Лексико-грамматический блок
Инструкция: «Вам предлагаются задания с одним правильным ответом из пяти предложенных».
8. Кейде, бірде, біресе жалғаулығының түрін анықтаңыз.
A) Ыңғайлас.
B) Кезектес.
C) Қарсылықты.
D) Себеп-салдар.
E) Талғаулықты.
9. Сұраулы сөйлемді табыңыз.
A) Әкем жақсы біледі
B) Жиен – қыздан туған бала
C) Ауылға қашан барасың
D) Сен орысша сөйлейсің
E) Ата – әкенің әкесі
11. Ауыспалы мағыналы сөздерді белгілеңіз.
A) Сөз анасы
B) Қазақ халқы
C) Табиғат суреті
D) Көгілдір аспан
E) Мұзды мұхит
12. Қосымшасы қатаң дауыссыздан басталып тұрған сөздер қатарын белгілеңіз.
A) шаналар, шаңғылар, конькилер
B) өсімдіктер, саябақтар, қорықтар
C) бақшалар, гүлдер, жемістер
D) аталар, жылдар, адамдар
E) өзендер, мұхиттар, көлдер
14. Демеулік шылаулы сөйлемді анықтаңыз.
A) Алдымен, тұсаукесер күні белгіленеді.
B) Тойға шақырылған құрметті әже баланың тұсауын кеседі.
C) Тұсаукесер тойына арнайы қонақтар шақырылады.
D) Баланың тұсауын кескен адамға сыйлық беріледі.
E) Сен тұсаукесерге жиі барасың ба?
16. Дұрыс құрылған сөйлемді белгілеңіз.
A) Әлия Молдағұлова майданында Прибалтика қаза тапты ерлікпен.
B) Қаза тапты ерлікпен Әлия Молдағұлова майданында Прибалтика.
C) Әлия Молдағұлова Прибалтика майданында қаза тапты ерлікпен.
D) Ерлікпен қаза тапты Прибалтика майданында Әлия Молдағұлова.
E) Әлия Молдағұлова Прибалтика майданында ерлікпен қаза тапты.
17. Толықтауышы бар сөйлемді анықтаңыз.
A) Ол жақсы оқиды.
B) Жетісудың табиғаты көркем.
C) Жібек жолы – сауда жолы.
D) Алтын күз келді.
E) Ол кітап сатып алды.
18. Мақалдың аудармасын табыңыз.
Дружи с тем, у кого приятелей много, откровенничай с тем, у кого друзей мало.
A) Күлме досыңа – келер басыңа.
B) Досы көппен сыйлас, досы азбен сырлас.
C) Жаман жолдастан таяғым артық.
D) Заттың жаңасы жақсы, достың ескісі жақсы.
E) Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды.
19. Баяндауыш қызметіндегі сапалық сын есімді табыңыз.
A) Қартаңдау кісі суыт жүріп келеді.
B) Ел жастарымен мақтанады.
C) Күн жылынды.
D) Өнерлі бала өнерін көрсетті.
E) Отан оттан да ыстық.
20. Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
A) Оқуға түспеймін, себебі жұмыс істеуім керек.
B) Күн бұлттанған соң, жолға шыққымыз келмеді.
C) Жұмысқа шығуыма тура келгендіктен, мен сапарымнан бас тарттым.
D) Апа, мені ертең қонаққа шақырды.
E) Қонақтар кешігіп келеді, не келмеуі мүмкін.
"Көз" сөзіне лексикалық талдау.
1. Сөздің атауыш (номинатив) немесе тура мағынасы – затты, құбылысты білдіреді.
2. Сөздің шығу тегіне байланысты туған мағынасы:
а) түпкі мағынадағы түбір сөз.
б) омонимі бар сөз: көз – адамның дене мүшесі (Сенің көзің әдемі), көз – бір нәрсенің бастауы (Бұлақтың көзін аш),көз – қарайлап жүру (Кішкентайларға бас көз боп жүр).
в) синонимі бар сөз : көз – жанар – шырақ.
3. Сөздердің тіркесу сипатына байланысты туған мағыналары:
б)фразеологиялық байлауы бар: көз байлау,көз болу,көз жазып қалу,көз қиығын салу т.б.
4. Сөздің стилистикалық қызметіне байланысты туған лексикалық мағыналары:
б) бейтарап мағыналы.
5. Сөздердің қолданылу сипатына байланысты түрлері:
а) жалпылама лексикаға тән.