4-тапсырма. Оқы. ...Сол күні жұмбақ Fa-
ламшардан екі бала келді.
Жұмбақ елден келген бала-
лардың әңгімесі де құпияға
толы еді:
Біз Жердегі тіршілікті
көп зерттедік, деді қонақ-
тың үлкені. Жер ғаламшары
ғарыштан керемет әдемі көрі-
неді. Бірақ жақындасаң, қатты
қорқасың. Қара қою түтіннен,
улы газдан тұншыға бастайсың.
Көзің қарауытып, басың айналады. Біз ешқайда қона алмай, қатты
қиналдық. Мұхиттарда көк киттердің күңіренгенін, аққулардың таза
суды аңсағанын көрдік. Ал ақ аю мұзды құшақтап қатты жылады. Ор-
мандар өртеніп жатыр, құстар ұясынан айырылды. Жүрегіміз ауырды.
Қап, ұят болды-ау! — деді Мақсат.
Өздеріңе әдейі келдік, деді екінші қонақ бала. — Табиғат-ананы
ренжітіп алыпсыңдар... Бірақ барлық ақылды бала осы жерде тұрады
екен. Болашақтарың жарқын, көңіл күйлерің, өмірлерің жақсы бо-
лады. Ол үшін Жер-ананы сақтаңдар.
Бәріне жауапты сендерсіңдер. Біз қазақтарды «Күннен келген
халық» деп білеміз. Сендер сол халықтың ұрпағысыңдар. Сондықтан
бәріне жауаптысыңдар! — деді үлкен қонақ.
ЖАЗЫЛЫМ
Б. Сүлейменов
6-тапсырма. Мәтіндегі есімдіктерді кестеге түсіріңдер.
өздік есімдігі:
болымсыздық есімдігі:
белгісіздік есімдігі:
жалпылау есімдігі:
Мен қазақ, қазақпын деп мақтанамын,
Ұранға «алаш» деген атты аламын.
Сүйгенім – қазақ өмірі, өзім – қазақ,
Мен неге қазақтықтан сақтанамын?!
Ерікті ен даланың құсынша ұшып,
Ер жеттім кеңшілікті сүтін ішіп.
... Алтай, Ертіс Сырдария, Есіл, Жайық,
Арасын қоныс қылдым ірге жайып.
Елім, жерім, қорғайтын ерім болып,
Ер жеттім ен далада лықа байып.
Ер Түрік ұрпағымын даңқы кеткен,
Бір кезде Еуропаңды тітіреткен.
Кіргені есік, шыққаны тесік болып,
Күнбатыс, Күншығысқа әмірі жеткен.
Мен қазақ, қазақпын деп мақтанамын,
Ұранға «алаш» деген атты аламын.
Сүйгенім – қазақ өмірі, өзім – қазақ,
Мен неге қазақтықтан сақтанамын!