Робот қоршаған әлеммен әрекеттескен кезде адамның (жануарлардың) қызметтері мен іс-әрекеттерін ішінара немесе толық атқарады. Алғашқы роботтар адамның қозғалысы мен сырт пішінін қайталады. Олар ойын-сауық мақсаттарында пайдаланылды. Қазіргі кезде тұрмыстағы көптеген қызметтерді атқаратын, қадағалайтын, мүгедектер мен сәбилерге көмекші, көңілін аулайтын, т.б. роботтар жасалынды, интеллектуалдық роботтар да пайда бола бастады. Робот техниканың дамуы барысында адамдарды бір сарынды ауыр жұмыстардан, жоғары радиациялы, жоғары немесе төмен температура жағдайларындағы және адам қатынауы қиын жерлердегі (су астында, ғарышта) жұмыстардан босататын автоматтық құрылғылар мен механизмдер түрінде жасалып, олар үнемі жетілдіріле түсуде. Мұндай құрылғылар мен механизмдер өнеркәсіптік роботтар деп аталады. Өнеркәсіптік роботтар – өндіріс процесінде адамның қозғалу және басқару сияқты іс-әрекеттерін (өндіріс заттарының орнын ауыстыру т.с.с.) және технологиялық құралдардың (айла-тетіктердің) қызметтерін орындайтын автоматтық машина.
ТАҢЕРТЕҢ
...Ұйқыдан тұрған бойда қол бірден телефонға созылады екен. Адамның миына «ватсапты қара», «инстаграмда кім қайда жүр?», «фейсбук не деп жатыр?», «қалада не боп жатыр?» деген сигналдар автоматты түрде келеді. Жоқ! Болмайды! Одан да көптен істемеген жаттығуларымды жасайын. Қалай еді – бір, екі... Оңға, солға... Он минуттай қозғалып, бірден сергіп қалғанымды сездім. Таңғы астан соң, аулаға баламмен серуендедім. Көптен қолым тимей, үйде жасалмай жатқан шаруаларды жасап, люстралардың шамын ауыстырдым. Қолы бос адамға үйде жұмыс жетеді екен. Түс те болып қалды. Смартфон қарауға көп зауқым жоқ. Тек бүгін тікелей эфирде өткен Жәнібек Әлімханұлының Стивеном Мартинеспен жекпе-жегін өткізіп алғаным есіме түсті. Бұрын өткізіп алған бокстарды ютубтан қарай салатын едім. Кім жеңді екен деген ой біраз мазалады.
КҮНДІЗ
Түскі астың уақыты келді. Интернет болмаған соң, телефон өз жайына қалды. Ауқаттанып болған соң, күнделікті әдетпен бетіне бір қарап едім, екі қабылданбаған қоңырау тұр екен. Кері соқтым, «саған ватсапқа жазып едік, оқымадың ғой» деп шарауасын айтты. Содан телефонды ақыры ұстаған соң, көптен хабарласпай жүрген туысқандарға қоңырау шалып, саулығын білдім. Бұрын тек хабарлама жазатын едің ғой деп олар да таң қалып, риза болысып жатыр. Галереяда да ватсаптан келген біраз суреттер мен бейнелер жиналып қалыпты. Бұларды тазаласам, International Internet-Free Day талаптары бұзылмас па екен? Қой, бұзыла қоймас, бәрін өшіріп, тазаладым.
Кеш жақындаған соң жолдасым сауда орталығына барып, баланы ойнатып, кафеге отырып, серуендеп қайтуды ұсынды. Демалысты жақсы аяқтаудың керемет тәсілі. Телефоннан такси шақыруға ниеттендім, бірақ... Үйренген «индрайвер» қосымшасы арқылы шақыруға болмайды. Қиын жағдай, бірақ бұдан шығу жолы бар. «Ақ Жайық» газетін қолыма алып, таксидің номерін тауып алдым. Жарты сағатта келетін болды. Күтеміз.
КЕШ
Кафеге кірдік. Күн бойы ішімде бірдеңе өзгерген бе, смартфонның бетін сипалап отырған адамдарға жатырқай қарадым. Бәріның көзі смартфон экранында. Қасындағы адаммен шаруасы жоқ.
Ал біз тапсырыс келгенше біраз әңгіменің басын қайырып тастадық. Байқағаным үйде біраз мәселе жиналып қалған екен... Бірақ бұл басқа әңгіме.
Кешкі тоғызда үйде болдық. Әдеттегідей фейсбукті бір қарап алғым келіп, өзімді әзер тежедім. Бір мезетте үйде теледидар бар екені, одан жаңалықтар қарауға болатыны есіме түсті. Соңғы рет мұны қашан қосып едім...