Көшпелі мал шаруашылығының пайда болу факторлары:
1. Климаттың өзгеруіне байланысты көшпенділер егіншілікпен вйналыса алмады.
2. Мал басының көбейуі. Мал басы тез көбейгеннен кейін олар ауысымнан-ауысымға көшіп отыруға мәжбүр болды. Себебі, мал бір жердегі шөпті,суды тез бітірді. Олар тебіп жайылу арқылы жайылды. Иебіп жайылу дегеніміз қар астынан мал тұяқтарымен жеуге болатын шөптерді,тамырларды қазып жеуі. Оған тек жылқы,ешкі,қой жатады.
3. Жылқы малының мініс көлігі ретінде пайдалануы және ат әбзелдерінің жетілдіруі. Жылқы ыстыққа да,суыққа да төзімді жануар. Сол себепті оны бағалы санады.
Көшпенділіктің тиімді жақтары.
1. Егер бір жерде шөп немесе су бітіп қалса басқа жерге көшуге болады.
2. Мал үнемі тоқ жүреді. Себебі, адамдар мезгіл сайын оты көп ауысымға көшіп отырса, мал аштықтан қырылмайды.
ПОСТАВЬТЕ ЛАЙК,ОЦЕНИТЕ НА 5ЗВЕЗД, И ВРУБИТЕ ЛУЧШИЙ
Жомарт адам
Атымтай жомарт өзі есепсіз бай бола тұрып, күн сайын бір мезгіл үстіне ескі-құсқы киім киіп, отын кесіп, шөп тасып жұмыс қылады екен. Бір күні өзінің жақын, таныстары сұрады дейді:
— Жомарт, құдай берген дәулетіңіз бар, ашқа - тамақ, жалаңашқа - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өз басыңызды кемшілікке салып, жете алмаған жарлыша отын кесіп, шөп тасығаныңыздың мағынасы не? – деп.
Жомарт айтты дейді:
— Төрт түрлі себеп бар. Әуелгісі: әдемі ат, асыл киім, асқан дәулетті өнебойы әдет етсең көңілге жел кіргізеді; сол желіккен көңілмен өзімнен терезесі төмен бейшаралардан жиіреніп, көз салмай, кем-кетікке жәрдем беруді ұмытармын деп қорқамын.
Екіншісі: Бар бола тұрып мен жұмыс қылсам, мұның кемшілік емес екенін біліп, кейінгілер ғибрат алсын деймін.
Үшіншісі: Күн сайын өз бейнетіммен таңнан бір-екі пұлға нан сатып алып жесем де бойыма сол тамақ болып тарайды, еңбекпен табылған дәмнің тәттілігі, сіңімділігі болады екен.
Төртіншісі: Құдай тағаламның берген дәулетін өзімсініп, тиісті орындарына жаратпай, көбісін өзім ішіп-жеп, өзім тұтынсам, мал берген иесіне күнәлі болармын деп қорқамын, – деді.
Объяснение: