Қазақ хандығының 550 жылдық тарихында 18 ғасырдың бірінші жартысында Кіші жүзің басқарған Әбілқайыр ханың үлкен үлесі бар. 1993 жылы Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы енгізілген кезде осы адамның портреті 50 теңге номиналына орналастырылды.
Мұның бәрі кездейсоқ емес еді. Кіші Жүзді хан ретінде 18-ші ғасырдың бірінші жартысында басқарып, 1731 жылы Кіші жүздің Ресей империясына кіруін бастады. Мұхаммед Әбілқайыр Ғази Бахадур Хан Шыңғыс ханның тікелей ұрпағы болған еді, ол қиын және әділетсіз 18 ғасырда өмір сүрді.
18 ғасырдың басында Ш.Ш. Уәлиханов қазақ халқының жағдайын сипаттап берді: «18 ғасырдың алғашқы онжылдықтар қырғыз халқының (қазақ халқы деп аталатын) өмірінде ауыр уақыт болатын еді. Жоңғарлар, Еділ қалмақтар, Жайық орыс-казак және башқұрттар түрлі бағыттардан шабуыл жасап, мал-мүлкін жойып, тұтас отбасыларымен тұтқынға алды».
1.Сөздерді тәуелдеу:
Жекеше
I жақ- менің оқығаным, келгенім,баратыным,келетінім, жазғаным, айтқаным.
II жақ -сенің оқығаның,келгенің,баратының,келетінің,жазғаның, айтқаның.
II жақ сыпайы -сіздің оқығаныңыз, келгеніңіз, баратыныңыз, келетініңіз,жазғаныңыз, айтқаныңыз.
III жақ -оның оқығаны, келгені, баратыны, келетіні, жазғаны, айтқаны.
Көпше
I жақ- біздің оқығанымыз, келгеніміз, баратынымыз, келетініміз, жазғанымыз, айтқынымыз.
II жақ - сендердің оқығандарың, келгендерің, баратындарың,келетіндерің, жазғандарың, айтқандарың.
II жақ сыпайы-сіздердің оқығандарыңыз, келгендеріңіз, баратындарыңыз, келетіндеріңіз, жазғандарыңыз, айтқандарыңыз.
III жақ-олардың оқығаны,келгені,баратыны, келетіндері, жазғандары, айтқандары.
2.Сөздерді септеу
Атау септік:
Оқыған / келген / баратын / келіп/ жазып/ айтады
Ілік септік
Оқығанның / келгеннің / баратынның / келетіннің/ жазатынның /айтатынның
Барыс септік
Оқығанға / келгенге / баратынға / келетінге/ жазатынға / айтатынға
Табыс септік
Оқығанды / келгенді / баратынды / келетінді / жазатынды / айтатынды
Жатыс септік
Оқығанда / келгенде / баратында / келетінде / жазатында / айтатында
Шығыс септік
Оқығаннан / келгеннен / баратыннан / келетіннен/ жазатыннан / айтатыннан
Көмектес септік
Оқығанмен / келгенмен / баратынмен / келетінмен / жазатынмен / айтатынмен
3.Сөздерді көптеу
Оқығандар
Келгендер
Баратындар
Келетіндер
Жазатындар
Айтатындар
4.Сөздерді жіктеу
I жақ - Мен оқығанмын, келгенмін, баратынмын, келіппін, жазыппын, айтатынмын.
II жақ -Сен оқығансың, келгенсің, баратынсың, келіпсің, жазыпсың, айтатынсың.
II жақ сыпайы- Сіз оқығансыз, келгенсіз, баратынсыз, келіпсіз, жазыпсыз, айтатынсыз.
III жақ- Ол оқыған, келген, баратын, келіпті, жазыпты,айтатын.
Көпше
I жақ - Біз оқығанбыз, келгенбіз, баратынбыз, келіппіз, жазыппыз, айтатынбыз.
II жақ- Сендер оқығансыңдар, келгенсіңдер, баратынсыңдар, келіпсіңдер, жазыпсыңдар, айтатынсыңдар.
II жақ сыпайы- Сіздер оқығансыздар, келгенсіздер, баратынсыздар, келіпсіздер, жазыпсыздар, айтатынсыздар.
III жақ - Олар оқыған, келген, баратын, келіпті, жазыпты, айтатын.
Әлеуметтік-тарихи тәжірибе әрбір жаңа ұрпақ өз халқының өткен тәжірибесін қайта ойлап, ұлттық дамудың мақсаттары мен міндеттерін айқындауымен қатар, оның перспективаларын тұжырымдап, нақты уақытта ұлтқа тән саяси, идеологиялық, экономикалық, мәдени бағдарларды, қазіргі заманғы әлемге сәйкес ұлттық сана-сезімді қалыптастыратынын көрсетеді. Бұл процесс ұлт тарихының аса күрделі, сыну кезеңдерінде қарқынды жүреді. Ұлттық сана-сезім ұлт пен адам ретінде, осы қауымдастықтың мүшесі ретінде сипатталатын маңызды фактор болып табылады. Жеке тұлға өзін ұлттың ажырамас бөлшегі ретінде сезіне отырып, өз халқының тарихын, ұлттық құндылықтарды (жазу, ұлттық тіл, рухани мәдениет пен тағы басқа жетістіктері), ұлттық менталитет, халықтың әлемдік мәдениет қазынасына қосқан үлесін бағалап, оның дамуына ықпал етеді. Ұлттық сана-сезімнің дамуы индивидтің өз ырымдарын, дәстүрлерін, яғни этникалық тамырын білуімен байланысқан, сонымен бірге осы үдерісте адамгершілік жалпыадамзаттық құндылықтарды тану маңызды. Яғни, ұлттық сана-сезімді дамытудағы маңызды тарап ондағы этностық, ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтардың арақатынасы болып табылады. Жеке тұлғаның ұлттық сана-сезіміне өзінің ұлттық қатыстылығы туралы субъектіні таныстыру, өзінің этникалығын позитивті қабылдау, ұлттың тарихи өткеніне, оның бүгіні мен болашағына деген көзқарас, ана тілін меңгерудегі белсенділік, халық мәдениетін зерделеудегі белсенділік, ұлттық мүдделер мен құндылық бағдарларын ұғыну және қабылдау, басқа да этникалық қауымдастықтарға қарым-қатынасты қалыптастыру, оның аумақтық тұтастығын сақтауға дайындық, оның байлығын арттыруға ұмтылу кіреді.
Ұлттық құндылықтар – олардың тарихи өзіндік ерекшелігі Отан, тіл, тарих, өнер, әдебиет және тағы басқалар сияқты көрініс тапқан қандай да бір этностық қауымдастық өкілдерінің рухани идеалдарының жиынтығы.
Әр ұлттың дүниетанымы, ойлау түрі, темпераменті, ұлттық санасы және т. б. белгілі бір жолмен үйлеседі. Жалпыадамзаттық құндылықтар ұлттық құндылықтарға да тән орнықтылық және тұрақтылықпен сипатталады. Ұлтқа және жеке тұлғаға қатысты менталитет бастапқыда әдеттегі-эмоционалды түрге ие болды деп айтуға болады, тек экономикалық, әлеуметтік, мәдени дамуға негізделген құндылықтардың пайда болуымен ғана ол көп қырлы дүниетанымдық сипатқа ие болады. Ұлттық менталитет адамның рухани және материалдық құндылықтарын тарихи іріктеу нәтижесінде қоршаған әлемге қарым-қатынас жүйесінде көрініс табады