Оқыту жүйесі белгілі бір педагогикалық технологияларды қажет етеді. Соның бірі - «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту». Бұл технологияны әңгімені оқытуда пайдалану өте тиімді.
Сын тұрғысынан ойлау арқылы оқу мен жазу дамыту технологиясын сабақ үстінде қолдану барысында төмендегідей тиімділіктерге қол жеткізуге болады.
1. Сабақты белсенді өткізіп, әр баладан еркін жауап алуға жағдай жасау.
2. Сенімділікке тәрбиелеу.
3. Қиялын дамыту « менің ойымша» деген жауапқа алуға жағдай жасау.
4. Әр түрлі жауапты соңына дейін тыңдау.
5. Жауап беруге тілек білдірмеген баланы өз еркінсіз, қинап сұрамау.
6. Баланың дүниетанымының кеңіп, рухани өсуіне, әр сабақта жағдай жасау.
7. Жеке тұлға ретінде «мен» деген рөлін көтеру, өз пікірін қалыптастыру.
Технология үш кезеңнен тұрады:
І. Ой шақыру;
ІІ. Мағынаны тану;
ІІІ. Ой толғаныс.
Әр кезеңнің өзіндік ерекшеліктері бар, бірақ олар өзара тығыз байланысты. Әр кезеңнің тиімді стратегиялары бар.
Осы кітапшада 3 «а» сынып оқушылардың құрастырған «Бес жолды өлең» стратегиясы және «Эссе» бойынша жұмыстарының үлгілерін ұсынып отырмын.
Синквейн стратегиясы ( бес жолды өлең): Ой толғау кезеңінде қолданылады.
Синквейн француздың «бес» деген сөзінен шыққан, яғни бес жолды өлең жазу әдісі.
- Бірінші жолда - тақырып бір сөзбен беріледі (зат есім)
- Екінші жолда - тақырып екі сөзбен сипаттау (сын есім)
- Үшінші жолда - тақырыпқа қатысты қимыл атауынан үш сөз жазу. (етістік)
- Төртінші жолда - 4 сөзден тұратын бір сөйлем.
- Бесінші жолда - тақырып мәнін ашатын бір синоним сөз.
Мысалы:
1. Күй.
2. Әсерлі, құдіретті.
3. Мұңайтады, балқытады, тербентеді.
4. Күй – адам сезімінің көрінісі.
5. Өнер.
Оқу және жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту.
Бес жолды өлеңдердің үлгілері:
Отан
Үлкен, қымбат
Қорғайды, дамиды, оқытады
Отан оттан да ыстық
Ел
Оқушы
Тәртіпті, білімді
Оқиды, санайды, жазады
Оқушылар біздің елдің болашағы.
Бала
Кітап
Қалың, қызықты
Жазады, көреді, оқиды
Кітап – білім бұлағы ғой
Оқулық
Ана
Ақылды, сұлу
Асырайды, қорғайды, тәрбиелейді
Ана - ең қымбат адам
Шеше
Мұғалім
Білімді, сыйлы
Тәрбиелейді, оқытады, бағалайды
Мұғалім, балаларға білім береді
Ұстаз
Күн
Ашық, әдемі
Жарқырайды, жылытады, тұрады
Күн бәріне нұрын шашады
Жарық
Қарлығаш
Әдемі, қара
Ұшады, асырайды, жасайды
Қарлығаштар, лайдан ұя жасайды
Құс
Ит
Ақылды, жүйрік
Қорғайды, күшіктейді, үреді
Ит – адамның жақын досы
Жануар
Адам
Ақылды, ұқыпты
Туады, өседі, жүреді
Адам сусыз өмір сүре алмайды
Азамат
Жылқы
Жүйрік, әдемі
Жүгіреді, жайылады, жатады
Жылқы – қазақта қасиетті жануар
Ат
Өзен
Үлкен таза
Ағады, қатады, жылжиды
Балалар жазда өзенде шомылады
Су
Батыр
Мықты, ержүрек
Қорғайды, күреседі, сыйлайды
Батырлар елін, жерін қорғайды
Ер
Әміре
Талантты, өнерлі
Айтты, шырқады, болды
Әміре өз әнін шырқады
Әнші
Бауыржан
Ержүрек, мықты
Жеңді, соғысты үйретті
Бауыржан Момышұлы – халық батыры.
Батыр
Нан
Дәмді, жұмсақ
Пісіреді, жейді, турайды
Нан алтыннан да қымбат
Тамақ
Күз
Алтын, салқын
Суытады, сарғаяды, жинайды
Алтын күз тамаша мезгіл!
