Қан мен тер» трилогиясының сюжеттік – композициялық желілері де бір бағытта өрістенгенімен, авторлық, лирикалық шегіністер роман оқығаларын жаңа сапалармен толықтырады, қаһарманның есею үрдісін ашатын белгілі әрекеттердің психологиялық дәлелдемесін дайындаушы мәнді детальдар қызметінде жүреді. Бұл орайда «Қан мен тер», «Ботакөз», «Тоқаш Бокин», «Жолдастар», «Өмір мектебі», «Ақ Жайықтағы» тәрізді алмакезектесіп отыратын, бір тартыстың орнына, екінші қақтығыстар арқауымен күрмей байлап,ілестіре дамытып отыратын күрделі композицияға құрылғаны аңғарылады.
1939 жылы «Барсакелмес» қорықшасы Қызылорда облысында негізделген, ол қазақ тілінде «бармай, қайтып келмейді» дегенді білдіреді. Қорық Арал теңізіндегі сол атау аралында орналасқан. Оның аумағы 30 000 гектар. Қорықта өсімдіктер мен жануарлардың 250-ге жуық түрі, сондай-ақ 203 құс түрі бар.
Сонымен қатар резервте 45 мың гектар аумақты құрайтын Баян-Аул паркі ашылды. Бұл далалар мен шөлдермен қоршалған керемет таулар мен ормандардың оазисі. Баян-Ауыл тауының гранит беткейлері қарағай мен қайыңның орманымен жабылған. Бұл жерден Қазақстанның жартылай шөлді жайылымдары, әсем тастар сияқты, Жасыб, Тораййгир, Сабындикөлдің әдемі көлдерін әшекейді.
Қазақстандағы резервтердің толық тізбесі жалпы алаңы 4 600 000 гектарды құрайтын 83 ойын резервімен толықтырылуы мүмкін. Табиғи ресурстарды үнемді пайдалану белгілі бір маусымда және ең таралған түрлерде аң аулауға мүмкіндік береді.
1)әлемдегі ең терең көл:Байкөл
2)әлемдегі ең тұзды көл:Балқаш
3)әлемдегі ең ірі көл:Каспий теңізі