OKOM
5-тапсырма. Мәтінді бірнеше бөлікке бөліп, тақырып қой. Мәтін бойын
ша бірнеше сұрақ дайындап, диалог құра. Шылауларды теріп жазып
шылаудың қай түріне жататынын айт.
Мұсылман халықтары түс жору туралы мәселеге ерте заманда
дан бастап кең мән берген. Ғасырлар бойы жинақталған тәжірибелер
басқа ұлт өкілдері өз тілдеріне аударып, мұсылман әлемінің тылсым
мен ұдайы таныстырып отырған. Мәселен, 1902 жылы Н.Г. Малл
кийдің «Мұсылмандық түс жору» деген кітабы жарық көрді. Мұх
втор парсы тілінде шыққан мұсылман энциклопедиясының түс кө
ны жоруға арналған бір тарауын орысша аударып ұсынғанын айта
н екі тарау тұтастай түс жоруға бағытталыпты.
Қимыл, әрекет үстінде кім-кімнің де күш-жігері нақтылы
налады, ал ұйқы барысында сыртқы сезінулеріміз тыныштал
І кезде түске әлденелердің ену себептерін ғұлама бабаларымы
і түсіндірген? Бірінші себебі: ұйқы барысында қиял кереме
қтайтын көрінеді. Қым-қуыт күйбіңнен мүлдем алыстап, ішкі
андықтарының кілті кенеттен ашылады. Соның тікелей ықпа
Сөйлемде сөздер бір-бірімен грамматикалық байланысқа түсіп, белгілі мағынаны, ұғымды білдіріп, ой білдіруге себебін тигізіп тұрады. Сөйлем ішінде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түсіп, белгілі бір сұраққа жауап бере алатын мағыналы сөзді я сөз тізбегін сөйлем мүшесі дейміз. Сөйлем мүшелері атқаратын қызметі жағынан бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш болып беске бөлінеді. Олар сөйлем құрай алу қасиетіне байланысты тұрлаулы мүше және тұрлаусыз мүше болады. Бастауыш пен баяндауышты тұрлаулы мүшелер, ал анықтауышты, толықтауышты, пысықтауышты тұрлаусыз мүшелер дейміз Бастауыш - сөйлемде атау септігінде тұрып, ойдың кім, не жайында екенін білдіріп, баяндауышпен қиыса байланысатын тұрлаулы мүше. *Бастауыш* кім? не? кімдер? нелер? кімім? нем? кімі? несі? және басқа сөз топтарының заттанып, атау септігіндегі сұрақтарына жауап береді. Бастауыш атау септігінде зат есім мен есімдіктен болады: Бәйге бригадаға берілді. Сіз өз басыңызды ғана ойламаңыз. (Ғ. Мұст) Атау септігінде тұрып заттанған басқа сөз топтары да (сын есім, зат есім, етістіктің есімше, тұйық етістік түрлері т.б.) бастауыш қызметін атқарады.
*Баяндауыш* - сөйлемде жіктеліп келіп бастауыштың қимылын іс-әрекетін, кім екенін білдіріп, онымен жақ жағынан, кейде жекеше, көпше (1-2 жақта) түрде қиыса байланысын қолданылатын тұрлаулы мүше. Баяндауыш не істеді? қайтті? неғылды? деген сұрақтарға жауап береді. Кейде сөйлемде бастауыш тасаланып жасырын да тұрады, ал оның қай сөз екенін баяндауыштан анықтауға болады.
На казахском "Тұрлаулы мүшелер "- на русском "Главные члены предложения "
Желаю удачи ! Сәттілік тілеймін ))