Question

с казахским Сыныбы

I.Оқылым

Мәтінді мұқият оқып, оқылым тапсырмаларын орындаңыз.

Көптеген адамдар, әсіресе ғаламтор қолдаушылары, ғаламтордың адамзаттың ең үлкен қолжетістігі екендігімен келісері анық. Ол, қалтқысыз ақпарат көзі болуымен қатар, адамдарға қажет біліммен сусындауға, қиюы келмес мәселелердің шешімін табуға көмектеседі. Әлемдік тордың жан-жақты, білімді, көзқарасымыз кең болып, көптеген қызықты дүниелерді үйренуімізге себі мол.

Оған қоса, ғаламтордың тағы бір артықшылығы - мемлекеттер мен құрлықтар арасындағы шекараны жойып, адамдарға араларындағы қашықтыққа қарамастан бір-бірімен араласуға, сөйлесуге мүмкіндік беруінде. Танымдық бағдарламаларды көру, жаңа ақпарат алу, білімімізді толықтыру, шетел тілдерін үйрену арқылы ғаламторда уақытымызды тиімді әрі пайдалы өткізе аламыз. Кей адамдар ғаламтор арқылы мамандық алып, жұмысқа орналасып жатады. Бұлардан бөлек, ғаламторды жолын білгендер табыс көзі ретінде қолдана алады. Соңғы жылдарда дәл осы ғаламтормен байланысты түрлі мамандықтар пайда болған.

Әрине, ғаламтордың пайдасы мол екендігі даусыз. Алайда оның зияны да аз емес. Ғаламтордың зиян жайлы сөз болғанды ең бірінші қозғалатын тақырып - ғаламторға тәуелділік. Ал бұл аңыздан алынған термин емес. Ғаламтор қолданушыларының 10%-ы ғаламторға тәуелді екендігі ғылыммен дәлелденген. Тіпті, олардың бірқатары ғаламторды үй, тағам, су іспетті өмірлік маңызды дүние деп есептейді. Ғаламтордан түрлі ойындар ойнап, түрлі әуен тыңдап, бейнежазба көруге құмартып алған олар тіпті компьютердің жанынан шықпайтын болды. Бүлдіршіндерді компьютерсіз көзге елестету де қиын болып бара жатқан сияқты.

Компьютер мониторының алдында ұзақ уақыт отырудың өзі көзіміздің көруіне теріс әсер етсе, компьютер алдында дұрыс қалыпта отырмағанның салдарынан қимыл-тірек аппаратымызға зиян келеді. Адам психикасына кері әсер ететін ақапараттарды да ғаламтордың зиянды жағына қоса аламыз. Мәселен, қазіргі күні ғаламторда балаларды кішкене күнінен терроризм мен экстремизмге, зорлық-зомбылыққа тәрбиелейтін қара ниетті сайттар бар. Балалар интернетті ақтарып отырып, оларға кіріп кетеді. Бұдан басқа интернеттегі бұзақылар, мәселен, хакерлер балаға шабуыл жасауы мүмкін. Ғаламтор арқылы алаяқтар жеке тұлға жайлы мәлімет алып, оны өз мақсатына қолдануы мүмкін.

Негізінен, қазір балалардың көбі кітаптан алшақтап барады. Менің оларға берер кеңесім: компьютермен қатар бір мезгіл кітап оқу да – пайдалы дүние.

1-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша кестені толтырыңыз.

Компьютердің пайдасы Компьютердің зияны

1

2

3

4

5

6



2-тапсырма. Екі бағанды сәйкестендіріңіз.

Сұрақ Жауап

А) Мал атасы 1. Сұйық, ақ түсті, тәтті, ұйыйтын қасиеті бар

Ә) Мал төлдері 2. Шопан ата, Зеңгі баба, Шекшек ата, Қамбар ата, Ойсылқара

Б) Сүттің қасиеті 3. Жоңышқа, жусан

В) Малдың сүйікті асы 4. Шопан, жылқышы, бақташы, түйеші

Г) Малдың пайдасы 5. Қозы, бұзау, лақ, бота, құлын

Ғ) Кім бағады? 6. Еті, сүті, терісі, жүні



3-тапсырма. Берілген ақпараттарды сәйкестендіріңіз.

