Этот? Бір мерген бозша құсты атып алды, (Қоймады өлтіріп-ақ жалғыз жанды).Басында бір ағаштың үш баласыШырылдап ұясында жетім қалды.Ана жоқ таситұғын тағам-жемді,Күн көрер бишаралар қайтіп енді?Шулаған балапандар даусын естіп,Сөз сөйлеп осылайша Түлкі келді:«Алда сорлы, бейшара балалар-ай,Жасынан өлген екен аналары-ай.Көбелек, шыбын аулап күн көретінЖоқ екен пақырлардың шамалары-ай.Әй, құстар! Тыңдаңыздар құлақ салып,Кезекпен жем тасыңдар ұшып барып.Үшеуін асырауға қанша қиын,Етіңдер аз күн қайыр бөліп-жарып.Көкек құс! Жүнің түлеп жүр ғой бекер,Азырақ жетім үшін жұлсақ нетер?Қайырдың бұл дүниеде жетімге еткенБасқа іс сауабына бар ма жетер?!Бозторғай! Қарап тұрма сен де текке,Жүресің бекер шырлап ұшып көкте.Даладан, тоғайлардан тамақ ізде,Бұлардың үшеуіне көп керек пе?!Сарымойын! Ер жетті ғой балаларың,Бәледен Құдай сақтар бірер-жарым.Бұлардың күндіз-түні жанында бол,Жоқтатпай сорлылардың аналарын.Қарлығаш! Сен келтірсең маса-шыбын,Бұларға о да қорек болар тығын.Осындай жұрт жабылған сауап іскеҰят қой кіріспесең, жарықтығым.Сандуғаш! Не қылайын сені қайрап,Қоярсың оқтын-оқтын өзің сайрап -Көңілін біраз ғана көтермеккеЗарлының жетім қалған соры қайнап.Достарым! Осындай бір іс етелік,Жастарды жетім қалған кісі етелік.Ізгілер орманда да бар екенінОсындай сауап іспен көрсетелік!»Тұрғанда Түлкі сөйлеп сауап жолды,Қайғыға естігеннің көңілі толды.Аштыққа шыдай алмай үш балапан,Ағаштан төмен жерге түсіп қонды.Жұрт жинап жақсы кеңес қылған Түлкі,Зарланып жетімді аяп тұрған ТүлкіАузына үшеуін де қағып салды -Өзі екен нағыз Құдай ұрған Түлкі. * * *Жеп қойды құстың жетім балапанын,Қорықпай-ақ обалынан Түлкі залым.Қарасақ, ел ішінде аз ба адамдарЖеп жүрген обалсынбай жетім малын?Пана боп, өзің сақта, Құдіретім,Кім де кім балапандай қалса жетім.Жұмсақ тіл, көңілі қатты залымдардыңЕте көр жетімдерден аулақ бетін!
Жан – жануарлар туралы мақал – мәтелдер (орысша аудармасымен).
Жетім қозы маңырауық - Ягненок-сирота блеет без конца
Түйе — байлық, қой — мырзалық, жылқы — сәндік. - Верблюд — богатство, овцы — щедрость, кони — красота.
Төлден мал өседі, шыбықтан тал өседі. – Скот растет с приплода, а дерево – с прутика.
Қойың болса, қора табылар. – Будут овцы, найдется и хлев.
Көрмес түйені де көрмес. - Кто не хочет видеть, тот и верблюда не заметит.
Қуырдақтың көкесін түйе сойғанда көрерсің - Настоящий куырдак увидишь, когда забьют верблюда (намек на нечто большее, чем то, что уже случилось)
Нар жолында жүк қалмас. - На пути верблюда груз не залежится.
Теке — тұрыққа, азамат — ұрыққа - Козел тянется к месту обитания, молодец — к своему племени.
Ешкі егіз тапса, шошқа сегіз табады. - Если коза приносит по двойне, то свинья — по восемь.
Ешкі еті — ем, теке еті — жел. - Мясо козы — лекарство, мясо козла — ерунда (ветер).
Ешкі болсын, теке болсын, балаларға сүт болсын - Пусть хоть что, но было бы с пользой (пусть хоть коза или козел будет, для детей было бы молоко).
Қойшы көп болса, қой арам өледі. - Когда пастухов много, овцы с голода дохнут (у семи нянек дитя без глазу).
Той өтті - қой бітті. – Закончился праздник, закончились и бараны.