2-тапсырма. Мәтінді оқы.
9 мамыр - Жеңіс күні. Жауынгерлер Отанды
жаудан қорғады. Олар төрт жыл соғысты.
Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигелдинов, Сергей
Луганский, Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова
— жауынгер батырлар. Олар жеңіске жетті. Ұлы
жеңісті адамдар ұмытпайды. 9 мамырда мәңгілік
алауға гүл қоямыз.
3-тапсырма. Сөздер мен сөз тіркестерін
сәйкестендір.
І Женіс
aұмытпайды
12 мəнгілік
экорғады
з батыр
бкүні
н жаудан
валау
5 батыр жауынгерлерді жауынгерлер
4-тапсырма. Дұрыс нұсқасын айт.
Отыз тістен шыққан сөз,Отыз руға тарайды Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар. Сөзге сөз келгенде сөйлемесе, атасы өледі. Сөз жіп, созсаң кете береді. Аузы қисық болса да, байдың баласы сөйлесін. Сөз тапқанға қолқа жоқ. Адамның өзі жетпеген жерге сөзі жетеді Мал шөпке, адам сөзге тоқтайды. Ойнап сөйлесең де, ойлап сөйле. Жақсы сөз жан сүйіндірер,Жаман сөз жан күйіндірер. Сөздің көркі – мақал,Иектің көркі – сақал. Түйенің бурасы жақсы,Сөздің турасы жақсы. Қымбат дүние қолға түсе бермейді,Қымбат сөз ауызға түсе бермейді. Күн шалмас қараңғы көңілді сөз шалады,Күн жылытпас сұм жүректі сөз жылыта алады. Асыл сөзге өлім жоқ. Көп сөз ұтпайды,Дөп сөз ұтады. Сөйлей-сөйлей шешен болар,Көре-көре көсем болар. Жалғыз сөйлеген жігіт шешен. Байлауы жоқ шешеннен,Үндемеген есті артық.Бәйгі алмаған жүйріктен,Белі жуан бесті артық. Жылы-жылы сөйлесе жылан да інінен шығады. Арық айтып, семіз шық. Адам аласынан сөз аласы жаман,Оттың шаласына сөз таласы жаман. Сөйлегенше – сөзіңе өзің қожа,Сөйлеген соң - өзіңе сөзің қожа. Шебердің қолы ортақ,Шешеннің тілі ортақ. Жақсы байқап сөйлейді,Жаман шайқап сөйлейді. Ат айналып иесін табар,Сөз айналып жүйесін табар. Жақсы адам ел ырысы,Жақсы сөз жанның тынысы. Сөз сүйектен өтеді,Таяқ еттен өтеді. Ұлы сөзде ұят жоқ. Ауруда - шаншу жаман,Сөзде - қаңқу жаман. Ала сөйлеп, ұлыққа жаққанша,Адал сөйлеп, жұртқа жақ. Артында баласы қалса, көзі қалды де,Артында сөзі қалса, өзі қалды де. Қылышынан қан тамған батырды,Тілінен бал тамған ақын алады. Байлауы жоқ шешеннен, үндемеген есті артық. Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік. Көп сөз - есекке жүк. Ділмардың сөзі ұстаның бізінен өткір. Шешендік күші - шындық.
Сөзшеңді үндемеген жеңеді. Мылжың үндемесе басы ауырады. Аз сөйлесең де саз сөйле. Отқа барған әйелдің - отыз ауыз сөзі бар. Түймедейді түйедей етіп. Ине көзінен сынады,Шешен сөзінен сынады. Көп сөйлесең тақылдақ дер,Сөйлемесең ақымақ дер. Дәлдеп атып жауды өлтір,Дәлдеп айтып дауды өлтір. Тілге шешен - іске мешел. Жалғыздық құдайға жарасар,Көпсөзділік құранға жарасар. Көңілдегі құпияны -Көзің айтып қояды,Көп сөйлеген күпілдеп -
Сөзің айтып қояды. Орынды айтылған сөз -
Орнына қағылған шеге сияқты. Әзілде кек жоқ,Өсекте шек жоқ. Тілде тиек жоқ,Ауызда жиек жоқ. Қысыр сөзде қырсық көп. Өсекшінің тілі қышып тұрады. Ауызбен орақ орғанның белі ауырмайды. Аузымен астау шапқанҚолымен жаңқа жара алмас. Ауыз - дарбаза, сөз - самал,Құдай ұрғанға не амал. Тілменен тікен тартып болмайды. Ұялмас бетке талмас жақ береді.