1. Күй атасы а) классикалық, халық әндері, халық күйлері болып бөлінеді.

2. Музыка ә) Әміре Қашаубаев

3. «Қазақ халқының 1000 әні», «Қазақ халқының

500 әні мен күйі» жинақтар авторы б) халық күйлері

4. Қазақтың күміс көмей әншісі в) Ілияс Жансүгіров

5. Романтикалық сарында шалқыған шабытпен

жазылған, қазақ әдебиетінде теңдесі жоқ

«Күйші» поэмамасының авторы г) А.В.Затаевич

6. Халықтың тұрмысын, салт-дәстүрін, адамның

тағдырын баяндайтын, авторлары ұмытылып,

ұрпақтан ұрпаққа жеткен өнер туындысы ғ) Құрманғазы



II.Жазылым. Диалогты толықтырыңыз.

- Наурыз қандай мереке?

- Наурыз – жыл басы. Наурыз мейрамы – Ұлыстың ұлы күні.

-

- Бұл мереке табиғат пен адамның үндестігін көрсетеді.

-

- Наурыз мерекесі 1991 жылдан бастап мемлекеттік мереке ретінде тойланып келеді.

-

- Қазақстанда Наурыз мейрамы 21,22,23 наурызда белгіленген.

-

- 22-Наурызда күн мен түн теңеледі.

-

- Халық мерекеге дайындалады.

-

- Олар бұлақтарды тазартады. Ағаш отырғызады.

-

- Әжелер мен аналар дәмді тағамдар пісіреді

-

- Дастарханның басты тағамы – наурызкөже.

-

- Мерекеде жастар ән салады, би билейді.

-

- Үлкен кісілер бата береді.

Answer 1

1 тапсырма

пайдасы

1 Ол, қалтқысыз ақпарат көзі болуымен қатар.

2 Қиюы келмес мәселелердің шешімін табуға

көмектеседі.

3 Оған қоса, ғаламтордың тағы бір артықшылығы - мемлекеттер мен құрлықтар  арасындағы шекараны жойып.

4 Адамдарға араларындағы қашықтыққа қарамастан бір-

бірімен араласуға, сөйлесуге мүмкіндік беруінде.

5 Танымдық бағдарламаларды көру, жаңа

ақпарат алу, білімімізді толықтыру, шетел тілдерін үйрену арқылы ғаламторда  уақытымызды тиімді әрі пайдалы өткізе аламыз.

6 Кей адамдар ғаламтор арқылы мамандық

алып, жұмысқа орналасып жатады.

зиян

1 Ғаламтордың зиян жайлы сөз болғанды ең бірінші қозғалатын тақырып - ғаламторға тәуелділік.

2 Компьютер мониторының алдында ұзақ уақыт отырудың өзі көзіміздің көруіне теріс  әсер етсе.

3 компьютер алдында дұрыс қалыпта отырмағанның салдарынан қимыл-тірек  аппаратымызға зиян келеді. 

4 Мәселен, қазіргі күні ғаламторда балаларды

кішкене күнінен терроризм мен экстремизмге, зорлық-зомбылыққа тәрбиелейтін қара  ниетті сайттар бар.

5 Бұдан басқа  интернеттегі бұзақылар, мәселен, хакерлер балаға шабуыл жасауы мүмкін.

6 Ғаламтор  арқылы алаяқтар жеке тұлға жайлы мәлімет алып, оны өз мақсатына қолдануы мүмкін.

4 тапсырма

1 Наурыз мейрамы нені бейнелейді?

2 наурыз мерекені жылдан бастар тойланды ?

3 Мереке қай күндері тойланады?

4 күн мен жүннің қай күі теңеседі?

5 мереке дейін жалық не істейді ?

6 олар қалай дайындалады?

7 Арналар мен әжер не істейді?

8 мерекенің негізі тағамы қандай?

9 жастар мерекене істейді?

10 ересектер меренеде не істейді ?