Мәтінді пайдалана отырып 5 сұрақ құрастыр . / Составьте 5 вопросов по содержанию текста / . Арал теңізі — кезінде құрлықтың ішінде орналасқан бүкіл дүниежүзіндегі төртінші ең ірі қоймасы болатын . 1960 жылдары Кеңес Одағының орталық басшылығы мақта егістіктерін суару үшін Аралға құятын ең басты 2 өзен – Сырдария мен Амударияның суын бұрып жіберді . Соның нәтижесінде Өзбекстан әлемдегі ең ірі мақта өндірушінің біріне айналды . Алайда ауыл - шаруашылығының мұндай жетістігі тым қымбатқа түсті – Арал теңізі тартыла бастады , жергілікті балық шаруашылығы түгел құрдымға кетті , Арал өңірінің ауа райы күрт өзгере бастады . Ауаға химиялық заттар мен теңіз түбіндегі кепкен тұздың шаңы жайылды , теңіздің тоқтамай тартылуы салдарынан жергілікті халық ауыр халге түсті , Жергілікті халықтың арасында ісік ауруы , қанның аздығы , аллергия және т.б. дерттер кең жайылып , өмірдің орташа ұзақтығы 64 - тен 51 - ге дейін құлдырады . Арал теңізінің тартылуы – ХХ ғасырдағы адамның қолымен жасалған теңдессіз апат болып қалды . Аралдың суы бұрын - соңды болмаған деңгейіне дейін тартылып , теңіз “ Солтүстік Арал ” және “ Оңтүстік Арал " болып екіге бөлінді .
Ең үлкен күш кімнің күші? Алып балуанның күші ме, шіріген байдың дәулеті ме, жоқ әлде айлакер сиқыршының сиқыры ма? Бұл үшеуінің біреуін таңдап, нағыз күш деп ойласаңыз сіз қателесесіз. Байдың күші кедейлерге көмектескенінде, әйтпесе қолдың кірі ғана. Балуанның күші бұлшық етінде, жалғыз ғана қарсыласын жығуға жетер, он балуанға бірден шамасы жете қоймас. Сиқырдың күшін айтпасам да болады, өзі де көз байлап қызықтыратын бірнеше айладан тұратыны мәлім. Ал ешқашан сарқылмайтын, өмірде бағыт бағдар беріп, мыңдарды жығатын күш ол- білім. «Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады» дейді қазақ. Бұл мақалды көбіміз жатқа білсек те, мағынасына терең үңіліп ойланып көрмеген болармыз.
А туа сала ештеңе білмегенімен, Алла тағала оны үйренуі үшін барлық мүмкіндіктермен қамтыған. Яғни адам туа білмейді, жүре біледі. Сол сізге берілген мүмкіндіктердің ең негізгісі, және сізді жануарлардан айыратын ол – ақыл және де ойлау қабілетіңіз. Екпей егін шықпас, үйренбей білім жұқпас демекші осы ақыл ойыңыз арқылы үйреніп, білім күшіне ие бола аласыз.