Таңғажа Қалайша
Бұқар же
Құйылы
Енді кел
Жүрген
3-тапсырма. Суреттер бойынша Астана күні қалай аталып өтіп жатқаны
Бүгінде Астана тәуелсіз Қазақстанның мәдени-рухани, экое
калық дамуының орталығына айналған.
Akorda.kz. caur
2-тапсырма. Оқылым мәтіні бойынша сұрақтар дайындаңдар.
НАҚ ОСЫ ШАҚ
Нақ осы шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте боль
жатқанын білдіреді. Нақ осы шақ етістіктің құрамына қарай жало
және күрделі болып екіге бөлінеді.
Нақ осы шақтың жалаң түрі отыр, тұр, жатыр, жүр деген қан
лып етістіктердің тікелей жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы: Мен
жүрмін. Сен отырсың. Ол жатыр.
Нақ осы шақтың күрделі түрі негізгі етістіктің -ып, -іп, -п және
-а, -е, -й тұлғалы көсемше түрі мен отыр, жатыр, жүр, тұр деген
қалып етістіктерінің көмекші етістік мәнінде тіркесуі арқылы
жасалады. Мысалы: Мен ойнап жүрмін. Сен оқып отырсың. Ол
қарап жатыр.
нақ осы шақта жазыңдар.
Сән-салт
Мақтан
Ұлы да.
«Астана
5-тапсырма. Су
1. Өлең неге
2. Өлеңдегі
айтып көр
3. Ақын Аст
6-тапсырма. А
Үлгі: Астана
с
Қорқыт атаның кеңестері далалықтардың қоғамдық өмірінде үлкен рөл атқарды, олар күні бүгінге дейін халық даналығы шоғырланған мақал мен мәтелдер ретінде қабылданады. Оның қанатты сөзге айналған нақыл сөзі мынадай: «Қар қалың жауса да, көктемге дейін қалмайды, жайқалып өскен көк майса күзге дейін қалмайды. Ескі мақта мата болмас, ескі жауың дос болмас. Сулар тарам-тарам болып, қаншама тасып аққанымен, теңіздерді толтыра алмайды. Менмен, тәкәппар адамды тәңірі сүймейді. Басқалардан өзін жоғары ұстаған адамға тәңірі бақ бермейді. Қара есектің басына жүген таққанмен тұлпар болмас. Қар қаншама қалың жауғанмен- жазға бармас, гүлденіп өскен бәйшешек күзге бармас. Тозған мақта бөз болмас, ежелгі жау ел болмас болмас. Қайы ара балтасыз жау алынбас. Мыңғырған мал жиғанмен, адам жомарт атанбас. Анадан өнеге көрмеген қыз жаман, атадан тағлым алмаған ұл жаман. Ондай бала ел басын құрап, үйінен дәм беруге жарамайды».
Осындай қанатты сөздерін қазақ мақал-мәтелдеріне ұқсатып мазмұнына қарай тақырыптарға бөлдім:
Қорқыт атаның тұрмыстық қажеттіліктерге
байланысты нақыл сөздері:
Ер жігітке қара таудай мал бітсе, жияр, көбейтер, талап етер, бірақ
несібесінен артығын жемес
Мыңғырған мал жиғанмен адам жомарт атанбас,
Ондай бала ел басын құрап, үйінен дәм беруге де жарамайды
Алла, алла демейінше іс өнбес, қадір тәңірі демейінше ер байымас
Баба малынан не пайда, баста дәулет болмаса
Қонақ келмеген қара үйдің құлағаны игі
Шабуын білмеген оқалы (үкілі) қылыштан шоқпар артық