы басқа,-депті. Қалған дыбыстар шулап қоя беріпті. Қарт А дыбысы:
– Шуламайық, жолдастар! С дыбысының айтып тұрғаны жөн-ақ. Ендеше бөлінейік. С дыбысы жалғыс саяхатқа шықпасын. Қасына серік болам деушілер бар ма?- дейді. Осылайша барлығы бөлінген екен. С дыбысының қасына басқа 24 дыбыс жиналыпты. Олар – дауыссыз дыбыстар деп аталса, қалғандары – дауысты дыбыстар деп аталып келеді.
Жақсылық(доброта); Сенбілік(субботник)
Шандық(правда); Белдік(ремень)
Достық(дружба); Бестік(пятерка)
Айырмашылық(разница); Кемшілік(недостатка)
Адамша(по-человечески); Итше(по-собачьи)
Қапшық(мешок); Үйшік(домик)
Жазыл(подпишись); Беріл(сдавайся)
Дәретхана(туалет);
Қазақстан; Өзбекстан; Ауғанстан; Түркменстан;
Әзілкеш(шутник); Арбакеш(извозчик)
Тоқыма(текстильный); Көрме(выставка)
Тартпа(выдвижной ящик); Кеспе(лапша)
Қолданбалы(прикладной); Сөнбелі(потухающий)
Алым(дань); Өнім(продукт)
Қуаныш(радость); Өтініш