Жазылым
Мәтін оқып, оның негізгі ойын сақтай отырып, қарапайым тезис жазыңыз. Мәтін абзацстары мен
күрделі сөйлемдердің негізгі ойын ықшамдап, жай сөйлем түрінде ұсыныңыз. Сөз көлемі
шамамен 130-150 сөз.
Қазақстандағы туризмнің дамуы.
Қазақстан Республикасында туризмді әрі қарай дамыту үшін барлық қажетті мәдени
тарихи географиялық және климаттық жағдайлар бар. Осыған байланысты республика Үкіметі
өзінің ұзақ мерзімді дамуы жөніндегі бағдарламасында туризмді экономиканың маҢЫЗДЫ
салаларының бірі ретінде жариялады
1993 жылы Қазақстан Дүниежүзі туристік ұйымның мүшелігіне енді Дәл осы
жылы Туризмді дамыту бағдарламасы дайындалып, ал 1997 жылы «1997-2003 жылдары
кезеңінде Ұлы Жібек жолының тарихи орталықтарының өркендеуі, түркі тілді мемлекеттердің
мәдени мұраларын сақтау және туристік инфроқұрылым құру» мемлекеттік бағдарламасы
бекітілді. «Қазақстан 2030» стратегиялық даму бағдарламасында аталған саланың айырықша
маңызы атап өтілген.
Маңғыстау облысында «Кендірлі», Ақмола облысында «Бурабай» және Алматы
облысында «Қапшағай» су қоймаларында халқаралық туристік орталықтарын, курорттары мен
демалыс аймақтарын құру жөніндегі үш ірі жобаны атап кетуге болады. Келешек өңірлік
жобаларда Ақкөлдегі «Шаржұм» демалыс аймағын, «Қатон-Қарағай» емдеу-сауықтыру
кешенін, «Шеберлер ауылы» этографиялық кешенін сондай-ақ Алматы облысындағы
«Талхиздыр» жатқызуға болады.
Қазақстанда 9000-нан астам археологиялық және тарихи ескерткіштер, 118 ерекше қорғалатын
табиғи аймақтар, оның ішінде 11 мемлекеттік ұлттық табиғи парктер орналасқан. Ең
танымалдары Алматы облысындағы «Алтын Емел» және «Іле Алатау ұлттық паркі»» Павлодар
облысындағы «Баянауыл», сондай-ақ Ақмола облысындағы «Көкшетау» және «Бурабай» болып тивация
табылады
Күлтегін» жыры (үлкен жазу) жер мен көктің және а ң жаралуы туралы философия толғаудан басталады (биікте Көк тәңірі, төменде қара жер жаралған да екеуінің арасында а жаралған). Бұдан кейін бүкіл а Білге қаған мен Күлтегін батырдың ата-бабалары билік жүргізгені, түгел түркінің басын қосып, қуатты мемлекет орнатқан Бумын қаған мен Істемі қаған мадақталады. «Күлтегін» жырының авторы Түрік қағандығының бүкіл әлемді аузына қаратқан айбарлы да абыройлы дәуірін зор мақтаныш сезіммен жырлайды. Сондай-ақ ақын Бумын қаған мен Істемі қаған қайтыс болған соң түркі елінің тағына дарынсыз қағандар отырғанын, халықты опасыз бектер мен жүгенсіз әміршілер билегенін күйінішке толы жыр жолдары арқылы жеткізген («Соңындағы інісі ағасындай болмады, Ұлдары әкесіндей болмады. Біліксіз қағандар отырған екен, Жалтақ қағандар отырған екен»). Табғаш елінің алдауына көнген Түрік қағандығының бектері өзара араздасып, елдің ішкі бірлігіне көп нұқсан келтірді. Елде алауыздық туды. Түрік қағандығының іргесі шайқала бастады. Бұл өте қауіпті кезең еді. Автор түркі халқы ата-баба дәстүрін берік ұстаған кездерінде ешкімге тәуелсіз, еркін өмір сүргенін жырлай келіп, ол осы жолдан тайып, дұшпанға алданған сәттерінде: «Бек ұлдары – құл болды, Пәк қыздары – күң болды», – дейді. Міне, содан кейін Күлтегін батыр көп әскер жиып, түркі елін жаудан азат етуге кіріскені зор сүйіспеншілікпен суреттеледі. Түркі әскерінің оғыз, соғды, түргештерге, т.б. қарсы жүргізген шайқастары, ал Күлтегін батырдың шайқас алдындағы жекпе-жекке шығып, жауды ұдайы жеңіп отырғаны зор шеберлікпен бейнеленген. Жырдың авторы Күлтегін мінген аттың сипатын, ат әбзелдерінің әдемілігін, батыр қаруының сұсты көрінетінін ұтымды теңеулер арқылы көрсете білген. Жырда Күлтегін түркі елінің «төрт бұрышындағы» барлық жауды жеңіп, елде тыныштық, бейбіт өмір орнатады. Ақын Күлтегіннің ерлігі туралы: «Бастыны – еңкейтті, Тізеліні – бүктірді», – дейді. Сөйтіп, жырда Күлтегін батырдың күллі түркі халқын тәуелсіз еткені әрі оны байлыққа кенелткені «Жалаңаш халықты тонды, Кедей халықты бай қылдым. Аз халықты көп қылдым. Тату елге жақсылык қылдым», – деп зор мақтаныш сезіммен баяндалады: «Күлтегін» жырының басты идеясы – түркі халқын ауызбірлікке, сыртқы жауға қарсы ұйымдасқан күреске, ежелгі ата-баба жолы мен салт-дәстүрін берік ұстауға үндеу болып табылады. Жыр соңында Күлтегін батыр қайтыс болғанда бүкіл түркі халқы қатты қайғырып, аза тұтқаны, оны жоқтап, жерлеу салтанатына әлемнің төрт бұрышынан көптеген атақты адамдар – елшілер, батырлар, бектер, тас қашайтын шеберлер, т.б. келгені айтылады.
«Күлтегін» жыры – елдің ішкі бірлігін жыр еткен, идеялық мазмұны терең, көркемдік дәрежесі биік поэзиялық туынды. 2001 жылы 18 мамырда Астана қаласындағы Еуразия ұлттық университетіне Күлтегін жазба ескерткішінің көшірмесі қойылды.