Мезгіл
Табиғат
Тірі өлі
Асырайды, қорғайды, құлпырады
Адам табиғаттың бір бөлігі
Дала
Алма
Тәтті, қызыл
Гүлдейді, өседі, қызарады
Алма адамға өте пайдалы
Жеміс
Мектеп
Үлкен, жаңа
Оқытады, тәрбиелейді, өсіреді
Мектеп – біздің екінші үйіміз
Ғимарат
Бала
Жақсы, ұқыпты
Ойнайды, оқиды, дамиды
Бала – ата - ананың жалғасы
Адам
Ғарышкер
Батыл, ақылды
Ұшады, зерттейді, ойлайды
Ғарышкерлер – батыр да батыл адамдар
Ұшқыш
Жазушы
Білімді, ақылды
Жазады, оқиды, әңгімелейді
Сәкен Сейфуллин – атақты жазушы
Ақын
Әже
Мейірімді, қымбатты
Асырайды, тоқиды, пісіреді
Мен әжемді жақсы көремін
Апа
Дәрігер
Білімді, мейірімді
Емдейді, сақтайды, жазады
Дәрігер адамды емдейді
емдеуші
Қала
Үлкен, әдемі
Өседі, дамиды, әдеміленеді
Астана – еліміздің бас қаласы
Астана
Әнші
Атақты, еңбекқор
Айтады, шығады, жаттайды
Роза Рымбаева - атақшы әнші
Әртіс
Түлкі
Айлакер, қу
Жүгіреді, алдайды, естиді
Түлкі айлакер аңға жатады
Аң
Домбыра
Жаңа, екі шекті
Ойнайды, шертеді, қызықтырады
Домбыра - қазақ халқының аспабы
аспап
Қар
Ақ, қалың
Жауады, жатады, ериді
Көктемде қар еріп кетеді
Су
Қызғалдақ
Әдемі, хош иісті
Өседі, құлпырады, солады
Көктемде қызғалдақтар өте әдемі.
Гүл
Ертегі
Қызықты, пайдалы
Оқиды, үйретеді, тәрбиелейді
Ертегілердің кейіпкерлері қызықты болады.
Шығарма
Қағаз
Ақ, түрлі - түсті
Жазамыз, сызамыз, бүктейміз
Қағазға сурет салып үйренеміз
Парақ
Үй
Үлкен, биік
Тұрамыз, өсеміз, жинаймыз
Әр үйдің сыры бар.
Баспана
Дос
Адал, шыншыл
Көмектеседі, сыйлайды, ойнайды
Дос көп болу қажет.
Серік
Наурызкөже
Дәмді, пайдалы
Пісіреді, дайындайды, ішеді
Наурызда әжем наурызкөже пісіреді.
Тағам
Эссе үлгілері.
Объяснение:
ответ:ортағасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
ғасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және жанама себептеріне жікте
Объяснение:
Қоршаған ортаны аялау керек.Қоршаған орта үшін қолдан келгенің бəрің жасау керек.Қоршаған ортаға зиян келмес үшін
•Қоқыс лақтырмау керек.
•Өзендерге қоқыс тастамау керек.
•Жануарларға да күтім бөлу керек.
•Қоршаған ортаны қорғау керек.
•Қоршаған ортаны аялау керек.
Егерде қоршаған ортаны қорғамасақ,аяламасақ ол бұзылып өмір сүретін жер болмайды.Қоршаған ортаны анамызжай көру қажет!Табиғат пен оның байлықтары Қазақстан Республикасы халықтарының өмірі мен қызметінің, олардың тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуы мен әл-ауқатын арттырудың табиғи негізі болып табылады.
Осы Заң қазіргі және болашақ ұрпақтардың мүдделері үшін қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін белгілейді, сонымен бірге экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, шаруашылық және өзге де қызметтің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсері болғызбауға, алуан түрлілікті сақтау мен табиғатты ұтымды пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған.
ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-бап. Негізгі терминдер мен анықтамалар. Осы заңда мынадай негізгі терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:
қоршаған орта - табиғи объектілердің, оның ішінде өзара қарым-қатынастағы атмосфералық ауаны, суды, топырақты, жер қойнауын, жануарлар мен өсімдіктер дүниесін сондай-ақ климатты қоса алғанда, табиғи ресурстардың жанды әрі жансыз жиынтығы.