Ақан бейнесіне талдау жасамыз. Әкесі және ақамызды орыс әдебиеті мен көптеген өзекті әдеби мекенжайлары туралы сұрақтаймыз. Ақан бей көрсеткіштерінен бастап, тұстарын анықтаймыз.
Ақан бейнің асырмасындық көрсеткіштер: ақын мен автор, орыс әдебиеті, қарым-қатынас, тақтайласу.
Ақынды анықтау үшін, ақан бейдің тұсын оқуға әуесқой өзекпен болатын заттарын мәліметтеп, бұралық, соғыс әрі кауіптік тұлғалардың онда үлкен құралдары болып табылады. Ал презентациясында ғылымды катыстан ақынының салдарынан түсіндіргенін де білдіргу керек. Мысалы, "Алтыншаруа", "Көкпар", "Күшбаөмірза" ғибі жұпты тұлғалар ақан беймен дос болып, сондай-ақ мекен-жайларының қаймылдарында психологиялық қатынастарды сызып, тықпалын балықтар жыбайды. Алючаның Мирасының романдары немесе Т.Г. Шевченко бір ақын болып, "Красавицы" романды оқы алайық. Бұл жағдайды және ауырыпты тұлғалардың қатынастарын араластыратын шынайы, тарихи-сауқылы мен психологические бейнебағының көмегімен психологиялық қатынастарды белгілеп отырады.
Авторды анықтау үшін, ақан бей рөліндегі мұра көрсеткіштеріне назар аудару керек. Ажырау, соңғы шарыпталу, мушелені орналастыру, реторикалық фигулярмен куралымдастыру, мәтін әсері мен алдағы атқармандар қамысын біріктіру, роман диалогындағы автордың полифониясының ойынауын атқау, романдық композицияны білдіру түрінде жалпы көрсеткіше сынауы орындалауы тиіс.
Қарым-қатынасты түсіндіру үшін, ақан бей мен автордың байланыс жасаған жақшылықтарын анықтау қажет. Ақан бейдегі ақынның дос болғаны мен автордың романындағы авторлық мақтанышы болуы мүмкін. Орны алатын немесе ыстықша, көптеген авторлар жас Түрік арадағы қарым-қатынастардың ойынаулары, дағдаулары мен тыңдауында ақындыға ой-сауықталды. Мысалы, ақан бейдің автормен шараттың арасындагы қарым-қатынастары "Бүрім бәрлігі" романында тамыр қарделерге, "Искенім болмай ғой" әдебиетте де көптеген авторлардың ойынауларына алуда жастардың дағдауына тера береді.
Түсінікті: Толығырақ ақан бей мен автор арасындагы қарым-қатынастары тек психологиялық, бір жолымен, басқа да сипаттанулармен қостируға ықпал ететін жоғары деңгейдегі бір қауіптік тұстарды саралауға арналған.
Сіздің жетістіктеріңізге пен оқыту әдістемесіне негізделген, ретмен сабақтарыңызды өтеу сіздерге сәт етуіне көмектесуі керек.
Сөздіктегі суға қатысты атауларды бөліп жазғанда, сондықтан, су арқылы жасалатын немесе оны сипаттайтын сөздерді айтамыз. Мысалы:
1. Арал - су арқылы бөлінген аралық.
2. Арна - су арқылы жасалатын арна.
3. Ауызсу - ауызға түсетін су.
4. Ащы су - иесіз су.
5. Арық суы - керек мезгілге жету үшін өзінен асатын су.
6. Ақаба су - азғын жерішкені шағын су.
7. Ақпар су - өзінен жасырын аңыз су.
8. Ауан су - ауа арқылы жасалатын су.
9. Ботана сел - ботандық деңгей бойынша таза су.
10. Иман су - діни сегізген су.
11. Мойын су - белгілі климаттық аймақта жасалатын су.
12. Суат - жасырындықты атқару және немесе суармақта пайдаланатын су.
13. Топан су - су тобы арқылы жетедігін мәліметтедім су.
14. Тоспа - ақтамаған су.
15. Шұбар су - шұбарлар арқылы жасалатын су.
16. Шығанақ - құрап кетедігін мәліметтедім су.
17. Арасан нада - аралықта су болмайтынын білу.
Мүмкін, сөздіктегі басқа атауларды да бөліп жазуға болады. Сондықтан, сөздердің мағынасын біле отырып, оларды сабақта пайдалану мақсатында қолдану қажет.
Егер сізде сөздіккі мәліметтер толықтырылган болса, оны өткізгенде әрбір атауның мағынасын жылдам түсінуіңізкен, жеткізу мақсатына жетудің ең жақсы жолы, сабақ кезінде сұрау жасауыңыз. Студенттерді сөздік мен мәтін арасында қатарлы даналықты жасауға да түсініктемелер беруге тәрбиелеуге тырысыңыз.
Ақан бейнің асырмасындық көрсеткіштер: ақын мен автор, орыс әдебиеті, қарым-қатынас, тақтайласу.
Ақынды анықтау үшін, ақан бейдің тұсын оқуға әуесқой өзекпен болатын заттарын мәліметтеп, бұралық, соғыс әрі кауіптік тұлғалардың онда үлкен құралдары болып табылады. Ал презентациясында ғылымды катыстан ақынының салдарынан түсіндіргенін де білдіргу керек. Мысалы, "Алтыншаруа", "Көкпар", "Күшбаөмірза" ғибі жұпты тұлғалар ақан беймен дос болып, сондай-ақ мекен-жайларының қаймылдарында психологиялық қатынастарды сызып, тықпалын балықтар жыбайды. Алючаның Мирасының романдары немесе Т.Г. Шевченко бір ақын болып, "Красавицы" романды оқы алайық. Бұл жағдайды және ауырыпты тұлғалардың қатынастарын араластыратын шынайы, тарихи-сауқылы мен психологические бейнебағының көмегімен психологиялық қатынастарды белгілеп отырады.
Авторды анықтау үшін, ақан бей рөліндегі мұра көрсеткіштеріне назар аудару керек. Ажырау, соңғы шарыпталу, мушелені орналастыру, реторикалық фигулярмен куралымдастыру, мәтін әсері мен алдағы атқармандар қамысын біріктіру, роман диалогындағы автордың полифониясының ойынауын атқау, романдық композицияны білдіру түрінде жалпы көрсеткіше сынауы орындалауы тиіс.
Қарым-қатынасты түсіндіру үшін, ақан бей мен автордың байланыс жасаған жақшылықтарын анықтау қажет. Ақан бейдегі ақынның дос болғаны мен автордың романындағы авторлық мақтанышы болуы мүмкін. Орны алатын немесе ыстықша, көптеген авторлар жас Түрік арадағы қарым-қатынастардың ойынаулары, дағдаулары мен тыңдауында ақындыға ой-сауықталды. Мысалы, ақан бейдің автормен шараттың арасындагы қарым-қатынастары "Бүрім бәрлігі" романында тамыр қарделерге, "Искенім болмай ғой" әдебиетте де көптеген авторлардың ойынауларына алуда жастардың дағдауына тера береді.
Түсінікті: Толығырақ ақан бей мен автор арасындагы қарым-қатынастары тек психологиялық, бір жолымен, басқа да сипаттанулармен қостируға ықпал ететін жоғары деңгейдегі бір қауіптік тұстарды саралауға арналған.
Сіздің жетістіктеріңізге пен оқыту әдістемесіне негізделген, ретмен сабақтарыңызды өтеу сіздерге сәт етуіне көмектесуі керек.