жайлау – жазғы қоныс. жайлауды суы мол, шөбі шүйгін, маса-сона, шыбын-шіркейі аз жерлерден таңдайды. қазақ елінің дәстүрлі жайлауы сарыарқа атырабы мен орманды, желді өлкелерде, қазақстанның солтүстік-батысында (мұғалжарда), солтүстік-шығысында (алтай, сауыр және тарбағатай өңірінде), оңтүстік-шығысында (жетісу алатауы, іле алатауы және тянь-шань тауының солтүстік атырабында), оңтүстігінде (қаратау өңірінде) болды. қазақстанның әр өңіріндегі жайлауды рулы ел, қала берді жеке ата ұрпақтары пайдаланған. халық қыстаудан көктеуге, көктеуден жайлауға, жайлаудан күзеуге көшіп отырды. жайлау мен қыстау малға тиімді, тіршілікке қолайлы, көшіп-қонуға ыңғайлы жерлерден таңдап алынды. мысалы, жетісу өлкесінде қыстау қаш көлінің оңтүстігіндегі құмды, қамысты аймақта орналасса, жайлаулардың көбі оның солтүстігіндегі таулы атырабында жатты. қазақстан жеріндегі жайлау мен қыстау арасының қашықтығы да әр түрлі болды. мысалы, көшпелі өмір сүрген адай – табын, шөмекей – шекті, бағаналы – руларының маңғыстау түбегінен мұғалжар тауларына, қызылқұмнан торғай даласына, шу өзенінің төмен алабынан ұлытау төңірегіне дейінгі көш жолдарының арақашықтығы 1000 км-ге дейін жететін. ал қазақстанның солтүстік бөлігіндегі жартылай көшпелі қауымның көш жолдары 10 – 20 км-ден 40 – 80 км-ге дейін болды. бұл төңіректегі жайлаулар құдықтар мен көлдердің айналасына орналасты. жетісудағы жайлаулар мен қыстаулардың арасы солтүстіктен оңтүстікке қарай 100 – 200 км-ге жететін. қазақстан жеріндегі жайлаулардың ға да, малға да ең қолайлысы – тау алаптары. солтүстіктегі жазық даладағы жайлауларда мал, негізінен, құдық суынан суарылатындықтан қол еңбегін көп қажет етеді. қазір де малшылар жазғы жайылымды жайлау ретінде пайдаланады, жайлауға көшеді. қой, түйе, сиыр жайлауға шығарылады
«! » сөзінің аудармасын тап. (найди правильный перевод)
а) сәлем!
ә) сау бол!
б) сәлеметсіз бе? !
в) сау болыңыз!
«» тиісті әріпті белгіле. (укажи нужную букву)
а) ы
ә) і
б) и
в) е
«оқулық» сөзінің аудармасын тап. (найди правильный перевод)
а) учить
ә) учитель
б) ученик
в) учебник
қазақ тілінің төл дыбысы бар сөзді тап. (найди слово в
котором есть буква казахского языка)
а) парта
ә) терезе
б) тақта
в) бор
жасы үлкен көрсет. (укажи человека старшего по возрасту)
а) әже
ә) ана
б) әпке
в)
сіңлі
оқу құралдарын белгіле. (укажи школьные принадлежности)
а) парта, орындық, үстел
ә) сынып, терезе, есік
б) қалам, қарындаш, дәптер
в) машина, қуыршақ, доп
«диляра кітап оқыды» аудармасын
тап. (найди правильный перевод)
а) диляра читала газету
ә) диляра читала книгу
б) диляра читала журнал
в) диляра ничего не читала
жуан сөзді көрсет. (найди слово которое звучит твердо)
а) әже
ә) ата
б) әке
в) іні
буынға бөлінбейтін сөзді тап. (слово которое не делится на слоги)
а) доп
ә) машина
б) қуыршақ
в) робот
«бес дәптер» аудармасын тап.
(найди правильный перевод)
а) две тетради
ә) три тетрадей
б) четыре тетради
в) пять тетрадей
«асқару 8 лет» аудармасын тап. (найди правильный перевод)
а) зере алты жаста.
ә) әділ жеті
жаста.
б) асқар сегіз жаста.
в) ерасыл тоғыз жаста.
сен нешінші сыныпта оқисың?
а) бірінші
ә) екінші
б) үшінші
в) төртінші
«оқ» (ученик) тиісті әріпті көрсет.
(укажи нужную букву)
а) ы
ә) у
б) ұ
в) ү
дұрыс жазылған сөзді тап. (найди правильное словосочетание)
а) жағсы дос
ә) жаксы дос
б) жақсы дос
в) жагсы дос
буынға дұрыс бөлінген сөзді тап. (правильно разделенные слова)
а) жақ-сы дост-ар
ә) жа-қсы дос-тар
б) жақс-ы дос-тар
в) жақ-сы дос-тар