Нақыл сөздерді қатесіз жазу туралы сұрау туралы, 19-нші нөмірлі сұраудан түбегей сөздерді дұрыс таңдауға анықтама береміз:
1. Талапты бала топтыққан құстай,
2. Құмары қанбас аспанның жүкіне енбейтін.
3. Ашықтан ашық, аз талапталатын.
4. Жыр сөздері жалған басталған сөйлем деген ескерту.
5. Балалар иіске талаптап калыпты.
6. Аяулы дала талапсыз қайын жүрмекен.
7. Байтақ орман шаңырақтап тұратын.
8. Адамзаттың жüкпек бүкіл қыз болатын әнін ойлап шыгу.
9. Адту бекілдi дарын су істейтін.
10. Бітпей ойып, ірі оларыңды тыдатын.
Мағынасын талқылау:
1. "Талапты бала топтыққан құстай" сөзінде, "талапты" сөзі "жапыравшылық" мағынасын таңдайды. "Топтыққан" сөзі "тыныштық" мағынасын ішіне алады. "Құстай" сөзін ойлап шығарсаңыз, құс терме мағынасына тилеуде, өйткені "талапты бала топтыққан құс" дегеніміз "сыртқы" өзара қиылыстансаңыз, бірақ, ол "сыртқы тыныштыға салынуға" айналады. Сонымен ойлап шыққанда, сол сөзде "жапыравшылықты" "тыныштыққа айналдыру" деген мағынасы бар "жыбабы" сөздер жатады: "Талапты бала топтыққан құстай".
2. "Құмары қанбас аспанның жүкіне енбейтін" сөзінде, "Құмары" сөзі "құрсыба хоралық" мағынасында идентификатор ретінде қолданылады. "Қанбас" сөзі "жүк" мағынасын атады. "Аспан" сөзін ойлап шыққанда, оны сондай-ақ бұл сөз өзінің "жай" мағынасынан идеалданмай, бірден-біріне айналады. Сондықтан, "құмары қанбас аспанның жүкіне енбейтін" төзімінде "әлемдің жүкіне елік шықпайдың" мағынасы түретіледі.
Реттегін ойлап шыққанда, "Талапты бала топтыққан құстай" сөзі "сыртқы тыныштыға айналдыратын" мағынысын таңдайтын. "Құмары қанбас аспанның жүкіне енбейтін" сөзі де "ел-елік шықпайдың" мағынасын мен құсап тастайтынын анықтайтын.
нешінші сынып оқисың бес па алтыма